قرآنیون
جریان قرآنیون که قرآن را در بخش اعتقادات کافی و بی نیاز از سنت می دانند روش تفسیری قرآن به قرآن را شاخص فهم قرآن، قرار داده اند و چشم خود را بر روی بسیاری از روایات بسته اند و سنت را به طور جدی مورد نقد قرار دادند.
پیامبران الهی در امتهای پیشین هنگام غیبت برای روزگار پس از خویش، وصی برمیگزیدند و از این گذر میخواستند آیین و شریعت خویش را ماندگار سازند و رسالت خود را دوام بخشند. پیامبر (ص) در پاسخ به سلمان فارسی که از حضرت درباره وصی و جانشین پرسید، فرمود: وصی و وارث من و کسی که دین مرا پرداخت می کند و وعدههای مرا حتمی میسازد، علی بن ابیطالب (ع) است.
در مقابل ادعای قرآنیون که امامت را یک امر عرفی می دانند باید گفت دین اسلام به عنوان آخرین دین الهی، ناسخ ادیان دیگر است و برای هدایت همه بشریت در همه زمانها آمده است. لذا معقول نیست، آورنده چنین دینی نسبت به رهبری پس از خود بیتفاوت باشد و رهبری را به مردمی بسپارد که اختلافات فراوان در بین آنها وجود دارد.
صبحی منصور (از مروجان فرقه اهل سنت قرآنیان) مدعی است که با توجه به آیات قرآن، تنها قرآن راه مستقیم است و در نتیجه احادیث پیامبر، مسیری ناصحیح است. این در حالی است که آیات قرآن بر این اعتقاد، خط بطلان میکشد.
در کنار آیات قرآن کریم که به صراحت، مسئله تقیه را مطرح کرده و به آن مشروعیت بخشیده است، روایات فراوانی از فریقین داریم که بر مشروعیت تقیه دلالت دارند.
در روايات معتبرى از امامان معصوم (ع) به معنای بداء تصريح شده است و از برخى منابع، به دست مى آيد كه اين باور از زمان امام صادق (ع) مطرح بوده و برخى على رغم تبيين روشن اين آموزه توسط امامان معصوم (ع) آن را بهانه قرار داده و شيعه را به سبب باور به آن مذمت كردهاند.
قرآنیون در مفهوم گیری از آیات، کلام الهی را بی نیاز از سنت دانسته و آیات الهی را برای همه قابل فهم می دانند؛ در صورتی که سعادت انسان در دنیا و آخرت وابسته به شناخت دقیق آموزههای اسلام و عمل به رهنمودهای آن است.
اعتقاد به رجعت یکی از مسلّمات مذهب شیعه و ممیزات آن از دیگر فرق اسلامی است که از زمان پیامبر اکرم (ص) مورد توجه و تأکید بوده، اما در عین حال، با مخالفتها و انکارهایی نیز مواجه شده است.
اعتقاد به مصلح آخرالزمان که نامش «مهدی» و از اولاد پیامبر (ص) است، مورد اتفاق فرق و مذاهب اسلامی است؛ با وجود اختلافاتی که در مصاديق آن يافت میشود، اما نسبت به اصل اين رخداد جهانی، اتفاق نظر وجود دارد.
مرحوم طبرسی در تفسیر معروف مجمع البیان، ذیل آیات 1 تا 3 سوره قمر می گوید همۀ مفسّران این آیات را مربوط به معجزة شقّ القمر در زمان پیامبر اکرم (ص) می دانند.
بر اساس عقاید امامیه، شفاعت به طور کامل از آنِ خداوند است و هیچکس بدون اذن او نمیتواند شفاعت کند. اگر خداوند از ایمان بنده ای راضی باشد، به شفیعان اذن می دهد تا در حق او شفاعت کنند.
آگاهی نسبت به زبان و توان دریافت مفاهیم زبانهای دیگر، تنها راه انتقال و تبادل اندیشه ها، فرهنگها و تمدنها، و ضروری ترین راه برای تفاهم بین انسانها است و از آنجا که ولایت ائمه (ع) به عرب زبانها محصور نبوده و شامل تمام زمانها و مکانهاست، ضروری است امام بتواند با سایر امتها و نژادها ارتباط برقرار کند.
راوی از امام صادق (ع) درباره آیه 105 سوره توبه می پرسد. امام می فرمایند: (خداوند) فقط ما را قصد کرده است. بنابراین همان طور که خدای عزوجل اعمال بندگان را می بیند، پیامبر (ص) و ائمه (ع) نیز ناظر بر آنها هستند.
به اعتقاد شیعه، مقام امامت انتصابی است و امام از سوی خداوند انتخاب می شود، ولی قرآنیون معتقدند که امامت انتخابی است و یکی از راههای انتخاب امام، شورا است؛ اما در حقیقت، شورا راهبردی بود برای غصب خلافت.