مکاتب هندی تأثیر زیادی در تصوف اسلامی داشته است و به همین مناسبت میان عقاید صوفیه به‌اصطلاح اسلامی و بعضی از مذاهب هندی شباهت آشکار وجود دارد و این خود دلیل بر تأثیرپذیری تصوف اسلامی از مکاتب هندی است. اسلام که به فاصله کمی بعد از ظهور، از حدود عربستان خارج‌شده و به‌سرعت در هر جهت پیش می‌رفت، طولی نکشید که به سرحد...

شبلی با ورود به جرگه‌ی تصوف، عنان تعادل را از کف داد و در بسیاری امور از افراطیون متصوفه گردید. وی جزء شطح‌گویان این مسلک شد و در این راه شاگردی حسین بن منصور حلاج را می‌کرد. حتی می‌گویند شطحیات وی از حلاج و بایزید نیز تندتر بوده است! شطحیات وی را روزبهان در شرح شطحیات و سراج در اللمع آورده‌اند و مفصل بر آن شرح و تاویل زده‌اند. شبلی در رابطه با اولین...

ابوالقاسم گورکانی همان قطبی است که شیطان رجیم را به واسطه‌ی سجده نکردن بر حضرت آدم و در اصل سرپیچی از امر خداوند شایسته‌ی تحسین و تقدیر دانسته بود. او با تعبیراتی چون خواجه‌ی خواجگان و سرور مهجوران در وصف ابلیس، کار شیطان را توجیه می‌کند و می‌گوید که وی به این دلیل از دستور سرپیچی کرد که غیر خدا را شایسته‌ی سجده نمی‌دانست...

از عوامل اساسی که موجب دل‌زدگی و بریدن مردم از تصوف و در نتیجه افول آن گردید؛ دعوای مدعیان قطبیت بعد از نورعلیشاه بود. پس از نورعلیشاه عده‌ی زیادی از مریدان او که خود را دارای مقاماتی می‌دیدند، ادعا کردند که زمام امور دراویش پس از نورعلیشاه با ایشان است. مردم با دیدن این اقدامات خودخواهانه و جاه‌طلبانه، پی به ادعای دروغین صوفیان بردند و از ایشان فاصله گرفتند...

ابوسعید ابوالخیر تصوف را عین اسلام می‌داند و باید دید که مسلک صوفی‌گری با حجم زیادی از بدعت‌ها و نو آوری‌ها چه قرابت و نزدیکی با اسلام دارد؟ با اندکی دقت در می‌يابیم که وی از مذهبی پیروی می‌کند که تعریف خودشان را از اسلام دارند و نه اين‌که تعریف پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را از اسلام بيان نمايد!

عطار نیشابوری که معروف به تملّق‌گویی از بزرگان صوفی است، در مورد سهل تستری می‌نویسد: وی از محتشمان اهل تصوف بود و او به کار این طائفه بود و در این شیوه مجتهد بود و در وقت خود سلطان طریقت و برهان حق بود. از علمای مشایخ بود و امام عهد و معتبر بود و در ریاضیات و کرامت بی نظیر بود، وی شبانه روز در عبادت بود.