نقد ابن تیمیه

ابن تیمیه گفته چیزی از علوم نزد شیعه نیست؛ میتوان وی را به کتابهای الذریعه و تأسیس الشیعه رهنمون کرد. ابن تیمیه گفته شیعیان دور از علم حدیثند؛ باید به او گفت که شیعیان به حدی به سند آگاهی داشته و به آن اهمیت میدادند، که احمد بن محمد بن عیسى اشعرى، رئیس شهر قم و از راویان بزرگ شیعه، احمد بن محمد بن خالد برقی، راوی حدیث شیعه را به جهت نقل روایات مرسل و روایاتى از ضعفا از شهر قم بیرون کرد.

آيه 61 آل عمران و آيات قبل از آن درباره هيأت نجرانى مركب از عاقب و سيد و گروهى كه با آنها بودند نازل شده است، آنها خدمت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) رسيدند و عرض كردند: آيا هرگز ديدهاى فرزندى بدون پدر متولد شود، در اين هنگام آيه «إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آَدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ.[آل عمران/59] مثَل عيسى در نزد خدا، چون مثَل آدم....

فخر رازی مفسر بزرگ اهل سنت، در ذیل آیه مباهله میگوید: همه مفسران و محدثین متفقاند بر اینکه مراد از كسانی كه در مباهله به همراه پيامبر بودند، علی، فاطمه، حسن و حسین (سلام الله علیهم اجمعین) است. سپس با استناد به کلمه «أَبْنَاءَنَا» حسن و حسین را فرزندان پیامبر میداند و با استناد به کلمه «أَنفُسَنَا» افضلیت علی (ع) را بر دیگر صحابه میپذیرد.

اکثر اهل سنت پذیرفتهاند که ممکن است یکی از مصادیق آیه ولایت حضرت علی (علیهالسلام) باشد، ولی ابنتیمیه با رد این سخن میگوید زکات دادن در نماز، فعل کثیر است و نماز را باطل میکند.

تبلیغات سبب است که امروزه چهرهای متفاوت از ابنتیمیه به جوانان مسلمان ارائه شود. چهرهای که ابنتیمیه را اندیشمند و مبین معارف اسلامی معرفی کرده و او را شیخ الاسلام میخواند. این در حالی است که عالمان اهلسنت به اشتباهات گوناگون وی اعتراف داشتهاند.

ابن تیمیه تمام زائرین بیت الله الحرام را که برای زیارت قبر شریف پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) به مدینه میروند را کافر دانسته و به ایشان توصیه میکند از گناه خود توبه کنند!

ابنتیمیه معتقد است طلب حاجب در چیزی که برآورده شدن آن مختص خداوند است مثل شفای مریض از غیر خداوند جائز نیست. در پاسخ باید گفت که اختصاص اعمالی همچون شفای مریض به خداوند صحیح نیست، بلکه بالاتر از آن همچون خلقت از بشریت به اذن خداوند صورت گرفته است.

ابنتیمیه زیارت را بدعت میداند در حالیکه اکثر علمای اسلام، زیارت را مستحب میدانند. تقی الدین سبکی در رد ابنتیمیه کتاب شفاء السقام را تألیف کرده است، تا ثابت کند که بنا بر روایات وارده در منابع اسلامی، زیارت مستحب است.

احادیث بسیاری در برتری امیرالمومنین (علیهالسلام) از سوی پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) نقل شده است که یکی از آنها حدیث ولایت است. این روایت از سوی ابنتیمیه تضعیف شده است و این در حالی است که البانی آن را صحیح میداند و ابنتیمیه را در نقد شیعیان، عجول دانسته است.

از دیدگاه ابنتیمیه مشروعیتبخشی در باب سیاست تنها از آن خداست و باید رضایت او در این باب جلب شود. در این راستا او حکومت پیامبر را به نص خداوند دانسته، اما در باب خلفاء بر مبنای خود خط بطلان میکشد.

از جمله کسانی که به حمایت و بلکه ترویج نظریه تثلیث پرداخته بیشک ابنتیمیه بزرگترین نظریه پرداز قرن هفتم وهابیت است.

در پاسخ به عقیده جاهلانه و نابخردانه ابن تیمیه درباره حضرت علی و اعتراض به جنگ با عایشه و طلحه و زبیر، حضرت علی (علیه السلام) میفرمایند: رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) درباره جنگ با ناکثین، قاسطین و مارقین به من خبر دادند.

ابن تیمیه میگوید: جنگهای حضرت علی با عایشه، طلحه و زبیر و معاویه به خاطر دین و آخرت نبوده و بلکه حضرت علی (علیهالسلام) برای رسیدن به قدرت و حکومت با مخالفان خود جنگید. این در حالی است که بسیاری از علمای اسلامی بر این عقیده هستند که آن حضرت درست عمل کرده و افراد مقابل آن ظالم و متجاوزند.

رسول گرامی اسلام (صلیاللهعلیهوآله) در باب فضیلت امیرالمونین علی (علیهالسلام)، آن حضرت را حق خوانده و از طرف دیگر «حق» را نیز همراه حضرت علی (علیهالسلام) دانسته است.