پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ عالمان دینی به‌خاطر نقش هدایتگری که در جامعه شیعه داشته‌اند، همیشه از جانب جریان‌های انحرافی مورد حمله واقعه شده‌اند؛ زیرا همه جریان‌های انحرافی به این مسئله آگاه هستند تا زمانی که علما در جامعه مورد رجوع باشند، امکان گسترش عقاید باطل آنها وجود ندارد.

پیروان جریان احمداسماعیل بصری در راستای عالم‌زدایی از جامعه شیعه تلاش کرده با استناد به روایات جعلی و کلام بعضی متصوفه، عالمان دینی را مخالف امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه نشان دهند، تا بتوانند به این وسیله، چهره ایشان را در جامعه تخریب کنند

محمد شاکری (یکی از مبلغین جریان انحرافی احمداسماعیل بصری)، با استناد به کلام ابن‌ عربی تلاش می‌کند که عالمان شیعه را مخالف امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه نشان دهد و در این رابطه می‌نویسد: ‌«ابن‌ عربی در کتاب فتوحات مکیه درباره امام مهدی(ع) و نحوۀ مواجهۀ فقها با ایشان سخنانی دارد که قسمتی از آن را آقای طبسی ذکر کردند. ابن‌ عربی اهل کشف و حقیقت از عارفان صادق را در جایگاه درستی برای آگاهی از حقایق و شناخت مهدی(ع) معرفی کرده است. او سپس می‌نویسد: وقتی امام مهدی ظهور کند دشمن آشکاری نخواهد داشت مگر فقها به‌طور ویژه؛ زیرا (در صورت ظهور امام مهدی)، برای آن‌ها ریاستی نمی‌ماند و تفاوتی با عامۀ مردم نخواهند داشت و دیگر علمی برایشان باقی نمی‌ماند مگر اندکی. با وجود این امام، اختلافات در احکام از دنیا رخت برمی‌بندد. اگر در دست مهدی شمشیر نباشد قطعاً فقها فتوای قتل او را می‌دهند؛ ولی خداوند او را با شمشیر و سخاوت آشکار می‌کند. پس آن فقها یا از روی طمع یا ترس، داوری او را بدون اینکه به او ایمان داشته باشند می‌پذیرند، در حالی که خلاف آن را در دل پنهان می‌دارند. اینکه دقیقاً ابن‌ عربی بر‌اساس چه‌ چیزی این نکته را به علما و فقهای عصر غیبت نسبت می‌دهد مشخص نیست؛ آیا او بر‌اساس روایاتی که به دستش رسیده چنین حکمی کرده، یا بر‌اساس کشف و شهودی عرفانی به این نکته رسیده است؟»،[1]

باید توجه داشت، محمد شاکری در این متن اذعان کرده که این عبارت، حدیث امام معصوم علیه‌السلام نبوده و کلام ابن‌ عربی، (یکی از بزرگان متصوفه) بود؛ اما او نیز چنین کلامی را به یکی از معصومین علیهم‌السلام نسبت نداده است.[2] در نتیجه این سخن امام معصوم نیست.

این کلام ابن‌ عربی، با روایاتی که عالمان شیعه را در دوران غیبت دارای جایگاه والایی دانسته، معارض است.  از جمله آن روایات، کلام امام حسن عسکری از امام علی النقی (علیهما السلام) است که می‌فرمایند: «بعد از غیبت قائم ما، اگر کسانی از علما باقی نمانند که مردم را به سوی آن حضرت بخوانند و به ایشان راهنمایی کنند و از دین او با دلایل الهی دفاع کنند و ضعفاء بندگان خدا را از دام‌های شیطان و فاسقان و کمین‌گاه‌های دشمنان اهل‌بیت نجات دهند، هیچ کس نمی‌ماند مگر آن که از دین خدا باز می‌گردد. لیکن این علما هستند که سررشته قلوب ضعفا شیعه را با جدیت نگاه می‌دارند، همانگونه که ناخدای کشتی سکان آن را در چنگ می‌گیرد. تنها اینان نزد خداوند برترین‌اند».[3] طبق این روایت، عالمان شیعه به خاطر جلوگیری از گمراهی مردم، مورد مدح امام معصوم علیه‌السلام واقع شده و جزء برترین افراد نزد خدا شمرده شده‌اند.

صرف اینکه این صحبت ابن عربی از کشف و شهودات اوست و نه روایات ائمه معصومین علیهم السلام، ما نمی توانیم این سخن را بپذیریم. کما اینکه ابن عربی مکاشفه رجبیون که شیعیان را به شکل خوک دیده بودند[4] را می پذیرد. لذا حتی اگر این سخن او برخواسته از کشف و شهودات او نیز باشد، قابل پذیرش نیست.

به این نکته نیز باید توجه کرد که ادعای مخالفت علمای شیعه با امام زمان علیه‌السلام، کلام ابن عربی است. او نیز این ادعا را به معصومین علیهم‌السلام نسبت نداده و این ادعا با روایات معصومین علیهم‌السلام معارض است؛ به این خاطر نمی‌توان آن را ملاک عمل قرار داد و به مضمون آن ملتزم شد، آن چیزی که قابلیت استدلال دارد، قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم‌السلام است.

پی‌نوشت:
[1]. هفته‌نامه ظهور زمان، ش 161، محمد شاکری، پاسخی به کتاب «نقش علما در عصر ظهور امام زمان علیه‌السلام» نوشتۀ نجم‌الدین طبسی.
[2]. محيى‌الدين بن عربى، الفتوحات‌المكية، دارالصادر، بيروت، اول، ج‏3، ص 336.
[3]. حسن بن على عليه‌السلام،  التفسيرالمنسوب إلى الإمام الحسن‌العسكری علیه‌السلام، مدرسة الإمام المهدی عجل‌الله‌تعالى‌فرجه،  قم، اول، 1409 ق، ص 345،.
[4]. ابن‌ عربی، محيی‌الدين، الـفتوحات‌المکیة، موسسة آل‌البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث، ج2  ،ص 8.