عرفان حلقه سَبک فرقه ای دارد

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در تعریف فرقه انحرافی، اختلاف نظر بسیار است، اما در یک تعبیر کوتاه، بعضی از متخصصین فرقه شناسی، انحراف سیستمی در یک گروه اعتقادی را  فرقه انحرافی می نامند. برای واضح شدن این تعبیر، به تبیین کلید واژه های اصلی می پردازیم: «انحراف»: به معنای خروج از چارچوب ضروری دین و فرهنگ، چه به نقصان یا زیاده باشد. «سیستمی»: رعایت تشکیلاتی با ملاحظه سناریو و جامعه هدف مشخص. یک نکته مهم این است که گاهی اوقات یک گروهی که دارای خطا هستند را نیز یک فرقه می نامند که این امری غلط است؛ انحراف با خطا فرق دارد.

عرفان حلقه با ادعاهای معنوی و درمانگری، خود را یک مکتب درمانگر که تحت عنوان طب مکمّل فعالیت می کند معرفی کرده و اساس عرفان حلقه را  کمک به رشد و طی کمال انسان می داند. باید بیان داشت که شواهد و قرائن نشان می دهند که عرفان حلقه از ساز و کارهای فرقه ای برای جذب و حفظ اعضا، کنترل ذهن و کسب درآمد و... استفاده می کند.

نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که صرف وجود یک یا دو مورد از ویژگی های فرقه در یک گروه، نمی توانیم آنان را فرقه بدانیم ولی وقتی یک گروه، بسیاری از ویژگی های فرقه ای را داشته باشند می شود عنوان فرقه را بر آنان اطلاق کرد.

چند نمونه از شواهد فعالیت های فرقه ای عرفان حلقه:
1. فرقه ها از نیازها، استیصال و درماندگی مردم برای یارگیری و جذب استفاده می کنند؛ طاهری نیز با ادعای درمانگری همه بیماری ها، از استیصال و درماندگی بیماران صعب العلاج سوء استفاده کرده و با ادعای درمانگری، آن ها را به عرفان حلقه جذب می کند.

2. طاهری با ارائه عرفان برای همه افراد (طاهری با بیان مذهب اشتراکی و بحث روبنا و زیربنا می گوید که نوع دین و مکتب و رعایت شرع و...برای ورود به عرفان حلقه اهمیتی ندارد.)(1) او با یک فرافکنی سعی در جذب حداکثری دارد. فرقه ها سعی می کنند اعضای خود را از هر مرام و مکتبی جذب کنند، سپس با تبلیغ و شستشوی ذهنی از آنان یک سرسپرده درست کنند.

3. در فرقه ها بحث قُطب و مرید و مراد بازی مطرح است. در عرفان حلقه اصل اساسی و محور عرفان حلقه، اتصال به شبکه شعور کیهانی است و برای ارتباط به شبکه شعور کیهانی باید شخص طاهری یا شاگردان مجوزدار او واسطه ارتباط با شبکه شعور باشند. محمد علی طاهری بیان می کند: « جهت تحقق بخشیدن به هر مبحث در عرفان عملی، نیاز به حلقه خاص و حفاظ های خاص آن حلقه می باشد. اتصال به دو دسته کاربران و مربیان ارائه می شود که تفویضی بوده، در قبال مکتوب نمودن سوگند نامه های مربوط به آنان تفویض می گردد. تفویض ها، توسط مرکزیت که کنترل و هدایت کننده جریان عرفان کیهانی (حلقه) می باشد، انجام می گیرد.»(2) طاهری خود را در محوریت و قُطب فرقه  معرفی می کند.

4. کسب درآمد از اعضا، ویژگی دیگر فرقه است. چنانچه طاهری و شاگردانش رسیدن به کمال را منوط به ثبت نام و شرکت در کلاس های آموزشی عرفان حلقه می دانند و تقریباً افراد باید هشت ترم تحصیل کنند و برای هر ترم شهریه پرداخت کنند.

5. تهدید و تطمیع و ترساندن اعضا برای باقی ماندن در فرقه، از دیگر ویژگی ها در میان فرقه هاست. در عرفان حلقه به افرادی که خواهان خروج از عرفان حلقه هستند گفته می شود که اگر از عرفان حلقه خارج شوید مورد هجوم غیرارگانیک ها(اجنه، کالبدهای ذهنی و...) قرار می گیرند.

6. یک ویژگی دیگر فرقه ها این است که سعادت و رستگاری را منحصر در میان اعضای فرقه و مرتبطین با سرکرده فرقه می دانند. در عرفان حلقه هم همین تلقی وجود دارد و بیان می دارند کسانی که به شبکه شعور کیهانی متصل نشوند بعد از مرگ، ارواحشان (کالبد ذهنی) در دنیا سرگردان و به بدن دیگران نفوذ خواهد کرد.

7. فرقه ها خود را بزرگ و مبهم نشان می دهند. طاهری با الفاظی مبهم و شبه علمی مثل غیر ارگانیک، سایمنتولوژی، هم فازی، شبکه شعور کیهانی و... سعی می کند یک ابهام در فرقه داشته باشد و جایگاه عرفان حلقه را بالا نشان دهد.

8. فرقه ها خود را با سابقه طولانی و با قدمت نشان می دهند؛ طاهری مدعی است عرفان حلقه سابقه ای قدیمی دارد؛ به عنوان مثال اشعار شاعران قرون گذشته را شاهد مثالی بر وجود بحث عرفان حلقه بیان می کند:
(سلسله موی دوست، حلقه ی دام بلاست           هر که در این حلقه نیست، فارغ از این ماجراست- سعدی)(3)
وی حتی مدعی است که عرفان کیهانی، عرفانی ایرانی و اسلامی و برخواسته از فرهنگ ماست.(4)

9. تعارضات یکی دیگر از ویژگی فرق است. طاهری شبکه شعور کیهانی را رحمانیّت عام الهی می نامد ولی در تناقضی آشکار مدعی است که فقط از طریق طاهری و شاگردان انتخاب شده او می شود به این رحمت عام دست پیدا  کرد. این نوع رویکرد انحصار طلبی عرفان، امری جدید نیست. فرقه ها معمولاً همین روش را دارند.

10. طاهری شرط استفاده از عرفان حلقه را تسلیم محض بودن می نامد و می گوید: :«شرط ورود همه به این حلقه، تسلیم است.»(5) فرقه ها سعی می کنند از اعضا یک تابع محض و تسلیم بسازند.

پی‌نوشت:
(1). محمد علی طاهری، عرفان کیهانی(حلقه)، انتشارات اندیشه ماندگار، قم، چاپ پنجم، 1388،ص 58.
 (2). همان ص 80.
(3). محمد علی طاهری، جزوه عرفان کیهانی، ویرایش دوم، ص179.
(4). محمد علی طاهری، عرفان کیهانی(حلقه)، انتشارات اندیشه ماندگار، قم، چاپ پنجم، 1388، ص51.
(5). محمد علی طاهری، عرفان کیهانی(حلقه)، انتشارات اندیشه ماندگار، قم، چاپ پنجم، 1388، ص80.