آیا انتصاب امیرالمومنین (ع) در غدیر به دست عمر بن خطاب بوده است؟ (قسمت اول)

  • 1401/04/18 - 14:38
وهابیون ادعا می کنند امیرالمومنین (ع) در غدیرخم توسط خلیفه دوم اهل سنت به خلافت رسیده، چون بعد از بیان خطبه غدیر، امیرالمومنین (ع) توسط عمر از خلافت خود مطلع شد، درحالی که حضرت علی (ع) از خلافت خودش آگاهی نداشت. در پاسخ باید گفت: به فرض اینکه این سخن درست باشد، چرا و به چه دلیل بعد از شهادت رسول خدا (ص) آنان به عهد و بیعت خود باقی نماندند؟
آیا انتصاب امیرالمومنین (ع) در غدیر به دست عمربن خطاب بوده است؟ (قسمت اول)

عمربن خطاب در غدیر خم به امیرالمومنین (ع) عرض کرد: «ای فرزند ابوطالب! بر تو (خلافت) گوارا باد. از این پس مولا و سرپرست هر مومن و مومنه ای هستی.»

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از ادعاهای مضحکی که از سوی مفتیان وهابی مطرح شده، ادعای اعطای خلافت از سوی خلیفه دوم اهل سنت به امیرالمومنین (علیه‌السلام) است. آنان مدعی شده اند که شیعیان به خطبه غدیر خم برای اثبات خلافت امیرالمومنین (علیه‌السلام) استناد می‌کنند و این در حالی است که اصلاً حضرت علی (علیه‌السلام) از مفهوم خطبه غدیر متوجه خلافت خود نشده بود؛ زیرا اگر متوجه خلافت خود شده بود، سخنانی را در مورد خلافت خود بر زبان جاری می‌کرد و هیچ صحبتی در این باره نکرده است و هیچ واکنشی نیز نشان نداده است.
وهابیون در ادامه می‌گویند: اگر شیعیان معتقد به خلافت امیرالمومنین (علیه‌السلام) در این روز هستند، باید بدانند که حضرت علی (علیه‌السلام) از سوی عمر بن خطاب از تصمیم پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مطلع شدند و خلیفه دوم اهل سنت با جملاتی همانند «ای فرزند ابوطالب! بر تو (خلافت) گوارا باد. از این پس مولا و سرپرست هر مومن و مومنه‌ای هستی»(1) امیرالمومنین (علیه‌السلام) را از خلافتش آگاه می‌کند. پس اگر شیعیان خطبه غدیر را سرآغاز خلافت می‌‌شمرند، باید بدانند مدیون عمر بن خطاب هستند و این در حالی است که شیعیان دشمنی خاص با خلیفه دوم اهل سنت دارند و خود را هیچگاه مدیون او نمی‌دانند.

در پاسخ به این سخن مضحک و خنده دار، چند نکته بیان می شود:
نکته اول؛
قطعاً بیان چنین سخنی، نشان از فهمیدن اصل واقعه غدیر و اثبات جانشینی امیرالمومنین (علیه‌السلام) دارد؛ وهابیون به دلیل آنکه در اصل اعتقادات خود دچار تضاد و تناقض شده‌اند، روی به بیان چنین صحبت های مضحکی آورده‌اند. آنچه که در شبهه موجود مشخص است، اثبات خلافت و امامت و جانشینی امیرالمومنین (علیه‌السلام) در خطبه غدیر از سوی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) است و وهابیون نیز به حقیقت این سخن و اثبات آن برای خلافت امیرالمومنین (علیه‌السلام) به نتایجی همانند عقاید شیعیان رسیده‌اند، اما شیاطین جن و انس و نفس پلیدشان باعث عدم اقرار و اذعان و ایمان قلبی آنها می‌شود؛ در نتیجه باید گفت آنان با بیان این شبهه، خلافت و جانشینی امیرالمومنین (علیه‌السلام) را در غدیرخم پذیرفته‌اند.

