اعتقادات
شیعه معتقد است مسئله بسیار مهم رهبری دینی و دنیایی مردم پس از ارتحال پیامبر (ص) مهمل و بدون تکلیفِ مشخص رها نشده است، بلکه رسول اکرم (ص) از اولین روز دعوت خویش (یوم الدار) تا پایان عمر، این مسئله مهم را بیان کرد و امیرالمؤمنین (ع) را به خلافت بلافصل بعد از خویش معرفی کرد و حدیث غدیر یکی از روایاتی است که بر این امر دلالت دارد.
ابن حجر هیتمی یکی از علمای بزرگ اهل سنت و از بزرگان علم رجال اهل سنت، سخنان متناقضی را در کتاب الصواعق در مورد حدیث غدیر بیان داشته و درحالی که اقرار به صحیح و متواتر بودن این حدیث دارد، در بحثی دیگر متواتر بودن این حدیث را رد میکند.
يكی از خصلت های بارز ابن تيميه حرانی و پيروانش، انكار فضائل و روايات صحيح السندی است كه درباره اهل بيت (ع) وارد شده است؛ بسياری از بزرگان اهل سنت حديث شريف غدير را همراه با جمله «اللهم وال من والاه» نقل کرده و به صحت آن اعتراف كردهاند؛ اما میبينيم كه دشمنی با اميرمؤمنان (ع) سبب شده كه ابن تيميه آن را انكار کرده و دروغ بداند.
آیه ولایت یکی از روشن ترین دلایل امامت بلافصل علی (ع) است؛ اما برخی از مفسران و متکلمان اهل سنت، شبهاتی درباره دلالت این آیه مطرح کردهاند که از طرف دانشمندان امامیه پاسخ داده شده است.
مفسّران و محدثان بسياری گفته اند که آیه 55 سوره مائده در شأن امام علی (ع) نازل شده است. سيوطى از ابن عباس آورده كه على (ع) در حال ركوع بود كه سائلى كمك خواست و آن حضرت انگشترش را به او صدقه داد، پيامبر(ص) از او پرسيد: چه كسى انگشتر را به تو صدقه داد؟ او به امام اشاره كرد؛ در اين موقع آيه ولایت نازل شد.
یکی از دلایلی که شیعیان برای اثبات امامت علی بن ابی طالب (ع) به آن استناد می کنند، حدیث ولایت است که با عبارتهای مختلفی در منابع شیعه و سنی نقل شده که عبارت (هُوَ وَلِیُّ کُلِّ مُؤْمِنٍ بَعْدی) او (علی (ع)) ولیّ هر مؤمنی پس از من است؛ از مشهورترین آنهاست.
معنای حديث غدير اين است که هر كس كه من بر او أولی و سزاوارتر و يا ناصر و وارث و يا پشتيبان و دوست صميمی او هستم علی (ع) هم برای او اينچنين است و اين كلام صريح در تخصيص علی (ع) به اين منقبت بلند بوده و او را برای ديگران مانند خود قرار داده و پیامبر (ص) اين خصوصيت را برای ديگری قائل نشده است.
برخی از بزرگان اهل سنت می گویند منظور از این جمله امام صادق (ع) که فرمودند: «ابوبکر دو بار مرا زاده است» این است که مادر امام صادق (ع) هم از طرف پدرش و هم از طرف مادر خود، نسبش به ابوبکر می رسد؛ اما واقعیت این است که اين روايت نه در کتب شیعه و نه در كتب اهل سنت، سند صحیحی ندارد.
مولوی گرگیج، امام جمعه ضد وحدت اهل سنت، در سخنان به ظاهر منطقی ولی با استدلالی که نه علمی است و نه منطقی به اهل بیت (ع) توهین کرده است؛ او در زمانی چنین صحبتی داشته که احتمال تنش بین شیعیان و اهل سنت بیشتر است و هرگونه اختلافی به نفع او در مقابل علمای تقریبی اهل سنت است.
قرآن و اهل بیت، مسلمانان را از فحش و ناسزا به مقدسات دیگر مکاتب منع میکند، چنانچه امام علی (علیهالسلام) به سربازانش فرمود: به جای فحاشی با منطق سخن بگویید؛ اما با این وجود عدهای افراطی یا مزدور، با ناسزا به مقدسات دیگر مذاهب، سعی در تخریب چهره اسلام و تفرقه بین امت اسلام دارند.
پس از رحلت رسول اکرم (صلیالهعلیهوآله)، اصحاب آن حضرت به جمعآوری قرآن اقدام کردند. امیرالمؤمین علی (علیهالسلام)، نخستین پیرو رسول خدا که از همه یاران آگاهتر به مواقع تنزیل و تأویل قرآن بود، پیش از همه به این کار اقدام کرد و آیات قرآن را با ویژگیهای خاصی در یکجا و در کنار هم قرار داد و به مردم عرضه کرد؛ لکن به دلایلی مورد استقبال و پذیرش دستگاه رسمی خلافت واقع نشد.
اندیشه مهدویت باور سترگی است که ریشه در اعماق تاریخ دارد. جریان خروشان این تفکر در بستر ادیان و مذاهب و فرهنگ بشری انبوهی از آگاهیها، آرمانها و تخیلات را فراهم کرده است. امید به ظهور منجی در باور هر شخص بدون در نظر داشتن عقیده و مذهب وجود دارد؛ در اسلام نیز از این نوع روایات در بین شیعه و اهل سنت وجود دارد.
غیبدانی انبیاء وغیر انبیاء یکی از مسائل کلامی است که از دیرباز تاکنون اندیشمندان مسلمان را به خود مشغول کرده و درباره آن اظهارنظرهای متفاوتی ابراز داشتهاند. وهابیت در طول تاریخ برای تاختن به شیعیان این مسئله را بهانه قرار دادهاند و با اعتقاد شیعه به علم غیب غیرانبیا، از جمله امامان، مخالفت، و شیعیان را به شرک و غلو متهم کردهاند.
نظر به انحرافهای گسترده اندیشه سلفیان در جهان اسلام که متاسفانه دامنه آن به حوزه عقاید دیگر مذاهب شناخته شده اسلامی نیز سرایت کرده، تلاش شد در گزارشی به ارکان مبانی فکری سلفیت معاصر از لحاظ فکری و شیوهی تطبیق بپردازیم.