پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ این کتاب قصه پیامبری از بنی‌اسرائیل است که از دست حاکم ظالم منطقه اَخاب فرار می‌کند، پیامبری که پائولو معرفی می‌کند، در حدّ فهم خود پائولو از پیامبری است، نه آن پیامبری که خداوند به جهانیان معرفی کرده است. پیامبر پائولو حتی به اندازه یک انقلابی معمولی هم شجاعت و استقامت ندارد به همین جهت گاهی پشیمان می‌شود و گاهی به خدا اعتراض می‌کند و می‌گوید: «چرا مرا برای این کار برگزیده‌ای  خداوندا؟ آیا نمی‌بینی قادر نیستم آنچه را از من خواسته‌ای انجام دهم؟»[1] «از فرار خسته شده بود و می‌دانست هیچ کجا نمی‌تواند جایش را در دنیا پیدا کند حتی اگر موفق می‌شد بگریزد، نفرینش را با خود به شهری دیگر می‌برد و فاجعه‌های دیگری به وقوع می‌پیوست، هر کجا می‌رفت سایه‌ی آن مرگ‌ها را با خود می‌برد. ترجیح می‌داد سینه‌اش دریده شود و سرش از تن جدا گردد»[2]. آنچه در این عبارت‌ها بیان شده است نه تنها سزاوار یک پیامبر نیست حتی سزاوار یک انسان آگاه و یک مؤمن معمولی هم نیست. البته پائولو که معجونی از جادوگری و کمونیستی و مسیحیت و اندکی یهودیت می‌باشد بیش از این انتظار نمی‌رود. وقتی در کتاب آسمانی مطرح در سرزمین او پیامبر با عظمتی چون سلیمان و داود (علیهم السلام) به خاطر یک زن مرتکب خلاف آشکار می‌شوند، از پائولو که بزرگ شده‌ی چنین محیطی است چه انتظار می‌رود؟! در جایی دیگر پیامبری را که با فرشته خدا صحبت می‌کند، پیامبر خداوند را به‌اشتباه کاری متهم می‌کند حتی در ترسیم پائولو از خدا و رسولش، هر دو گنهکارند، گاهی گناهان خدا  از گناهان رسولش بیشتر می‌شود و پیامبر می‌گوید: «خداوندا، من هم صورت بلندی از گناهان تو نسبت به خودم دارم، اما از آنجا که امروز روز کفاره است، بخشش خودت را به من عطا کن و من تو را خواهم بخشید. بدین ترتیب می‌توانیم در کنار یکدیگر به راه ادامه دهیم»[3].
هدف از ترسیم چنین خدایی، که اشتباه می‌کند، این است که به انسان در راه معنویت القاء شود: خداوند هم اشتباه می‌کند. از این‌رو، او نباید نگران اشتباهات خود باشد. كوئيلو براي جان‌های تشنه معنويت و سير به سوي خداوند، دنيايي می‌گشاید كه در تخيل و توهم آن‌ها تحقق دارد. او به جاي يك سيرواقعي و ايجاد حركت در انسان‌ها، آن‌ها را در همان جايي كه هستند، با پردازش جهانی پر رمز و راز به هيجان می‌آورد [4].[5]

پی‌نوشت:

[1] . کوه پنجم، صص 63 و 64.
[2] . کوه پنجم ص 67.
[3] . کوه پنجم، ص 28.
[4] . مؤسسه فرهنگي موعود عصر(عج) (mouood.org).
[5] . جهت مطالعه بیشتر، به کتاب آب و سراب نوشته قادر فاضلی مراجعه شود.