پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ خطبه شریف غدیر، از احادیثی است که نزد شیعیان و اهل سنت تواترش به اثبات رسیده و جایگاه خاصی در منابع معتبر اسلامی دارد. ابن کثیر دمشقی یکی ازعلمای مشهور و مورد اعتماد مفتی های وهابی است که در کتاب البدایه و النهایه به تواتر خطبه شریف غدیر اشاره می‌کند و در این باره می‌نویسد: «استاد من ابوعبدالله ذهبی درباره حدیث غدیر رساله‌ای جداگانه نوشته و در آن می‌گوید: «حدیث (مَن کُنتُ مَولاه…) متواتر بوده و یقین دارم که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) این جمله را فرموده است.»(1)

یکی از نکات مهم در خطبه شریف غدیر، انتخاب الهی امیرالمومنین (علیه‌السلام) به عنوان جانشین و خلیفه رسول گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) است. دلالت سخن پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌واله) بر برتری امیرالمومنین (علیه‌السلام) نسبت به سایر اصحاب و مسلمانان، مهمترین مطلبی است که از خطبه غدیرخم استخراج می‌شود. پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با استفاده از کلمه ولی و مولا، ولایت و جانشینی را انحصار در شخصیت آسمانی امیرالمومنین (علیه‌السلام) می‌دانند. بر همین اساس، شیعیان معتقدند که بعد از پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) کسی در فضائل و مناقب و اوصاف، برتر و بالاتر از امیرالمومنین (علیه‌السلام) در عالم هستی وجود ندارد.

یکی از مسائل مسلّم تاریخی که مخالفین شیعه تلاش زیادی در مخفی نگه داشتن و انکار آن کرده اند، افضلیت امیرالمومنین (علیه‌السلام) بر تمامی انبیاء و موجودات، به غیر از  پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) است. به همین دلیل، روایتی در کتب اهل سنت و شیعه از وجود مبارک امام حسن (علیه‌السلام) نقل شده است که طرق فراوان و سندهای معتبر داشته و در این روایت که امام حسن (علیه‌السلام) آن را پس از شهادت امیرالمومنین (علیه‌السلام) مطرح کرده‌اند، بر افضلیت ایشان بر جمیع خلایق از اولین و آخرین تصریح شده است.

ابن ابی شیبه، یکی از مشهورترین علمای اهل سنت و استاد محمد بن اسماعیل بخاری است. او در کتاب خود با اشاره به این فضیلت بی نظیر می نویسد: «هبیرة بن یریم می‌گوید شنیدم که حسن بن علی (علیهماالسلام) شروع به سخنرانی کرده و می‌فرمود: ای مردم! دیروز مردی از میان شما رفت که نه اولین (پیشینیان) از او سبقت گرفتند و نه آخرین (افراد پس از او) او را درک می‌کنند و پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) او را در جنگها (به قلب لشکر دشمن) می‌فرستاد و پرچم را به او می‌داد و او باز نمی‌گشت تا آنکه خداوند متعال فتح و پیروزی را نصیبش کند و جبرئیل امین در سمت راست و میکائیل در سمت چپ ایشان بودند. امیرالمومنین (علیه‌السلام) به جز هفتصد درهم که قصد آن را داشت تا با آن یک خدمتکار بگیرد، چیزی (از مال دنیا) باقی نگذاشته است.»(2) این روایت در منابع معتبر شیعه نیز بیان شده است.(3)
این حدیث امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) تنها قطره‌ای از دریای بیکران فضائل و مناقب امیرالمومنین (علیه‌السلام) است که نمونه‌ای از برتری و افضلیت حضرت بر سایر اصحاب و یا هر موجودی در این عالم هستی است.

پی‌نوشت:
1. ابن كثير دمشقی، البداية والنهاية، ج7، ص681، دار هجر للطباعة والنشر والتوزيع والإعلان، چاپ اول، 1418 هـ - 1997 م. «قَالَ شَيْخُنَا الْحَافِظُ أَبُوعَبْدِاللَّهِ الذَّهَبِيُّ ...  وَاللَّهُ تَعَالَى أَعْلَمُ.»
2. مصنف ابن أبی شيبه، ج6، ص371، رقم: 32105، محقق: كمال يوسف الحوت، مكتبة الرشد – الرياض، چاپ اول، 1409 ه ق. «حدثنا عبيد الله بن نمير عن إسماعيل بن أبی خالد عن أبي إسحاق عن هبيرة بن يريم قال: سمعت الحسن بن علی قام خطيبا  ... أراد أن يشتری بها خادما.»
3. شريف رضى، خصائص الأئمة عليهم السلام (خصائص أميرالمؤمنين عليه‌السلام)، ص80، آستان قدس رضوى - مشهد، چاپ اول، 1406 ق.

محمدجواد مهریار