سلفیت
القاعده یکی از جریانهای فکری سلفیه است، ولی برخی از اعضای این گروهک، بر خلاف آموزههای سلفیه، موضوع تقلید از میت را مطرح کردهاند.
فعالیتهای جهادی تکفیری، در قالب احزاب و گروههای به اصطلاح اسلامی انجام میشود و خشونت جزو لاینفک اندیشههای آنها است. پرورش گروههای تندرو و متعصب مانند طالبان و داعش و انصارالشریعه و ... یکی از اقدامات اصلی وهابیت است تا بتواند سیاستهای خود را در منطقه پیاده کند و خاورمیانهی پر تنش و ناامنی به وجود آورد.
فعالیتهای جهادی تکفیری وهابیت، در قالب احزاب و گروههای به اصطلاح اسلامی انجام میشود و خشونت جزو لاینفک اندیشههای آنها است. پرورش گروههای تندرو و متعصب مانند طالبان و جیشالعدل و جبهةالنصرة و... یکی از اقدامات اصلی وهابیت است، تا بتواند سیاستهای خود را در منطقه پیاده کند و خاورمیانهی پر تنش و ناامنی به وجود آورد.
داعش با استناد به روایاتی در صدد تشویق زنان به جهاد در میدان نبرد است. این در حالی است که روایت مورد نظر داعش دلالتی بر جهاد زن در میدان نبرد ندارد.
داعش با استناد به برخی از روایات ضعیف در صدد است که زنان را تشویق به جهاد در میدان نبرد کند. این در حالی است که حتی در روایت مورد استناد داعش برای ترغیب زنان به جهاد، مذمت شرکت زنان در میدان نبرد استفاده میشود.
داعش از زنان میخواهد که در میدان جنگ شرکت کرده و افزون بر خودشان، مردان و فرزندانشان را نیز تشویق به جهاد کنند.
سلف، نام فرقهای است که در ظاهر به دین اسلام تمسک میجویند، خود را پیرو سلف صالح میدانند و در اعمال، رفتار و اعتقادات خود میکوشند از پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآله)، صحابه و تابعین پیروی کنند. به گذشتگان از صحابه و تابعان آنان، سلفی اطلاق میشود، ولی در سخنان امروزی به پیروان احمد بن حنبل و اهل حدیث، سلفی میگویند.
ابنتیمیه معتقد است طلب حاجب در چیزی که برآورده شدن آن مختص خداوند است مثل شفای مریض از غیر خداوند جائز نیست. در پاسخ باید گفت که اختصاص اعمالی همچون شفای مریض به خداوند صحیح نیست، بلکه بالاتر از آن همچون خلقت از بشریت به اذن خداوند صورت گرفته است.
ابنتیمیه زیارت را بدعت میداند در حالیکه اکثر علمای اسلام، زیارت را مستحب میدانند. تقی الدین سبکی در رد ابنتیمیه کتاب شفاء السقام را تألیف کرده است، تا ثابت کند که بنا بر روایات وارده در منابع اسلامی، زیارت مستحب است.
داعش با استناد به قاعده «من لم یکفر الکافر» حتی کسانی را که زیارت، توسل و شفاعت و ... را قبول ندارند، تکفیر میکند؛ زیرا معتقد است اعتقاد نداشتن به این امور کفایت نمیکند، بلکه باید انسان مسلمان، هر کسی را که چنین اعتقادی داشته باشد، تکفیر کند.
یکی از مهمترین مبانی در اندیشههای افراطیون و گروههای تکفیری، قاعدهای است موسوم به «من لم یکفرالکافر» که طبق آن هر کس کافری را کافر ناند خود کافر است. اما در صدر اسلام که بسیار مورد استناد و ادعای خود تکفیریها است این موضوع نبوده و صحابه اینگونه عمل نمیکردهاند. شواهد این موضوع در کتابهای اهل سنت وجود دارد.
سید قطب از نظر فکری شاگرد حسن البنا نیست و با عقاید اخوان المسلمین نیز تفاوت دارد. وی برخی از موضوعات جدیدی مثل دارالحرب، دارالکفر، جاهلیت و... را مطرح کرد که در ادبیات اخوان المسلمین مطرح نیست.
سید قطب اگر چه از اعضای اخوان المسلمین نیست، ولی با اتخاذ مواضع شجاعانه و رادیکال تأثیرات زیادی بر اخوان المسلمین گذاشته است.
مکتب قرآن اگر چه خود را غیر از سلفیه میداند ولی در اعتقادات زیادی با سلفیه شباهت دارد. تشابه اعتقادی باعث شده است که مکتب قرآن به سلفیه نزدیک باشد.