شعبان، ماه پیامبر رحمت

  • 1399/01/06 - 10:10
رسول خدا (صلى اللّه علیه و آله وسلم) هرگاه هلال شعبان‏ را می‌‏دید، به منادى دستور می‌‏داد تا در مدینه ندا کنند: اى اهل مدینه، من از جانب رسول خدا (صلى اللّه علیه و آله و سلم) به سوى شما ارسال‏ شده‏‌ام، آن حضرت می‌فرماید: آگاه باشید، به درستى که شعبان ماه من است، خدا رحمت کند کسى را، که مرا در ماه من یارى کند...

پایگاه جامع فرق ادیان و مذاهب_برای شرافت ماه شعبان همین بس که این ماه منسوب است به پیامبر اسلام حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)، طبق نقل قول‌های مختلف، آن حضرت تمام این ماه را روزه می‌گرفت و روزه‌های آن را به ماه مبارک رمضان وصل می‌کرد و می‌فرمود: شعبان ماه من است، هر که یک روز از این ماه را روزه‏ بدارد، بهشت بر او واجب می‌شود. از امام صادق (علیه السّلام) روایت شده: چون ماه شعبان می‌‏رسید حضرت زین العابدین (علیه السّلام) اصحاب‏ خود را جمع می‌‏کرد و می‌‏فرمود: اى اصحاب من، می‌دانید این چه ماهى است؟ این ماه شعبان است. حضرت رسول (صلى اللّه علیه و آله‏ و سلم) می‌‌فرمود: شعبان ماه من است، پس در این ماه براى جلب محبّت پیامبر (صلى اللّه علیه و آله‏ و سلم) خود و براى تقرّب به سوى پروردگار خویش، روزه بدارید، به خدایى که جان على بن الحسین (علیه السّلام) به دست قدرت اوست، سوگند یاد می‌کنم از پدرم حسین بن على (علیه السلام) شندیم‏ که فرمود: از امیرالمؤمنین (علیه السّلام) شندیم: هر که شعبان را براى محبّت پیامبر (صلى اللّه علیه و آله‏ و سلم) و تقرّب‌جستن به سوى خدا روزه دارد، خدا او را دوست بدارد و در روز قیامت به کرامتش نزدیک و بهشت را بر او واجب گرداند. شیخ از صفوان جمّال روایت کرده است که امام صادق (علیه السّلام) به من فرمود: کسانى را که پیرامون تو هستند، به روزه شعبان وادار کن. گفتم: فدایت شوم، مگر در فضیلت آن چیزى می‌بینى؟ فرمود: آرى رسول خدا (صلى اللّه علیه و آله و سلم) هرگاه هلال شعبان‏ را می‌‏دید، به منادى دستور می‌داد تا در مدینه ندا کنند: اى اهل مدینه، من از جانب رسول خدا (صلى اللّه علیه و آله و سلم) به سوى شما ارسال‏ شده‌‌ام، آن حضرت می‌‌فرماید: آگاه باشید، به درستى که شعبان ماه من است، خدا رحمت کند کسى را که مرا در ماه من یارى کند، یعنى روزه بدارد آن را، سپس امام صادق (علیه السّلام) چنین گفت: امیرالمؤمنین (علیه السّلام) می‌فرمود: از هنگامی‌‏که شنیدم منادى رسول خدا (صلى اللّه علیه و آله و سلم) در شعبان ندا داد، روزه شعبان از من فوت نشد و تا زمانی‌ که زنده هستم به خواست خدا از من فوت نخواهد شد. سپس می‌‏فرمود: روزه دو ماه شعبان و رمضان مایه توبه‏ و آمرزش خداست. اسماعیل بن عبد‌الخالق روایت کرده: نزد امام صادق (علیه السّلام) بودم، ذکر روزه شعبان به میان آمد، حضرت فرمود: فضیلت روزه شعبان چنین و چنان است، تا جایی‌ که انسان مرتکب قتل حرام می‌شود، پس چنانچه شعبان را روزه بدارد این روزه به او سود می‌‏رساند و به خواست خدا آمرزیده می‌‏شود.[1]

