متفرقه
هدف غايی انسان، رسيدن به سعادت، کمال و خوشبختی است و کمال، جز برآورده شدن نيازهای حقيقی و به فعليت رسيدن قوا و استعدادهای واقعی او چيز ديگری نيست. از سوی ديگر کمال حقيقی انسان، نتيجه سير آگاهانه و اختياری اوست؛ يعنی آنچه او را برای برخورداری از ارزش‌های انسانی، شايسته می‌کند، نتيجه سير و حرکت اختياری و آزادانه اوست و قطعاً جنبه جبری و ناآگاهانه ندارد...
انسان در هر عرف و علمی، تعريف خاصی دارد؛ براي مثال در فلسفه ارسطويی، انسان، حيوان ناطق، دانسته شده است. بر اساس اين تعريف، هم به پيامبر اکرم (صلی الله عليه و آله) انسان گفته مي‌شود و هم به ابوجهل؛ به قول مولوي: گر به‌صورت، آدمي انسان بُدی، احمد و بو‌‌جهل، پس يکسان بُدی. اما زمانی که در وادی عرفان قدم می‌گذاريم، برخی عرفا انسان را به‌صورت ديگری...
دوری از محرّمات الهی امری حیاتی و ضروری است که هم در روایات و هم در کلمات بزرگان اخلاق و سیر و سلوک تأکید فراوانی بر آن شده است. انسان تا زمانی که به گناه مبتلا باشد هر سعی و کوششی درراه عبادت خداوند چندان تأثیری برایش در پی نخواهد داشت. گناه اعمال نیک انسان و آثار آن را از بین می‌برد و انجام عبادت و اعمال صالح به همراه ارتکاب معاصی، مانند ظرف...
روح اصلى و اساسى براى سير و سلوك و طى مراحل عرفان اسلامی، «بندگى» است، اكنون اين سؤال به ذهن مي‌آيد که چه راهكار (يا راهكارهاى) عملى براى «بنده شدن» وجود دارد؟ براى پاسخ به اين پرسش بايد توجه كنيم كه «عبد» و «بنده» اصطلاحاً به كسى گفته مى‌شود كه تمام اختيارش به دست «مولا» و مطيع او است و بدون اجازه مولا كارى انجام نمى‌دهد. ازاين‌رو بنده خدا شدن هنگامى تحقق مى‌يابد كه...
بی‌ترديد عرفان حقيقی، اصيل، سودمند و بدون پيرايه، در مکتبی است که دربردارنده‌ی حقايق زلال و اصيل برآمده از وحی آسمانی باشد و غرض و هدف آن، تهذيب و تزکيه‌ی انسان‌ها و هدايت آنان بر اساس معارف آسمانی باشد. ازاين‌رو بايد عرفان حقيقی و راستين را در مکتبی که نمود اسلام کامل است، جستجو کرد. اين مکتب، جز مکتب اهل‌بيت پيامبر نيست و تنها در سايه‌ی...
ذکر، يعنی ياد کردن، خواه با زبان باشد، يا با قلب يا با هر دو، بعد از نسيان باشد، يا بعد از ادامه ذکر. به عبارت ديگر، ذکر حالت روحی خاصی است که انسان در آن حال، دانسته خويش را مورد توجه قرار می‌دهد و گاهی به يادآوری چيزی با زبان و گاهی به حضور چيزی در قلب گفته می‌شود. حقيقت عرفان عبارت است از «توجه به خدا» و عالى‌ترين مراتب عرفان نيز اين...
یکی از پندارهایی که در بین طالبان کمالات معنوی و روحی کم‌وبیش رواج دارد، این است که می‌پندارند نسخه‌هایی سرّی و رمزآلود وجود دارد که تنها برخی افراد از آن اطلاع دارند و بقیه از آن محروم‌اند! شاید این تصور از فریبنده‌ترین دام‌هایی باشد که شیطان بر سر طالبان کمال انسانی و معنویت می‌گستراند. آیا به‌راستی معقول است که خدای متعال این‌همه انبیاء...
