پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در آموزه‌هاى دين اسلام، اميد به آينده و انتظار فرج به دو معناى عام و خاص به‌كار رفته است؛ در معناى عام، مكتب اسلام تلاش كرده، از يك‌سو با فضيلت بخشيدن به انتظار، گشايش و اميد به آينده و از سوى ديگر با نكوهش نااميدى، روحيه تلاش و تكاپوى سازنده را در افراد جامعه اسلام زنده نگه‌دارد و از ايجاد نا اميدى در زندگى شخصى مسلمانان جلوگيرى كند. چنانکه خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكافِرُونَ [یوسف/87] از رحمت خدا مأیوس نشوید که تنها گروه کافران، از رحمت خدا مأیوس می‌شوند!»

چون امید به آینده‌ای روشن، سهم بزرگی در حرکت‌ها، کوشش‌ها و تلاش‌های فردی و اجتماعی مردم دارد و یکی از آثار و فواید آن، انتظار فرج است و چه بسا یکی از دلایل تأکید و توصیه به انتظار در لسان عترت طاهرین (علیهم‌السلام) لحاظ همین فایده بوده است؛ امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمود: «انْتَظِرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ.[1] منتظر فرج (آل محمد علیهم‌السلام) باشید و از رحمت خداوند نومید نشوید؛ زیرا که محبوب‌ترین اعمال در پیشگاه خداوند، انتظار فرج است.»

همچنین در اين زمينه حديث دیگری از حضرت علی بن الحسين امام چهارم (علیه‌السلام) نقل شده است: «اِنتِظارُ الفَرَجِ مِن أَعظَمِ الْعَمَلِ.[2] انتظار فرج از بزرگ‌ترین اعمال است.» آن‌گونه که می‌بینیم امیرمؤمنان علی (علیه‌السلام) و اهل بیت (علیهم‌السلام) انتظار فرج را محبوب خدای سبحان دانسته و امید به رحمت خدا را از آثار آن معرفی می‌کند.

پی‌نوشت:
[1]. علامه مجلسی، بحار الانوار، ج52، ص122.
[2]. همان، ص123.

محسن زمانی