پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ «ابو البائت‏ عَنْتَر» یکی از هشت قهرمان معروف عرب که در میان اهل باطل به شجاعت و جلادت مشهور بود، بعد از مرگ مرحب در جنگ خیبر، هم‌آورد علی(علیه‌السلام) است.[1]

عنتر در رویاروییِ پیش از نبرد با حضرت علی(علیه‌السلام)، این گونه رجز می خواند:

«أنا ابوالبُلیتِ و اسمی عنترٌ     شاکی السّلاح و بلادی خیبرُ

أشجَعُ مِفضالٍ هِزبرٌ أزورُ      جَهمٌ عبوسٌ بارزٌ مُمَرّزٌ

عند اللُّیوثِ لِلُّیوثِ قَسورٌ؛[2]

کنیه ام ابوالبلیت و نامم عنتر است، به سلاح مجهز و از سرزمین خیبرم.

قهرمان بزرگواران، شیر قوی، چابک و اخمو هستم که از اول در میدان جنگ حاضر و جنگجو هستم.

در بیشه شیران برای شیران، شیر مردم.»

عنتر با تعابیر «انا ابوالبلیت»، «اسمی عنتر» و «بلادی خیبرُّ» سعی دارد وجوه مثبت خویش را برجسته سازی کند. او با ابراز این جملات، در واقع بر عظمت و قدرت خویش تاکید و ضعف و ناتوانی رقیب را در مصاف، پررنگ می کند. عنتر در رجز خود گزاره «اشجع ُ مِفضال» را ذکر نموده که به معنای شجاع ‌ترین بزرگواران است و با بکارگیری این صفت، ادعای قدرت غلبه بر علی(علیه‌السلام) را دارد.

عنتر با در نظر نگرفتن قدرت امام علی(علیه‌السلام) و بدون اشاره به شکست سخت مرحب، با ذکر چندین صفت‌ نظیر «شاکی السّلاح، أشجَعُ مِفضالٍ، هِزبرٌ أزورُ، جَهمٌ عبوسٌ، بارزٌ مُمَرّز» خود را می ستاید و قدرت رقیب را کم رنگ و ضعیف نشان می دهد.

در برابر رجز عنتر، امام علی(علیه‌السلام) این گونه رجز می خواند:

«أنا علیًّ البطلُ المُظفَّرُ             غشمشمُ القلبِ بذاک أذکَرُ

و فی یمینی لِلّقاء أخضَرُ           یَلمَعُ مِن حافیهِ برقٌ یزهرُ

للضّرب و الطعنِ الشدیدِ مُحضَرُ     مع النّبیّ الطاهِرِ المُطّهِرُ

اختارهُ الله العلیّ الاکبر            الیومَ یُرضهِ و یُخزی عنتر؛[3]

من علی(علیه‌السلام) قهرمانی پیروزمندم، و قلبی نیرومند دارم و به این مطلب مشهورم.

در دست راستم شمشیری مستقیم دارم، که از دو دم آن برق می جهد.

برای حمله شدید با شمشیر و امروز این نیزه، در رکاب پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) آماده ام.

خدای متعال محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) را برای پیامبری برگزید. این شمشیر امروز محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) را خوشنود می گرداند و عنتر را بدبخت.»

امام علی(علیه‌السلام) در ابیات فوق در آغاز به معرفی خود پرداخته، ارزش های مثبت و ویژگی ‌های خویش را به او و همرزمانش یادآوری می کند. امام در ادامه با بیان «مع النّبیّ الطاهِرِ» و گزاره های بعدی، مهر تاییدی بر حقانیت جبهه خویش و نبوت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) می ‌زند و گفتمان و جبهه رقیب را محکوم به شکست می داند. سرانجام عنتر به دست امام علی(علیه‌السلام) کشته شد.

پی نوشت:
[1]. سید جعفر مرتضی عاملی، صفوه الصحیح من سیره النبی الاعظم، تهران: مشعر، 1387، ص 276- 280؛ 280-276؛ شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، تهران: مبین اندیشه، 1390، ص 193
[2]. دیوان امام علی(ع)، مترجم مصطفی زمانی، قم: پیام اسلام، 1369، ص 221
[3]. همان