نکته دوم؛
آنچه وضوحش برای همگان مشخص است آن است که خطبه غدیر به نوعی آخرین وصیت گفتاری رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بود که در یک مکان خاص اتفاق افتاده و هدف خدای رحمان از دستور به ابلاغ جانشینی در سرزمین غدیر، اتمام حجت با سایر مسلمانانی بوده که از گوشه و کنار سرزمین اسلامی آن روزگار برای حج آمده بودند و رسول خدا (صلی‌اله‌علیه‌وآله) از سایر مسلمانان بیعت گرفتند.
بارها در منابع معتبر تفسیری و حدیثی اهل سنت به آیات قرآن که دلالت بر جانشینی امیرالمومنین (علیه‌السلام) باشد، اشاره شده است؛ به عنوان نمونه می‌توان به آیه 55 سوره مبارکه مائده و یا آیه مباهله که همان آیه 61 سوره مبارکه آل عمران است، اشاره کرد؛ زیرا قبل از واقعه غدیر و درباره جانشینی امیرالمومنین (علیه‌السلام) نازل شده است.
قرآن کریم در آیه 55 سوره مائده می‌فرماید: «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ (مائده/55) ولى شما تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى كه ايمان آورده‏‌اند؛ همان كسانى كه نماز برپا مى‌دارند و در حال ركوع زكات مى‏‌دهند.»
بغوی مفسر و محدث مشهور اهل سنت در تفسیر آیه شریفه می‌نویسد: «مراد از (الذین آمنوا) در آیه شریفه، علی بن ابی طالب (علیهماالسلام) است؛ زیرا سائلی نزد ایشان آمد و او در حالی که در رکوع نمازش و در مسجد بود، به آن سائل انگشتر خویش را بخشید.»(1)

همانگونه که مشخص شد، خدای رحمان در این آیه شریفه با استفاده از کلمه ولی، خلافت بعد از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را مختص به آن مومنی می‌داند که در رکوع نمازش، سائلی را اکرام می‌‌کند و این آیه دلالت بر ولایت الهی امیرالمومنین (علیه‌السلام) بر امت اسلامی تا ابدالدهر دارد. همچنین احادیث و روایات فراوانی در منابع اهل سنت در این باره از سوی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بیان شده که علمای شیعه بارها با استناد به آن روایات به اثبات ولایت امیرالمومنین (علیه‌السلام) پرداخته‌اند؛ لذا باید گفت سخن مضحک وهابیون برگرفته از دلیل نداشتن آنان برای رد خلافت امیرالمومنین (علیه‌السلام) است.
در نتیجه، تبریک گفتن‌های عمر بن خطاب، دلیلی بر آگاهی او از انتخاب امیرالمومنین (علیه‌السلام) در گذشته بوده و در غدیر با همان آگاهی قبلی و ابلاغ عمومی جانشینی حضرت به محضر مولای عالم، بیعت و تبعیت خود را به طور خاص اعلام کرده است و هیچ منتی بر هیچ شیعه‌ای ندارد.

پی‌نوشت:
1. ابن أبی شيبه كوفی، المصنف فی الأحاديث والآثار، ج6، ص372، تحقيق: كمال يوسف الحوت، چاپ اول، نشر مكتبة الرشد - رياض - 1409 هـ ق. «فلقيه عمر بعد ذلك فقال هنيئا لك يا بن أبی طالب اصبحت وأمسيت مولى كل مؤمن ومؤمنة»
2. بغوی، محمد بن فراء، تفسير بغوی، ج2، ص63، دار إحياء التراث العربی –بيروت، چاپ اول، 1420 هـ ق. «وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَهُمْ راكِعُونَ، أَرَادَ بِهِ عَلِيَّ بن أَبِی طَالِبٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، مَرَّ بِهِ سَائِلٌ وَهُوَ رَاكِعٌ فِی الْمَسْجِدِ فَأَعْطَاهُ خَاتَمَهُ»

محمدجواد مهریار

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.