تبیین اهداف قیام امام حسین (ع) توسط حضرت

  • 1402/05/08 - 12:28
عاشورا نقطه اوج تاریخ اسلام به شمار می رود، در آن هنگام که چهره زشت کفر با اعمال پست افرادی مانند معاویه و یزید و بیعت خواهی ناحق آنان نمایان گشت، امام حسین (ع) با رفتار و قیام خویش که دعوت به نماز و امر به معروف و نهی از منکر در رأس آن قرار داشت، به مبارزه با فساد و بی عدالتی و ظلم اقتصادی پرداخت.
تنافی مبانی و خط فکری تشیع انگلیسی با شیعه اصیل

امام حسين (ع) فلسفه قيام خود را در برابر يزيد بن معاويه، امر به معروف و نهى از منكر ذكر مى كند و در وصيتنامه خود به محمد حنفيّه مى‌نويسد: «من از روى خودخواهى يا براى خوشگذرانى و يا براى فساد و ستمگرى از مدينه خارج نشدم، بلكه طالب مصلحت امت جدّم و خواستار انجام امر به معروف و نهى از منكر هستم.»

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از اهدافی که برای قیام امام حسین (علیه‌السلام) از خطبه های حضرت به وضوح به دست می آيد، امر به معروف و نهی از منکر است. اين مسئله در نامه آن حضرت به برادرشان جناب محمد حنفيه و برخی از خطبه‌هايشان انعكاس يافته است.

حضرت اباعبدالله (علیه‌السلام) ضمن نوشتن نامه‌ای، هدف خود را بسیار روشن و صریح بیان می‌کنند تا آیندگان بدانند امام حسین (علیه‌السلام) برای چه چیزی قیام کردند:
«... إِنَّما خَرجْتُ لِطَلَبِ إلاصلاحِ فی أُمَّةِ جَدّی، أُریدُ أنْ آَمُرَ بالمَعروفِ و أنهی عَنِ المنکَرِ وَ اَسیرُ بِسیرَةِ جَدّی و أبی.(1) من هرگز به خاطر هوسرانى و خودكامگى، سرزمين حجاز را ترك نگفتم. هدف من از اين نهضت و قيام، فسادانگيزى و ستمگرى نيست. من براى سامان دادن به وضع نابسامان مسلمانان قيام کردم. برنامه من همانند برنامه پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) و پدرم على (علیه‌السلام) دعوت به سوى حق و مبارزه با فساد است و در همين مسير پيش مى‌روم.»

در این نامه مبارک، حضرت هرگونه توهم باطلی در مورد قیام خویش را نفی کرده و به صورت خیلی روشن فرمودند که قیام من، تنها برای اصلاح و امر به معروف و نهی از منکر است.
در نتیجه باید گفت که حركت امام حسين (علیه‌السلام) براى اقامه حق و عدل و امر به معروف و نهی از منکر بود.
همچنین در  زيارت اربعين كه يكى از بهترين زيارات است، مى‌خوانيم: «فَاَعْذَرَ فیِ الدُّعآءِ وَ مَنَحَ النُّصْحَ وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبادَکَ مِنَ الْجَهالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلالَةِ.(2) او نیز در دعوت مردم جای عذر و بهانه‌ای (برای کسی) نگذارد و بی‌دریغ خیرخواهی کرد و جان خود را در راه تو داد تا برهاند بندگانت را از (گرداب) جهالت و نادانی و سرگردانی (در وادی) گمراه.»

امام حسین (علیه‌السلام) در مسیر کوفه هنگامی که به منطقه «بیضه» (همان منزلگاهی که با لشکر حر مواجه شد) رسیدند، خطبه‌ای ایراد فرمودند و در این خطبه از پيامبر اکرم (صلى‌الله‌عليه‌وآله) نقل كردند که: «أَیُّهَا النّاسُ؛ إِنَّ رَسُولَ اللّهِ ص قالَ: مَنْ رَأى سُلْطاناً جائِراً مُسْتَحِلاًّ لِحُرُمِ اللهِ، ناکِثاً لِعَهْدِ اللهِ، مُخالِفاً لِسُنَّةِ رَسُولِ اللهِ، یَعْمَلُ فِی عِبادِاللهِ بِالاِثْمِ وَ الْعُدْوانِ فَلَمْ یُغَیِّرْ عَلَیْهِ بِفِعْل، وَ لاَ قَوْل، کانَ حَقّاً عَلَى اللهِ أَنْ یُدْخِلَهُ مَدْخَلَهُ.(3) اى مردم! پیامبر خدا (صلى‌الله‌عليه‌وآله) فرمودند: «هر کس سلطان ستمگرى را ببیند که حرام خدا را حلال شمرده، پیمان الهى را شکسته و با سنّت رسول خدا (صلى‌الله‌عليه‌وآله) مخالفت ورزیده، در میان بندگان خدا به ستم رفتار مى‌کند و او با زبان و کردارش با وى به مخالفت بر نخیزد، سزاوار است خداوند او را در جایگاه آن سلطان ستمگر (دوزخ) بیاندازد.»

سرتاسر این خطبه بیان کننده هدف والای امام حسین (علیه‌السلام) یعنی همان امر به معروف و نهی از منکر است که با کمی تأمل به دست می‌آید، نه تنها امام حسین (علیه‌السلام) هدف خود را برای مردم تبیین کردند بلکه بقیه را نیز به این امر مهم و قیام بر باطل به جهت امر به معروف و نهی از منکر تشویق کرده و از سستی نسبت به این امر واجب یعنی امر به معروف و نهی از منکر بر حذر داشته و عواقب آن را بیان کردند.
تمام آثار و گفتار حضرت و نيز گفتارى كه از اهل بیت درباره امام حسین (علیه‌السلام) رسيده است، اين مطلب را روشن مى‌كند كه غرض و هدف امام از قیام، اقامه حق و عدل و دين خدا و ايجاد حاكميت شريعت و برهم زدن بنيان ظلم و جور بوده است.

پی‌نوشت:
1. خوارزمی، موفق بن احمد - سماوی، محمد، مقتل الحسين عليه السلام، ج1، ص335، انوار الهدی، چاپ دوم.
2. شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن بن على بن حسن، تهذيب الأحكام فی شرح المقنعة، ج6، ص113، محقق: خرسان، حسن، مصحح: آخوندی، محمد، دار الكتب العلمية، تهران، چاپ چهارم.
3. سبحانی، جعفر، بحوث فی الملل والنّحل، ج7، ص234، موسسه امام صادق (علیه‌السلام).

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.