امام حسن مجتبی (ع) از فضايل و مكارم اخلاقى فراوانی برخوردار بودند؛ فضايلى چون سخاوت و بخشندگى، زهد و عبادت، حلم و صبر، شجاعت و شهامت و مواردى از این‌ دست، از ویژگی‌هایی است كه بخش زيادى از آن، علاوه بر منابع شیعی، در منابع اهل‌ سنت نيز آمده است.

ازجمله ویژگی‌های ماه رمضان، امید رسیدن روزه‌ داران به تقواست. رهبر انقلاب در سخنرانی‌های خود در ماه رمضان در مورد تقوا فرمودند محصول ماه رمضان، تقواست؛ ماه رمضان در ما ذخیره تقوا ایجاد می‌کند و در اثر تقوا، علم، هدایت، رحمت الهی، فلاح و رستگاری از سوی خداوند به انسان عطا می‌شود. تقوا به انسان فرقان و قدرت تشخیص حق از باطل می‌دهد و موجب می‌شود از قدرت‌های غیر خدا نترسیم.

رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های متعدد خود درباره موقعیت ماه رمضان در بین ماه‌های سال و نورانیت‌هایی که از ماه رمضان نصیب مؤمنین می‌شود، می‌فرمایند، به طور کلی عامل به معنویات در ماه رمضان، به نورانیت می‌رسد. این نورانیت‌ها برای رسیدن به اهداف والا، لازم است و توصیه می‌کنند که این نورانیت‌ها را برای بعد ماه رمضان حفظ کنید.

در عصر حاضر روزه در مسیحیت تابع قانون خاصی نیست و هر کس هر طور که می تواند و برای هر مدت زمانی می تواند روزه بگیرد. همین طور روزه در فرقه های مختلف مسیحیت هم متفات است و بنابر دستورالعمل هر کلیسایی، زمان و نوع متفاوتی دارد. در آیین یهود نیز که قدیمی‌ ترین احکام مدون شریعت را‌ در‌ بر‌ دارد، روزه مورد سفارش قرار گرفته است.

برای آموزش تعالیم دینی، می‌توان روزه ناقص که در اصطلاح عرفی به آن روزه کله گنجشکی می‌گویند را به بچه‌ها قبل از بلوغ آموزش داد؛ در این باره در کتب حدیثی و معارف اسلامی، روایتی در این باره از امام صادق (ع) نقل شده است؛ در عبارت شهید ثانی آمده، نظر بعضی از فقها این است که حتی کودک در نیت این اعمال می‌تواند نیت واجب کند؛ پس باید به کودک گفت که این روزه‌ای که می‌گیری، یکی از انواع روزه‌ها است.

برخی با طعنه به روزه‌داران گفته‌اند که این روزه‌ای که شما می‌گیرید، به درد فقرا نمی‌خورد؛ به جای روزه‌داری باید شبیه آنان شوید تا درکشان کنید. درباره وجوب روزه می‌توان گفت که این مورد و موارد دیگری که در روایات آمده است، جزء علت‌های وجوب نیست، بلکه از فواید، حکمت‌ها و اهداف روزه‌داری است و روزه‌داران باید به این سمت حرکت کنند که روزه آنها فقط گرسنگی و تشنگی نباشد.