عدالت صحابه
نظریه عدالت صحابه، یکی از نظریات چالش برانگیز است. این سخن به قدری با تناقضات همراه است که کار را بر برادران اهل سنت، دشوار کرده است. از طرفی نمیخواهند از این باور اشتباه دست بردارند که همه صحابه عادل نیستند و از طرفی، مصادیق فراوانی وجود دارد که صحابه، خطاهای بسیار بزرگ و جبران ناپذیری انجام دادند و هرگز کارشان قابل توجیه شدن نیست.
یکی از تناقضات فکری و اعتقادی ابن تیمیه این است که او به شدت از نظریه عدالت صحابه دفاع میکند، لکن در عمل، خود وی اولین کسی است که این نظریه را نقض کرده. وی در مورد معاندین و مخالفین امیرالمؤمنین (ع) به شدت از این قاعده سخن میگوید؛ لکن به برترین اصحاب رسول خدا (ص) که میرسد، از توهین و تهمت و نقل اکاذیب در مورد ایشان کم نمیگذارد.
یکی از مباحثی که نزد اهلسنت مهم است و روی آن بسیار تأکید دارند، و جزء خطوط قرمز آنها محسوب میشود، بحث عدالت صحابه است. عقیده اهلسنت درمورد صحابه پیامبراکرم (صلیاللهعلیهوآله) این است که همه آنها عادل هستند و به دلیل مصاحبت با پیامبر اهل اجتهاد بوده و هیچ گاه از سر عمد و علم مرتکب گناه و خلاف نمیشوند.
تفکر سلفیت در دنیا این باور را تبلیغ میکند که اندیشه «عدالت صحابه» اصل و اساس دین است تا جایی که اهل بیت نیز باید از آنان تبعیت کنند؛ این در حالی است که به نص صریح آیه تطهیر، خداوند اهل بیت را پاک گردانید و مقامی فراتر از عدالت به آنان سپرد، اکنون با کدام باور قرآنی یا عقلانی، اهل بیت باید از صحابه پیروی کنند.
برخی از افراد آیهی 28 سورهی کهف که در آن همراهی پیامبر با برخی از صحابه خواسته شده، را دلالتی بر عدالت صحابه میدانند و میگویند که نزول این آیه مربوط به عدالت صحابه است، اما در کتب خود اهلسنت علت نزول این آیه چیز دیگری آمده است و حتی خداوند برخی از این صحابه را در همین آیه، به دلیل اشتباه و خصلتهای بدشان مذمت هم کرده است.
خداوند متعال در سورهی واقعه، میفرماید: «پیشگامان پیشگامند * آنها مقرّبانند * در باغهای پرنعمت بهشت جای دارند.» برخی با وجود این آیه عدالت صحابه را ثابت میکنند اما با نگاهی به آیات دیگر قرآن و منابع اهل سنت در تفسیر قرآن، ثابت میشود که منظور سبقت گرفتن به خیرات است نه در زمان و مصداق آن در اسلام امیرالمؤمنین میباشد.
امام علی(ع): صحابه چهار دستهاند، که پنجمى ندارد. اول کسیکه از روى عمد دروغ به پیامبر(ص) نسبت مىدهد. دوم کسىکه از پیامبر چیزى را به اشتباه شنیده، امّا سخن آن حضرت را درست حفظ نکرده است. سوّم شخصى که شنیده پیامبر به چیزى امر فرمود، سپس از آن نهى کرد و او نمىداند. چهارم آنکه نه به خدا و نه به پیامبرش دروغ نسبت نمىدهد.
حادثه دلخراش کربلا یک لکه تاریک در تاریخ اسلام است که دل هر انسان آزاده را به درد میآورد. آنچه که این حادثه را تلختر میکند این است، کسانی در این نبرد در مقابل امام ایستادند که حضرت را به خوبی میشناختند و میدانستند که او فرزند رسول خدا بود و زشتتر اینکه برخی از قاتلان، از صحابه بودند و بارها امام حسین را در کنار پیامبر دیده بودند.
یکی از دلایل وهابیت و برخی از اهل سنت، جهت اثبات حجیت اقوال و رفتار صحابه، حدیث نجوم است، ایشان میگویند: پیامبر اکرم در حدیثی فرموده است: «اصحابی کالنجوم بأيّهم اقتديتم اهتديتم» اصحاب من، مانند ستارگانند، به هر کدام از آنها که اقتدا کنيد، هدايت میيابيد. در نقد و بررسی این روایت، نکاتی است که استدلال این روایت بر عدالت جمیع صحابه را ثابت نمیکند.
یکی از ارکان و پایههای اساسی فقه اهل سنت مبتنی بر لزوم اعتقاد به عدالت صحابه یا به قولی حجیت قول آنهاست. برای عدالت صحابه که منجر به حجیت قول آنها میشود، چند دلیل ارائه شده است که در این نوشته نظرات شاطبی در کتاب الموافقات را ذکر خواهیم کرد. وی یکی از علما اهل سنت در قرن 8 هجری است. یکی از ادله وی روایاتی است که در این زمینه وارد شده است.
یکی از ارکان و پایه های اساسی فقه اهل سنت مبتنی بر لزوم اعتقاد به عدالت صحابه یا به قولی حجیت قول آنهاست. برای عدالت صحابه که منجر به حجیت قول آنها میشود چندین دلیل ارائه شده است که در این نوشته نظرات شاطبی در کتاب الموافقات را ذکر خواهیم کرد. وی یکی از علما اهل سنت در قرن 8 هجری است. اجماع یکی از راههای اثبات عدالت صحابه است که در این بخش به آن...
یکی از ارکان و پایههای اساسی فقه اهل سنت مبتنی بر لزوم اعتقاد به عدالت صحابه یا به قولی حجیت قول آنهاست. برای عدالت صحابه که منجر به حجیت قول آنها میشود چند دلیل از جمله آیات قرآن کریم، ارائه شده است که در این نوشته نظرات شاطبی در کتاب الموافقات را ذکر خواهیم کرد. وی یکی از علمای اهل سنت در قرن ۸ هجری است. اولین دلیل وی، آیاتی از قرآن کریم...
به اعتقاد شیعه برخی از صحابه انسانهای باتقوا و مخلصی بودند، و برخی انسانهای منحرف و فاسقی بودهاند، آنچه واضح است این است که شیعه معتقد به عدالت تمام صحابه نیست. اما اهل سنت اعتقاد به عدالت تمام صحابه دارند و برای این ادعای خود به آیاتی تمسک کردهاند. از جمله دلايل بر نظريه عدالت صحابه، این آيه است که مىفرمايد: «شما بهترين امّتى بوديد كه براى مردم پديدار...
در برخی روایات، نسبت به حفظ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، با احترام به اصحابش امر شده است. از پیامبر نقل شده که فرمود: «من را در حقّ اصحاب و دامادهایم مراعات کنید؛ زیرا کسی که مرا در حقّ آنان حفظ کند، خداوند او را در دنیا و آخرت حفظ خواهد کرد...» حال آیا این حدیث میتواند عدالت صحابه را ثابت کند.