برای استفاده از ماه شعبان اعمال مختلفی بیان شده است که ما در این‌جا به بیان اعمال مشترک این ماه خواهیم پرداخت:
1-مناجات شعبانیه، مناجات معروفى است و اهلش به خاطر آن با ماه شعبان مأنوس شده و به همین جهت منتظر و مشتاق این ماه هستند. سزاوار است که این مناجات در تمام ماه خوانده شود.
2-از اعمال مهم در این ماه، روزه است؛ به اندازه اى که با حال انسان مناسب باشد. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «کسى که روز اول ماه را روزه بگیرد، حتما وارد بهشت مى‌شود و کسى که دو روز را روزه بگیرد، خداوند در هر شب و روزى (به چشم رحمت) به او مى‌نگرد و در بهشت نیز به این نگاه ادامه مى‌دهد؛ کسى که سه روز روزه بگیرد، با خداوند در عرش و بهشت او دیدار مى کند.» همچنین روایت شده که در هر روز پنجشنبه ماه شعبان آسمان‌ها را زینت مى‌کنند. پس ملائکه عرض مى‌کنند خداوندا بیامرز روزه‌داران این روز را و دعاى ایشان را مستجاب‌گردان و در روایت نبوى آمده است که هر که روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه بگیرد حقّ‌تعالى بیست حاجت از حوائج دنیا و بیست حاجت از حاجت‌هاى آخرت او را برآورد.
3-در هر روز از شعبان در هنگام ظهر و در شب نیمه آن صلوات هر روز شعبان که از امام سجاد علیه‌السلام روایت شده، خوانده شود که به شرح ذیل است: اَللّهُمَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعِ الرِّسالَةِ وَ مُخْتَلَفِ الْمَلاَّئِکَةِ وَ مَعْدِنِ الْعِلْمِ وَ اَهْلِ بَیْتِ الْوَحْىِ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْکِ الْجارِیَةِ فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ یَامَنُ مَنْ رَکِبَ‌ها وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللاّزِمُ لَهُمْ لاحِقٌ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْکَهْفِ الْحَصینِ وَ غِیاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکینِ وَ مَلْجَاءِ الْهارِبینَ وَ عِصْمَةِ الْمُعْتَصِمینَ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلوةً کَثیرَةً تَکُونُ لَهُمْ رِضاً وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَداَّءً وَ قَضاَّءً بِحَوْلٍ مِنْکَ وَ قُوَّةٍ یا رَبَّ الْعالَمینَ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیِّبینَ الاْبْرارِ الاْخْیارِ الَّذینَ اَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ وَ فَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَ وِلایَتَهُمْ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاعْمُرْ قَلْبى بِطاعَتِکَ وَلا تُخْزِنى بِمَعْصِیَتِکَ وَارْزُقْنى مُواساةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ بِما وَسَّعْتَ عَلَىَّ مِنْ فَضْلِکَ وَ نَشَرْتَ عَلَىَّ مِنْ عَدْلِکَ وَ اَحْیَیْتَنى تَحْتَ ظِلِّکَ وَ هذا شَهْرُ نَبِیِّکَ سَیِّدِ رُسُلِکَ شَعْبانُ الَّذى حَفَفْتَهُ مِنْکَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ الَّذى کانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّمَ یَدْاَبُ فى صِیامِهِ وَ قِیامِهِ فى لَیالیهِ وَ اَیّامِهِ بُخُوعاً لَکَ فى اِکْرامِهِ وَاِعْظامِهِ اِلى مَحَلِّ حِمامِهِ. اَللّهُمَّ فَاَعِنّا عَلَى الاِْسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فیهِ وَ نَیْلِ الشَّفاعَةِ لَدَیْهِ اَللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لى شَفیعاً مُشَفَّعاً وَ طَریقاً اِلَیْکَ مَهیَعاً وَاجْعَلْنى لَهُ مُتَّبِعاً حَتّى اَلْقاکَ یَوْمَ الْقِیمَةِ عَنّى راضِیاً وَ عَنْ ذُنُوبى غاضِیاً قَدْ اَوْجَبْتَ لى مِنْکَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ وَ اَنْزَلْتَنى دارَ الْقَرارِ وَ مَحَلَّ الاْخْیارِ.
3-هر روز هفتاد مرتبه ذکر «اَسْتَغْفِرُاللهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ» گفته شود و همچنین در این ماه صلوات بسیار فرستاده شود.
4-از اعمال مهم این ماه، عمل کردن به روایت امیرالمؤمنین (علیه السلام) است که فرمودند: «در هر پنج شنبه از ماه شعبان، آسمان‌ها زینت شده و آن‌گاه فرشتگان عرض مى‌کنند: خداى ما! روزه‌داران شعبان را ببخش و بیامرز و دعایشان را اجابت فرما!» بنابراین کسى که دو رکعت نماز به جا آورد که در هر رکعت سوره فاتحه را یک بار و توحید را صد بار بخواند و بعد از سلام دادن، صد بار نیز صلوات بفرستد، خداوند تمام خواسته هاى دینى و دنیایى او را برآورده مى‌فرماید و کسى که یک روز از آن را روزه بگیرد، خداوند بدن او را بر آتش حرام مى کند.
5-هر روز هفتاد مرتبه ذکر «اَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ الْحَىُّ الْقَیّوُمُ وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ» گفته شود. و در بعضى روایات «الْحَىُّ الْقَیُّومُ» پیش از «الرَّحْمنُ الرَّحیمُ» است و عمل به هر دو خوبست و از روایات استفاده مى‌شود که بهترین دعا‌ها و ذکر‌ها در این ماه استغفار است و هر کس هر روز در این ماه هفتاد مرتبه استغفار کند مثل آن است که هفتاد هزار مرتبه در ماه‌هاى دیگر استغفار کند.
6-صدقه دادن در این ماه اگرچه به اندازه نصف دانه خرمایى باشد، خوب است و خداوند بدن صدقه دهنده را بر آتش جهنم حرام می‌کند. از حضرت صادق (علیه السلام) نقل شده است که آن حضرت در باب فضیلت روزه رجب فرمود: چرا غافلید از روزه شعبان؟ راوى عرض کرد یابن رسول الله چه ثوابی دارد کسى که یک روز از شعبان را روزه بگیرد؟ حضرت فرمود به خدا قسم بهشت ثواب اوست. عرض کرد یابن رسول الله بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: صدقه دادن و استغفار. هر کس در ماه شعبان صدقه دهد، خداوند آن صدقه را رشد دهد همچنان که یکى از شما شتر تازه متولد شده‌ای را تربیت مى‌کند تا آنکه در روز قیامت به صدقه دهنده برسد در حالتى که به اندازه کوه اُحُد شده باشد.
7-در کل این ماه هزار بار ذکر «لا اِلهَ اِلا اللهُ وَ لانَعْبُدُ اِلاّ اِیّاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَ لَوُ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ» را که ثواب بسیار دارد، گفته شود. از جمله آنکه عبادت هزار ساله در نامه عملش نوشته شود.[2]

پی‌نوشت:

[1]. برگرفته از کلیات مفاتیح الجنان، ترجمه استاد حسین انصاریان، ص248
[2]. سایت شهید آوینی

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.