قرآنیون
قرآنیون معتقدند فقط قرآن بر پیامبر (ص) وحی شده است و سنت آن حضرت، منشأ وحیانی ندارد؛ لذا فاقد حجیت است. اما از نگاه قرآن کریم، آیات متعددی دال بر وجود وحی دیگر، غیر از وحی قرآنی دارد و از نظر حجیت، مثل وحی قرآنی است و آن همان سنت است.
قرآنیون معتقدند فقط قرآن بر پیامبر (ص) وحی شده است و سنت آن حضرت، منشأ وحیانی ندارد؛ لذا فاقد حجیت است؛ اما از نگاه قرآن کریم، آیات متعددی دال بر وجود وحی دیگر، غیر از وحی قرآنی دارد و از نظر حجیت، مثل وحی قرآنی است و آن همان سنت است.
جریان قرآنیون در مفهوم گیری از آیات، کلام الهی را بی نیاز از سنت دانسته و آیات الهی را برای همه قابل فهم می دانند؛ در صورتی که سعادت انسان در دنیا و آخرت وابسته به شناخت دقیق آموزههای اسلام و عمل به رهنمودهای آن است که این رهنمودها علاوه بر قرآن، به واسطه سنت هم بیان شده است.
قرآنیون نام یک جریان فکری است که قرآن را در بخش اعتقادات، کافی و بی نیاز از سنت می دانند. روش تفسیری قرآن به قرآن را شاخص فهم قرآن، قرار داده اند و چشم خود را بر روی بسیاری از جمله روایات و سنت وارده بستند و سنت را به طور جدی مورد نقد قرار دادهاند.
علامه طباطبایی در مورد حجیت سنت و احادیث پیامبر (ص) می گوید: قول رسول خدا (ص) هم در بیان آیات قرآن و هم در تفسیر آن، چه آیاتی که نسبت به مدلول خود صراحت دارند و چه آنهایى که متشابهند، حجت است.
بسیاری از مفسران با توجه به اینکه سنت پیامبر (ص) و روایات معصومین (ع) پس از قرآن کریم دومین مرجع مهم و معتبر در شناخت آموزه های دینی است، در تفسیر، از قرآن و سنت بهره می جویند. اما جریانی به نام قرآنیون درصدد است که ملاک و محور تفسیر را، بیانات قرآن قرار دهد.
قرآنیون معتقدند فقط قرآن بر پیامبر (ص) وحی شده است و سنت آن حضرت، منشأ وحیانی ندارد؛ لذا فاقد حجیت است. اما از نگاه قرآن کریم، آیات متعددی دال بر وجود وحی دیگر، غیر از وحی قرآنی دارد و از نظر حجیت، مثل وحی قرآنی است و آن همان سنت است.
سنت، بعد از قرآن دومین منبع استنباط احکام نزد شیعه و اهل سنت بوده و بسیاری از احکام فقهی که توسط پیامبر اکرم (ص) تشریع شده در قالب احادیث و روایات به ما رسیده است؛ اما عدهای فقط قرآن را تنها منبع و مصدر تشریع دین میدانند، مانند فرقه قرآنیون که فقط قرآن را حجت میدانند و سنت را انکار میکنند.
احمد صبحی منصور در ردیف قرآنیون معاصر و تأثیرگذار در این عرصه به شمار می آید که قرآن بسندگی مبنای اصلی گرایشات آنها محسوب می شود. ایشان با استناد به برخی از آیات قرآن تلاش میکند تا جایگاه پیامبر (ص) در غیر از شأن ابلاغ و نیز کارکرد سنت در تمامی حوزههای دینی را از اعتبار ساقط کند.
مبین بودن قرآن بی تردید بدین معنا نیست که همه معارف قرآن برای همه مردم واضح و روشن است و نیازی به تفسیر و تبیین ندارد؛ بلکه معارف قرآن مراتبی دارد و هر کس به حسب استعداد و ظرفیت فکری و روحی خود از روشنایی و روشنگری این کتاب آسمانی، پرتو میگیرد.
جریان قرآنیون در مفهوم گیری از آیات، کلام الهی را بی نیاز از سنت دانسته و آیات الهی را برای همه قابل فهم می دانند؛ در صورتی که سعادت انسان در دنیا و آخرت وابسته به شناخت دقیق آموزههای اسلام و عمل به رهنمودهای آن است که این رهنمودها علاوه بر قرآن، به واسطه سنت هم بیان شده است.
قرآن و حديث از مهمترين منابع فهم اسلام هستند که غالب شیعیان و اهل سنت، حجیت هر دو را قبول دارند و احکام و قوانین الهی را از آن منابع استنباط و استخراج میکنند. آيات و احاديث زيادی بر حجیت آن دو به همراه هم تأکید دارند، اما جریانی افراطی به نام قرآنیون، حجیت احادیث را انکار کرده و به قرآن بسندگی رو آورده است.
سید ابوالفضل برقعی از بزرگان جریان قرآنیون معاصر در موضوع عصمت به صراحت ادعا میکند که پیامبر (ص) به اقتضای بشر بودن، گاهی دچار اشتباه و غفلت می شد که در نقد این ادعا میگوییم: آیاتی از قرآن وجود دارد که عصمت پبامبر (ص) را ثابت میکند و بسیاری از بزرگان شیعه و اهل سنت نیز آن را پذیرفتهاند.
قرآنیون درباره امامت امیرالمؤمنین (ع) و برداشت آن از آیه ولایت، دیدگاهی مخالف با دیدگاه شیعیان امامیه دارند؛ در پاسخ می توان گفت: این فضیلت (نزول آیه مربوط به اعطای انگشتر در حال رکوع) در حق علی (ع) چنان معروف و مسلّم است که مخالفان حضرت نیز نتوانسته و نمیتوانند آن را انکار کنند.