اسلام ناب
آیات قرآن کریم بیانگر این است که شب قدر در ماه رمضان قرار دارد؛ اما اینکه شب قدر در کدامیک از شب‌های این ماه قرار دارد، در قرآن کریم به آن تصریح نشده است و روایاتی كه از اهل‌بیت (ع) در خصوص تعیین شب قدر نقل شده، را می‌توان به پنج دسته تقسیم کرد.
امام باقر (ع) به پیروان خود فرمودند: «با سوره مبارکه قدر بر امامت ما احتجاج کنید و بدانید که در بحث و استدلال، پیروز می‌شوید؛ چون پس از رسول اکرم (ص)، حجت خدا بر خلق او همین سوره است. این سوره سرور دین و بزرگ‌ترین دلیل مذهب شما و نهایت داشتن ماست.»
ندای آسمانی که گفته شده در شب بیست و سوم ماه رمضان اتفاق می‌افتد از علائم حتمی قبل از ظهور امام زمان (عج) است که در روایات با اختلاف اندکی آمده است، اما اشاره به حقانیت امام زمان (عج) دارد و چنان روشن است که همگان خواهند شنید و خواهند فهمید ولی کسی آن را قبول می‌کند که از قبل به آن اعتقاد داشته باشد.
در روایتی از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده است که حضرت موسی، به خدا عرضه داشت: نزديكی به تو، رحمتت، رضایتت، جواز عبور از صراط، رسیدن به بهشت و رهایی از جهنم می‌خواهم؛ خداوند فرمود: تقربم در بيداری شب قدر، رحمتم در ترحم به مساكين در شب قدر، رضایتم در خواندن دو ركعت نماز در شب قدر، عبور از صراط، صدقه دادن در شب قدر، رسیدن به بهشت، در گرو تسبيح گفتن در شب قدر، نجات از دوزخ، استغفار در شب قدر است.
"انس بن مالک" از پیامبر (ص) نقل کرده که فرمودند: ماه مبارک رمضان به شما رو آورده است و در این ماه شبی است که برتر از هزار ماه است و هر کس از فیض شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات بی‌نصیب مانده است و محروم نمی‌ماند از برکات شب قدر، مگر کسی که خویشتن را محروم کرده است.
امام حسن مجتبی (ع) از فضايل و مكارم اخلاقى فراوانی برخوردار بودند؛ فضايلى چون سخاوت و بخشندگى، زهد و عبادت، حلم و صبر، شجاعت و شهامت و مواردى از این دست، از ویژگی‌هایی است كه بخش زيادى از آن، علاوه بر منابع شیعی، در منابع اهل سنت نيز آمده است.
ازجمله ویژگی‌های ماه رمضان، امید رسیدن روزه داران به تقواست. رهبر انقلاب در سخنرانی‌های خود در ماه رمضان در مورد تقوا سخن گفته‌اند؛ ازجمله تقوا را با عبارت‌های «به خود پرداختن»، «مراقبت از خویش»، «عنان خویش گرفتن»، « پروا کردن؛ ملاحظه کردن» و در تقابل با اغوای شیطان معنا کرده‌اند.
ازجمله ویژگی‌های ماه رمضان، امید رسیدن روزه داران به تقواست. رهبر انقلاب در سخنرانی‌های خود در ماه رمضان در مورد تقوا فرمودند محصول ماه رمضان، تقواست؛ ماه رمضان در ما ذخیره تقوا ایجاد می‌کند و در اثر تقوا، علم، هدایت، رحمت الهی، فلاح و رستگاری از سوی خداوند به انسان عطا می‌شود. تقوا به انسان فرقان و قدرت تشخیص حق از باطل می‌دهد و موجب می‌شود از قدرت‌های غیر خدا نترسیم.
کارهای خوب و بد بر زندگی انسان تأثیرگذار است و یکی از چیزهایی که در آینده و سرنوشت انسان تأثیر منفی می‌گذارد گناه است. از راهکارهای مهم پرهیز از گناه، تقویت اراده باطنی است که این مهم با روزه‌داری محقق می‌شود.
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های متعدد خود درباره موقعیت ماه رمضان در بین ماه‌های سال و نورانیت‌هایی که از ماه رمضان نصیب مؤمنین می‌شود، می‌فرمایند، به طور کلی عامل به معنویات در ماه رمضان، به نورانیت می‌رسد. این نورانیت‌ها برای رسیدن به اهداف والا، لازم است و توصیه می‌کنند که این نورانیت‌ها را برای بعد ماه رمضان حفظ کنید.
تحیت خدای متعال بر خدیجه (ع) و مباهات ذات اقدس الهی به آن حضرت، بر مقام والا و جایگاه رفیع آن بانوی بزرگوار در پیشگاه الهی دلالت دارد. خداوند متعال بارها موقعيت و مقام حضرت خديجه (س) را از طرق گوناگون آشكار نموده است.
در عصر حاضر روزه در مسیحیت تابع قانون خاصی نیست و هر کس هر طور که می تواند و برای هر مدت زمانی می تواند روزه بگیرد. همین طور روزه در فرقه های مختلف مسیحیت هم متفات است و بنابر دستورالعمل هر کلیسایی، زمان و نوع متفاوتی دارد. در آیین یهود نیز که قدیمی ترین احکام مدون شریعت را در بر دارد، روزه مورد سفارش قرار گرفته است.
واقعیت روزه در آیین زرتشت امری است که برای مسلمان‌ها گاها مخفی می‌ماند. چون روزه در آیین زرتشت با دیگر ادیان از جمله اسلام بسیار متفاوت است. در اسلام، روزه یعنی نخوردن و نیاشامیدن در مدتی معلوم است که در آیین زرتشت چنین نیست. در بهائیت نیز میرزا حسینعلی نوری روزه را در اسفند ماه، آن‌هم به مدت 19 روز پایه گذاشت یا به عبارتی کپی برداری کرد.
برای آموزش تعالیم دینی، می‌توان روزه ناقص که در اصطلاح عرفی به آن روزه کله گنجشکی می‌گویند را به بچه‌ها قبل از بلوغ آموزش داد؛ در این باره در کتب حدیثی و معارف اسلامی، روایتی در این باره از امام صادق (ع) نقل شده است؛ در عبارت شهید ثانی آمده، نظر بعضی از فقها این است که حتی کودک در نیت این اعمال می‌تواند نیت واجب کند؛ پس باید به کودک گفت که این روزه‌ای که می‌گیری، یکی از انواع روزه‌ها است.