پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ وحدت بین شیعه و اهل سنت، یکی از اصول اساسی بین مسلمانان بوده و بر این امر مهم، در قرآن کریم و روایات اهل بیت (علیهم‌السلام)، تأکید فراوانی شده است. قرآن کریم، مسلمانان را از هرگونه تفرقه بر حذر داشته و همواره به اصلاح بین برادران دینی دستور داده است. خدای رحمان در این‌باره می‌فرماید: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.[حجرات/10] در حقيقت مؤمنان با هم برادرند، پس ميان برادرانتان را سازش دهيد و از خدا پروا بداريد، اميد كه مورد رحمت قرار گيريد.»
وظيفه مسلمانان در شرایط کنونی، تمسک و پيروی از قرآن و عترت رسول خداست، که بزرگترين مناديان دعوت به اتحاد و يکدلی همه‌ی مسلمانان جهان هستند؛ زيرا ما به فراوانی در منابع اسلامی می‌بينيم که تا چه اندازه برای رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) موضوع وحدت بين مسلمين مهم بوده و ايشان به موازات گسترش توحيد و يکتاپرستی در جامعه انسانی به توحيد کلمه و وحدت امت اسلامی اهميت می‌دادند و هيچ عاملی را، شکننده‌تر از ايجاد شکاف در پيکر امت اسلامی نمی‌دانستند. همچنین، سیره ائمه معصومین (علیهم‌السلام)، وحدت مسلمانان و دوری آنان از تفرقه و منازعات سیاسی اجتماعی دین براندازانه بوده است.
از جانب اهل بیت (علیهم‌السلام) نیز سفارش‌های فراوانی در مورد تعامل با اهل سنت شده است. امام صادق (علیه‌السلام) نه تنها خود تعامل بسیار خوبی با اهل سنت داشتند، بلکه شیعیان را نیز به برخورد مناسب و دوستانه با آنان سفارش می‌کردند. وقتی یکی از یاران امام صادق (علیه‌السلام) از حضرت می‌پرسد: «ما شیعیان در معاشرت با اقوام و عشیرۀ خود یا سایر طبقات مردم که در سلک مذهب ما نیستند، چه وظیفه‌ای داریم؟» ایشان پاسخ می‌دهند: «به رهبران خود بنگرید که مقتدای شما هستند، و بـا مـردم [منظور غیر شیعیان]، به همانگونه معاشرت کنید که رهبران شما معاشرت می‌کنند؛ به خدا سوگند که رهبران شما از بـیماران مردم عیادت می‌کنند، جنازه‌هایشان را تشییع می‌کنند، در محضر قضاتشان حاضر می‌شوند و به سـود و ضـرر آنها [هر چه حق باشد] گواهی می‌دهند و امانت آنان را نگهداری می‌کنند و باز پس می‌دهند.»[1]
در روایـت دیگری امام می‌فرماید: «با هر کس رو به رو شـدی و فکر کردی از من اطاعت می‌کند، سلام مرا به او برسان.» سپس، توصیه‌هایی می‌کنند که با اهل سنت بهترین رفتار را داشته باشید. در ادامه روایت می‌فرمایند: «در میان آنها نماز بخوانید؛ در تـشییع جنازه‌هایشان شرکت کنید، مریض‌هایشان را عیادت کنید و حقوقشان را ادا کنید.» در انتها می‌‌فرماید: «به گونه‌ای رفتار کنید که وقـتی این افراد شما را با این رفتار پسندیده می‌بینند، بگویند او شیعه و پیرو امام صادق (علیه‌السلام) است.»[2]
با این مبنا، شیعیان همواره برای اطاعت از فرمان ائمه اطهار (علیهم‌السلام)، در تعامل با اهل سنت بوده و هستند.

پی‌نوشت:
[1]. شیخ کلینی، كافی، دارالكتب الإسلامية - تهران، چاپ چهارم، 1407 هـ، ج2، ص636؛ «عن مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ:... وَ يُؤَدُّونَ الْأَمَانَةَ إِلَيْهِمْ.»
[2]. كافی، ج2، ص636؛ «اقْرَأْ عَلَى‏ مَنْ‏ تَرَى‏ أَنَّهُ‏ يُطِيعُنِي‏ ... أَدُّوا حُقُوقَهُم‏»

محمدجواد مهریار