پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بیشتر صوفیه سماع را نه تنها جایز دانسته‌اند، بلکه قولا و عملا آن را بسیار ممدوح و مطلوب داسته‌اند. دکتر قاسم غنی تحت عنوان سماع می‌گوید: «حالت جذبه و اشراق و از خود بی‌خود شدن و فنا، امر غیر ارادی است که اختیار صوفی تاثیری در ظهور آن ندارد. ولی بزرگان صوفیه از همان دوره‌های قدیم به این نکته پی بردند که اضافه بر استعداد صوفی و علل و مقدماتی که او را برای منجذب شدن قابل می‌سازد، وسایل عملی دیگری که به اختیار و اراده سالک است نیز برای ظهور حال فنا موثر است، بلکه برای پیدا شدن حال و وجد، عامل بسیار قوی محسوب است. از جمله موسیقی و آواز خواندن و رقص که همه آنها تحت عنوان سماع در می‌آید.» [عارف و صوفی چه می‌گویند؟، ص 85]
قاسم غنی می‌خواهد بگوید اگر برای صوفی حالت وجد –که اراده شخص در او دخیل نیست- حاصل نشد، به وسیله رقص سماع، وجد را برای خود ایجاد کند. درواقع سماع همچون کوکی است که وجد را با چرخیدن درویش برای او حاصل می‌کند.

پی‌نوشت:
میرزا جواد آقا تهرانی، عارف و صوفی چه می‌گویند؟، آفاق، چاپ دوم، 1395، ص 85