پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مفتی‌های وهابی ادعا می‌کنند، آیه 55 سوره مبارکه نور در مورد خلفای اهل سنت نازل شده است. آنان معتقدند خدای رحمان با توجه به شایستگی‌های خلفای اهل سنت، آنان را خلفای صالح می‌داند و این آیه شریفه در شأن مقام و منزلت آنان نازل شده است. خدای رحمان در قرآن می‎فرماید: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَى لَهُمْ وَلَیبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یعْبُدُونَنِی لَا یشْرِكُونَ بِی شَیئًا وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ [نور/ 55] خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند، وعده می‌دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه‌دار خواهد ساخت، و ترسشان را به امنیّت و آرامش مبدّل می‌کند، آنچنان که تنها مرا می‌پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت و کسانی که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند.»
وهابیون معتقدند در این آیه شریفه، خلفای اهل سنت نیز مانند گذشتگان، حکمرانان روی زمین خواهند بود. در نتیجه همانند گذشتگان، خلفای اهل سنت نیز حکمرانان روی زمین هستند.

در پاسخ به این شبهه باید گفت؛ یکی از فرازهای آیه شریفه به استخلاف خلفای الهی در آخرالزمان اشاره می‌کند که در حقیقت حضور و ورود دین اسلام به صورت ریشه دار در میان مردم آخرالزمان است. قرآن کریم در آیه مذکور می‌فرماید: «وَلَیمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَى لَهُمْ؛ و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه‌دار خواهد ساخت.» مفتی‌های وهابی با استدلال به قسمت مذکور در آیه شریفه ادعا می‌کنند دین اسلام در زمان خلفای اهل سنت در میان امت تحت فرمان آنان، وارد شده و ریشه‌دار نیز بوده است؛ اما با بررسی منابع معتبر اهل سنت و روایات پیرامون آن، در زمان خلفای اهل سنت، خلاف آنچه در آیه بیان شده به اثبات می‌رسد.
به عنوان نمونه قرطبی عالم مشهور اهل سنت در تفسیرش می‌نویسد: «مقداد بن اسود از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل کرده که حضرت فرمودند: هیچ خانه‌ای در زمین باقی نماند، مگر اینکه اسلام وارد آن خانه شده و با رغبت آن را پذیرا شوند و یا با ذلت مطیع آن می‌شوند.»[1]
در نتیجه آنچه مشخص است حداقل باید دین مبین اسلام در بین تمام اهل شبه جزیره عربستان انتشار یافته باشد و به وسیله خلفای الهی که به فرض محال اگر خلفای اهل سنت همان خلفای الهی باشند، دین اسلام در میان مردم مدینه انتشار یافته باشد و کسانی که کافر به اسلام باشند در پایتخت جهان اسلام حضور نداشته باشند و اگر اسیر بوده‌اند به برکت خلفا، مسلمان واقعی شده باشند.
اما در رد این ادعا همین بس که در زمان خلفای سه‌گانه اهل سنت، تمام مردم مدینه مسلمان نبودند و غیر مسلمانان نیز در آنان حضور داشته‌اند. دلیل بر این سخن آن است که اهل سنت اتفاق نظر دارند، قاتل عمر بن خطاب مجوسی بوده و او را در مسجدالنبی (صلی‌الله‌علیه‌وآله) کشته است. در نتیجه معلوم می‌شود این آیه هیچ ارتباطی با خلافت خلفای اهل سنت ندارد. چرا که اگر خلفای سه‌گانه همان خلفای الهی محسوب شوند، کفار و مجوسی‌ها در مدینه چرا پیرو اسلام نشدند و همچنین بر اساس آیه شریفه، هیچ کس دیگر کافر باقی نمی‌ماند که بخواهد خلیفه را به قتل برساند.

پی‌نوشت:
[1]. قرطبی، تفسیر القرطبی، دار الكتب المصریة – قاهره، چاپ دوم، 1384ه، ج12، ص299 و 300 . «وروی سلیم... فیدینون بها.» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

محمدجواد مهریار