مباهله

فخر رازی مفسر بزرگ اهل سنت، در ذیل آیه مباهله میگوید: همه مفسران و محدثین متفقاند بر اینکه مراد از كسانی كه در مباهله به همراه پيامبر بودند، علی، فاطمه، حسن و حسین (سلام الله علیهم اجمعین) است. سپس با استناد به کلمه «أَبْنَاءَنَا» حسن و حسین را فرزندان پیامبر میداند و با استناد به کلمه «أَنفُسَنَا» افضلیت علی (ع) را بر دیگر صحابه میپذیرد.

آیه مباهله، فضیلت آشکار اهل بیت (علیهمالسلام) بر سایرین است که مورد اتفاق شیعه و اهل سنت است؛ مفسران زیادی ذیل این آیه شریفه ضمن تصریح بر اینکه این آیه در شان اهلبیت (علیهمالسلام) هست، گفتهاند مراد از نساء، حضرت زهرا (علیهاالسلام) و ابناء، حسنین (علیهماالسلام) و انفسنا علی بن ابیطالب (علیهالسلام) است.

مباهله براى اثبات و روشن شدن حق، پس از اقامه برهان است، و مخصوص زمان پیامبر نیست، بلکه دیگر مؤمنان نیز مىتوانند انجام دهند و مانعی نیست که هر کس با رعایت آداب آن (سه روز تهذیب نفس، روزه و غسل، و رفتن به صحرا در بینالطلوعین، لعن کسیکه حق را انکار کرده)، برای اثبات حقانیت خویش در مقابل دشمنان دین بتواند مباهله کند.

«برداشت زیبای زمخشری و قاضی بیضاوی از واقعه مباهله»: زمخشری میگوید: «در این قضیه«مباهله» دلیلی است بر برتری اصحاب کساء که هیچ دلیلی اقوی از آن دلیل نیست» بعد میگوید: «برهانی است بر نبوت پیغمبر(ص)»؛ قاضی بیضاوی میگوید: «این قضیه دلیلی است بر دو چیز: یکی بر نبوت ودیگری بر برتری اهل بیت پیامبر اکرم، اصحاب کساء.»

یکی از روشهای تاثیرگذار در اثبات حقانیت خود، بعد از روشنگری و بیان حقایق و نپذیرفتن آن توسط مخالفان، دعوت آنان به مباهله است؛ که هم سفارش قرآنی و هم سفارش روایی دارد. مباهله بهمعنی نفرین دو طرف مخاصمه است در حق یکدیگر؛ به اینصورت که اگر ادعایشان دروغ باشد، نفرین و عذاب خداوند شامل حال شخص دروغگو شود.

رویداد مباهلهی پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) با علمای مسیحی نجران در سال نهم هجری در نزدیکی شهر مدینه اتفاق افتاد.عدهای قلیل از علما و محدّثین مغرض و معاند با اهلبیت (علیهمالسلام) منکر حضور امیرالمومنین در این واقعهی مهم هستند؛ در حالیکه در صحیح مسلم در حدیث صحیحی، حضور ایشان در این واقعه تایید شده است.

روز مباهله مصادف با روز بیست و چهارم ذی حجّه است؛ این روز که از اهمیت خاصّی برخوردار است، اعمال مخصوصی دارد، بدین شرح: غسل؛ روزه؛ خواندن دو ركعت نماز؛ خواندن دعايى پس از نماز و هفتاد مرتبه استغفار؛ خواندن زیارت امیرالمؤمنین و زیارت جامعه؛ صدقه و احسان به فقرا و محرومان؛ خواندن دعاى مباهله.

محمد عبده یکی از شخصیت های برجسته اسلامی است و خدمات زیادی به اسلام کرده است، اما با این وجود، گاهی به جهت تعصب مذهبی برخی از حقایق اسلامی را نپذیرفته است. وی آیه مباهله را در حق اهل بیت نمیپذیرد! با وجود اینکه در صحیح مسلم تصریح شده که آیه مباهله در حق اهل بیت نازل شده است.

برخی از معاندین اهل بیت میگویند اگر آیه مباهله در حق اهل بیت نازل شده است چرا خداوند به جای اطلاق کلمه «نسائنا» و «انفسنا» نام حضرت فاطمه (س) و حضرت علی (ع) را ذکر نکرد؟ در پاسخ میگوییم: خداوند با این کار فضیلتی را برای آنان ثابت کرد.

دعوت كفار و مشركين به اسلام، مراتب و مراحلی دارد و در اين ميان، مباهله در اسلام جايگاهی مطمئن دارد، و به تجربه ثابت گشته كه حق را از باطل متمايز كرده و حقيقت را روشن میكند. در تاريخ ايران باستان نيز موارد متعددی از مباهله را سراغ داريم. اكنون باستانگرايانِ ضدّ اسلام را به مباهله فرامیخوانيم تا حق آشكار شود.