مفهوم خدایی شدن، به این معنا است که انسان‌محور تمام زندگی، تصمیم‌گیری‌ها و اندیشه‌های خودش را خداوند و خدایی شدن قرار دهد. به‌طور مثال سخن وی خدایی شود، یعنی درباره خدا و صفات خدا و مظاهر خدا و به خاطر خدا سخن بگوید، نگاهش خدایی باشد، خداپسند باشد به چهره‌های خدا گونه بنگرد و به چیزی که خداوند راضی نیست، نگاه نکند...
برای رهایی از خودپرستی و واصل شدن به معبود و معشوق حقیقی، راه کلی این است که انسان «عبد» شود و همه‌چیز خود و دیگر موجودات را خدا ببیند. برای تحقق چنین امری اولین کاری که انسان می‌بایست انجام دهد این است که اراده خود را به‌طور کامل تابع اراده خدای متعال کند، این مرحله مرحله‌ای بسیار طولانی و دارای مشقت‌های فراوان است. پس از عبور...
برای شناسایی مسیر، مقاطع، منازل و چگونگی پیمودن این راه برای کسانی که هنوز به مقصد نرسیده‌اند دو راه تصور می‌شود: «راه نقلی و راه عقلی.» البته این بدین معنا نیست که برای وصول الی الله فقط دو راه وجود دارد. راه وصول الی الله یکی است و آن «صراط مستقیم» است؛ ولی شناختن آن از دو راه میسَّر است. بنابراین، تصور تقابل عقل با دین نارواست...
بر اساس دلایل عقلی و برهان فلسفی این نکته به دست می‌آید که ما از خود هیچ‌نداریم؛ نه حیاتی، نه علم و دانشی، نه قدرتی، و نه حرکتی و نه هیچ‌چیز دیگر. ما هر چه داریم از آن موجود دیگری است و ما تمام هستی و تعلقات خود را وام‌دار اوییم. این را باید گفت که پیوسته و در اغلب موارد بین عقل و دل و گفتار و رفتار تضاد وجود دارد. عقل می‌گوید انسان هیچ استقلالی از...
سبک زندگی یکی از اصلی‌ترین عوامل تأثیرگذار بر تربیت است. در یکی دو دهه اخیر شاهد تغییر دمادم و سریع شیوه زندگی هستیم، اما متأسفانه روش تربیت متناسب با تغییر سبک زندگی نه‌تنها تغییرنیافته بلکه به‌گونه‌ای با آن برخورد شده که این سبک جدید زندگی فرزندان ما را به‌شدت از مسیر تربیت دور کرده است. برای محسوس بودن این تغییرات در زندگی و تربیت فرزندان...
امام خمینی(ره) شخصیتی چندجانبه داشتند و از خصایص و ویژگی‌هایی برخوردار بودند؛ که تاریخ کمتر چنین شخصیت‌های جامعی را به خود دیده است. یکی از ابعاد شخصیتی امام که در حجاب چهره سیاسی ایشان قرار گرفت، و چنانچه شایسته است بر نسل معاصر آشکار نشد، چهره عرفانی ایشان است. امام خمینی (رحمة الله علیه) با آثار اغلب عارفان بزرگ آشنا بود...
سبک زندگی مفهومی است که با انتخابی شدن زندگی روزمره معنا می‌یابد. برخلاف جوامع سنتی، در جامعه معاصر به‌واسطه اهمیت خود و مسئولیت شخصی و ظهور جامعه مصرفی در زندگی قدرت انتخاب نیز بیشتر شده است. بنابراین، پدیده اجتماعی سبک‌های زندگی از اجزای سازنده تحولات مدرنیته تلقی می‌گردد؛ زیرا سبک‌های زندگی بازنمودی از جستجوی...