پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب _ اگر چه پیروان فرقه اهل حق را نمیتوان شیطان پرست نامید اما عده ای از این فرقه برای شیطان تقدس قائل‌اند و شیطان را -که در اصطلاح آن‌ ها مَلِک طاووس است- از فرشتگان مقرب خدا می‌دانند.

ایشان معتقدند که مخالفت شیطان با سجده کردن بر آدم طبق مشیت الهی بوده و در ظاهر از درگاه خداوند رانده‌ شده ولی در باطن مورد توجه و لطف خداوند هست. (1)

مبنای این عقیده را در پاسخ سوالی که یکی از بزرگان اهل حق به نام سید خلیل عالی نژاد داده است می توان یافت؛ البته ایشان در اظهارات خود این اعتقاد را به همه پیروان این فرقه نسبت داده و می گوید: «اهل حق معتقد است که شیطان از ملائک مقرب درگاه حق تعالی بوده است و ظاهر قضیه اینکه به دلیل نافرمانی از درگاه حضرت حق رانده شده است و از طرف خداوند عالم به ایشان فرصت داده شده است که اصلاح نماید. باطن قضیه اینکه ایشان به عنوان محک و معیار سنجش برای تعیین و تشخیص خوب از بد به این جهان آمده و از طرف خداوند عالم مأموریت دارد که انسانها را به راه باطل دعوت نماید تا بدین وسیله مؤمنین واقعی شناخته شوند. اهل حق معتقد است که اگر چه شیطان ظاهراً مشغول عمل ناشایست است و با کوشش خود قصد دارد که طرفدارن حقیقت را به بیراهه کشانیده و از آنها سلب ایمان بنماید، اما ایشان مأمور است و معذور. نهایت اینکه شیطان در باطن و ضمیر خود موحدیست کم نظیر مگر نه اینست که او نپذیرفت که غیر خدا کسی دیگر مجسمه ی آدم سجده نماید. ما جامعه اهل حق به این دلایل، اجازه لعن فرستادن به شیطان را از خو سلب نموده ایم و صانع عظیم عالم خود می داند و مصنوعش که شایسته لعنت است و با لایق رحمت. اگر عده ای از اهل حق در مورد مسئله شیطان با تعصب و حساسیت برخورد می نمایند بدلیل بی اطلاعی از متون کتاب سرانجام مثلاً در این باره است.» (2)

حال سوال این است که اگر مخالفت شیطان با سجده بر آدم که در واقع نافرمانی از دستور الهی می باشد به اختیار خود نبوده و به مشیت الهی واقع شده است، در این صورت توبیخ و سرزنش شیطان و رانده شدن او از درگاه الهی که نتیجه این مخالفت است چگونه با عدالت خداوند سازگار است؟

و دیگر اینکه چرا خداوند شیطان را در ظاهر از پیش خود راند و در آیات مختلف کتب آسمانی از او بعنوان دشمن یاد می کند ولی در واقع از فرشتگان مقرب است؟!! و این نوع برخورد خداوند با شیطان دلیل بر دوری شیطان از رحمت الهی نیست؟

پی نوشت:

(1). شناخت فرقه اهل حق، خدابنده، عبدالله؛ تهران، امیرکبیر، اول، ۱۳۸۲ هـ. ش، ص 145

(2) . پاسخ سید خلیل عالی نژاد به نامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مورخه 65/8/1