جوان‌مردان يا فتيان که آنها را اهل فتوت و اهل اخوت هم مي‌خوانند طبقه‌اي خاص از عوام بوده‌اند که بخشندگي و کارسازي و دستگيري از مردم را شعار خويش داشته‌اند و با آداب و رسوم خاصي اين آيين فتوت را به کار مي‌بسته‌اند.اهل فتوت به سبب ظهور طبقات لوطي و مشدي که در حقيقت ثمره ميوه لنگرهاي خودشان بودند، رفته‌رفته نزد صوفيه منفور و سپس منسوخ شدند.

معمول در هر فن و رشته بيان توضيحاتي پيرامون نام آن است. بنابر معمول و عرف تحقيق هنگامي که درباره تصوف سخن به ميان مي‌آيد، انسان جستجوگر و کنجکاو ميل دارد بداند لفظ صوفي از چه چيزي مشتق شده است. بر همين اساس پيرامون آن روي سخن را با استناد به کلام اساتيد فن آغاز مي‌کنيم، سپس به طعنه‌هايي که به جهت پشمينه پوشي اين طايفه وارد آمده اشاره مي‌کنيم.

وقتی از فرقه‌ی تصوف نام برده می‌شود، آشنایان با این مسلک و مطلعین راجع به عقاید، افکار و منش ایشان می‌دانند که باید بین تصوف کهن و قدیمی و روشهای صوفیانه‌ی فعلی و متأخر، حد و مرزی قائل شد....با این وجود، کنکاش در کتب معتبر صوفیه و شرح حال قدما و بزرگان تصوف نشان می‌دهد که تفاوت آشکاری بین راه و روش صوفیانه‌ی قدیم و تصوف جدید و معاصر است.

صوفیان برای اباحه گری و فرار از شریعت راه های زیادی را رفته‌اند و از جمله ی این روش ها اعتماد به ظاهر آیات الهی و به اصطلاح ظاهرگرایی است.

عدّه‎اي منشاء شکل گيري تصوف را افراد دلسوزي مي‌دانند که از زندگي تجملاتي دوري گزيده و زهد خشک و طاقت فرسا را به جان خريده و همين طرز تفکر، مي‎تواند منشاء شکل گيري تصوف باشد، در اين نوشتار به بررسي اين نظريه مي‎پردازيم.

عده اي از تصوف پژوهان براي تصوف سرچشمه هايي تصور کرده‎اند. برخي معتقدند که تنها علت بوجود آمدن تصوف، تعاليم قرآن و سنت رسول الله (ص) و صحابه مي‎باشد. اما اگر تنها علت پيدايش تصوف، قرآن و سنت بوده، چرا که شواهدي در تصوف موجود است که با صريح آيات قرآن و روايات معصومين (ع) مخالف است؟