اهل حق
در فرقه اهل حق عنوانی به نام روزه وجود دارد؛ اما در مورد آن، عقیده‌ای واحد و نظری منسجم یافت نمی‌شود. تعدادی از آنها همانند سایر مسلمانان، اهل روزه هستند؛ اما بخش اعظم آنان که اکثریت نسبی فرقه را تشکیل داده‌اند، یا روزه نمی‌گیرند و یا به گرفتن سه روز روزه مخصوص اکتفا می‌کنند.
پیروی از شایستگان نقش مهمی در رسیدن به سعادت و کمال دارد. از نگاه اسلام، خداوند و رسول او و صاحبان امر پس از ایشان، شایسته اطاعت هستند، اما اهل حق خود را سرسپرده بزرگان و پیران یکی از خاندان های این فرقه نموده و از آنها اطاعت می نمایند.
فرقه اهل حق در دو مناسبت از سال روزه می‌گیرند که یکی از این مناسبت‌ها به ایام قولطاس معروف است. این آیین مذهبی، ریشه در افسانه‌ها دارد که فقط در کتب فرقه اهل حق به آن اشاره شده است.
جشن قولطاس یکی از اعیاد آئینی فرقه اهل حق است که با هدف پاسداشت جمعی از پیران این فرقه در فصل زمستان و بعد از گرفتن سه روز روزه بر پا می‌شود.
ازدواج در فرقه اهل حق، برای ادامه نسل، امری واجب است. در احکام این فرقه علاوه بر ازدواج با محارم که در احکام اسلامی نیز ازدواج با آنها ممنوع است، ازداوج با افرادی از خاندانی که فرد به آن سرسپرده است نیز ممنوع می باشد.
فرقه اهل حق معتقد به عدل الهی بوده و برای توجیه رنج ها و نقص های زندگی بشر و رابطه آن با عدل الهی به عقیده تناسخ و دونادون روی آورده اند و آن را مقتضای عدالت خداوند می دانند.
در نگاه فرقه اهل حق انسان ها از نظر آفرینش به دو دسته زردگلان و سیاه گلان تقسیم می‌شوند. زردگلان در ازل، ازاستعداد وجودی و مرتبه‌ی کمال، برخوردار بوده و سیاه گلان سرشتی تیره و ضمیری تاریک دارند. این نوع انسان‌ها نه تنها در مسیر تکامل قدم نمی گذارند بلکه ارشاد و راهنمایی، در آنها اثری ندارد.
پیروان اهل حق برای پیران و مرشدان خود جایگاه ویژه ای قائل بوده و آن ها را برخوردار از علم لدنی می‌دانند و این امر دستاویزی برای تبعیت بی چون و چرا از آنها شده است.
فرقه اهل حق از خاندان‌های مختلفی شکل گرفته است که این خاندان‌ها عقاید و باورهای مشترکی از جمله اعتقاد به حلول و دونادون، داشتن پیر و دلیل، مراسم سرسپاری و انعقاد جم دارند. ریشه و منشاء این اشتراکات را می‌توان در عقاید شخصی موسس این فرقه یعنی سلطان اسحاق دانست.
در میان خاندان‌های فرقه اهل حق، در کنار داشتن باورهای مشترک، عقاید و باورهای مختلف و گاه متناقضی از جمله عقیده درباره شیطان و اختلاف در پاره‌ای از احکام دیده می‌شود.
فرقه اهل حق روز هایی از سال را عید دانسته و در آن روز با آداب و مراسم خاصی به جشن و نیایش می پردازند. عید روز پادشاهی و جشن یاران قول طاس از اعیاد مخصوص و مهم این فرقه می باشد.
در متون فرقه اهل حق آزار رساندن به حیوانات ممنوع است. این امر ریشه در باورمندی یارسان به دونادون و بازگشت ارواح آدمیان از جمله برخی از پیران این فرقه در بدن های مختلف از جمله حیوانات دارد.
برخی از آموزه های فرقه اهل حق ریشه در آئین های بشری و غیر آسمانی از جمله آئین بودا دارد. باورمندی به تناسخ و نیروانا در بودیسم و دونادن و حلول در اهل حق از عقاید مشابه در این دو آئین می باشند.
در باور اهل حق، روح آدمی تا روز واپسین هزار و یک جامه را عوض کرده و در نهایت به ابدیت و جاودانگی می پیوندد. در باور این فرقه کیفیت و چگونگی زندگی های بعدی در کالبدهای جدید، متاثر از نوع عمل و رفتار آدمی در زندگی های قبلی اوست.