پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ حیدرعلی قلمداران یکی از قرآنیون شیعی معاصر ایران است که برای احادیث، اهمیت لازم را قائل نیست و قرآن را برای فهم اسلام کافی می داند. او بسیاری از روایات شیعه را نقد کرده و آنها را مردود اعلام می‌ کند؛ وی از اصول و مبانی شیعی فاصله گرفته و برخی از اعتقادات شیعه را ضعیف و مردود می داند.

از آنجایی که یکی از اعتقادات مهم شیعیان، مسئله امامت است، وی در آثار گوناگون خود، از جمله در کتاب شاهراه اتحاد، مسئله امامت ائمه (علیهم‌السلام) را مورد نقد جدی قرار داده است. قلمداران مخالف انتصابی بودن امامت از جانب خدا است. او برای این مخالفت، دلایلی ذکر می‌کند، ازجمله اینکه اگر اهل بیت (علیهم‌السلام) قائل به امامت الهی امامان معصوم بودند، چرا در بسیاری از موارد به جای اینکه به آیات و روایات نبوی درباره امامت خود استناد کنند، به بیعت مردم و انتخاب مردمی خود متمسک شده‎اند.[1]

در مقابل این ادعای بی اساس قلمداران باید گفت که:
حضرت علی (علیه‌السلام) بارها خلافت و امامت خویش پس از رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را به خداوند منتسب کرده و آن را تکلیف و حق انحصاری خود دانسته است. اینگونه نبوده است که همیشه استناد به بیعت مردم کرده باشند.[2]
در سخنی دیگر، حضرت علی (علیه‌السلام) تأکید می‌ کند که مقام ولایت و امامت در خور دیگران نیست و دیگر مدعیان زمامدارى، شایستگى آن را ندارند. حضرت در این بیان تصریح کرده است که مقام ولایت و امامت را خداوند به آنان عطا کرده است.[3]

همچنین امام رضا (علیه‌السلام) در حدیثی تأکید می کند که امامت، قدرش والاتر و شأنش بزرگتر و منزلتش عالی تر و مکانش منیع تر و عمقش بیشتر از آن است که مردم با عقل خود به آن برسند یا با آرائشان آن را دریابند و به انتخاب خود امامی منصوب کنند.[4]

احادیث ائمه (علیهم‌السلام) حاکى از آن است که نقشه خداوند براى بقای دین و شریعت، پس از شهادت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) این بوده که خلیفه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به وسیله خود او و جانشینانش معرفى شوند و امت در انتخاب خلیفه، حقى نداشته باشند.
در احادیث مزبور، نه تنها شمار و خصوصیات جانشینان آن حضرت معین شده است، بلکه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در مراحلى از زندگى خود، اسامى آنها را نیز یادآور شده و نخستین خلیفه را از همان آغاز ابلاغ رسالت خود تعیین فرموده است و حادثه معروف «یوم الدار» در سال سوم بعثت و واقعه مشهور غدیر، گواه بر این گفتار است.[5]

پی‌نوشت:
[1]. قلمداران، حیدر علی، خلافت و امامت، ص18.
[2]. سید رضی، نهج البلاغه، خطبه 2، 93، 97.
[3]. همان، خطبه 144.
[4]. کلینی، الکافی، ج1، ص199.
[5]. صحیح بخارى، ج 5، ص 119، باب غزوه بنى مصطلق.
سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، ص35.