پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب _ از جمله تخلفات بارز رژیم صهیونیستی در پنج سال اخیر، نقض حقوق نوجوانان و جوانان فلسطینی برای انجام عبادت و فرایض دینی ‌شان در قدس است.

مکرر گزارش شده است که نظامیان این رژیم برای نمازگزاران فلسطینی که برای ادای فریضه دینی نظیر نماز جمعه به مسجد الاقصی می روند، محدودیت سنی گذاشته و ورود سالخوردگان را جایز و از ورود مردان زیر 40 سال به بیت ‌المقدس جلوگیری می‌ کنند.(1)

در روزهای اخیر نیز پلیس رژیم صهیونیستی برای جلوگیری از حضور فلسطینی ‌های بیشتر در صحن‌ های مسجد الاقصی مانع ورود نمازگزاران کمتر از 40 سال شد و شماری از گروه‌ های فلسطینی جوان را که تلاش داشتند وارد مسجد الاقصی شوند، سرکوب کرد.(2)

رژیم صهیونیستی برای فراهم کردن بستر برای کنترل و تسلط قدس، علاوه بر پروژه تقسیم زمانی و مکانی، تقسیم سنی مسجد الاقصی را نیز در دستور کار خود قرار داده است. تقسیم سنی به معنای تعیین سن برای مسلمانانی است که حق ورود به مسجد الاقصی را دارند یا ورود آنها به این مکان مقدس ممنوع می باشد. رژیم اشغالگر صهیونیستی اجرای این پروژه را در پنج سال اخیر و با این بهانه آغاز کرده اند که جوانان زیر 40 سال به سمت صهیونیست ها به ویژه نیروهای پلیس که وارد مسجد الاقصی می شوند، سنگ پرتاب می کنند و با آنها درگیر می شوند.(3)

اما این تخلف رژیم صهیونیستی در نقض حقوق نوجوانان و جوانان فلسطینی برای انجام عبادت و فرایض دینی ‌شان در قدس و محدودیت‌ سنی اعمال شده برای ورود به مسجد الاقصی اقدامی غیر قانونی است؛ زیرا منطبق با اعلامیه جهانی حقوق بشر نیست.

یکی از اموری که حقوق بین الملل، مباحث حقوقی در گستره ملی و بین ‌المللی برای آن معین کرده است، اماکن مقدس است. تکلیف شناسایی و حمایت دولت ‌ها از اماکن مقدس یا نابردباری مذهبی حاکمیت ‌ها و حکومت ‌ها در برابر این مکان‌ها از مسائلی است که حقوق بین الملل خود را موظف دانسته که به آن بپردازد.

یکی از قیودی که در ماده 18 اعلامیه جهانی حقوق بشر به آن تصریح شده است، حق آزادی عبادت است. بر اساس این ماده هر کس حق دارد آزادانه تعلیمات مذهبی، عبادت و مراسم دینی را اجرا کند. هر کس می‌تواند از این حقوق به طور خصوصی یا به طور عمومی برخوردار باشد. بند A از ماده 6 اعلامیه 25 نوامبر 1981 مجمع عمومی سازمان ملل، بر محو هر نوع نابردباری و تبعیض بر اساس مذهب تأکید می ‌کند.

همچنین گزارش‌های بازدید سازمان ملل در قالب پاسداشت حق آزادی دین و مذهب که از سال 1986 تا 2011م. صورت گرفته است، بر شناسایی مکان های مقدس و مذهبی و حق داشتن آنها برای عبادت و انجام مناسک و اعمال مذهبی در آنها تأکید می ‌کند. برای نمونه در گزارش بازدید از ترکیه، بر وظایف دولت و حاکمیت ترکیه در احترام گذاشتن به مسیحیان، ارتودوکس ‌ها و ارامنه و حق انجام عبادت در عبادتگاه مخصص تأکید شده است. این گزارش در ادامه، ایجاد محدودیت در این زمینه را ناروا دانسته است.(4)

تصویب اسناد بین ‌المللی همچون اعلامیه جهانی حقوق بشر درسال 1948م چنان اثری در مناسبات جامعه بین‌المللی گذاشته است که هیچ دولتی بایستگی رعایت حقوق بشر در گستره جهانی و تمامی نقاط جهان را به چالش نمی‌ کشد. دولت ‌ها و حاکمیت‌ ها به تدریج و در اثر شکل ‌گیری گفتمان حقوق بشر، این ایده را پذیرفته ‌اند که تجاوز به حقوق اساسی بشر که آزادی عبادت در اماکن مقدس از آن جمله است، عملی نارواست و دولت خاطی، مسئول پاسخگویی به جامعه بین ‌المللی خواهد بود.(5)

بنابراین مسلمانان فلسطین در سایه این حق، قادر هستند حداقل از حق آزادی عبادت در قدس برخوردار باشند؛ چنان‌که در کشورهای اسلامی که یکی از حرم‌ های مقدس در آن وجود دارد، مسلمانان از حق دسترسی، امنیت، آزادی رفت و آمد و مشارکت همه‌ جانبه در مراسم عبادی برخوردارند.

 بر این اساس اعمال صلاحیت ‌های حاکمیتی رژیم صهیونیستی، به هیچ وجه نمی ‌تواند مانع استیفای حق آزادی در زمینه انجام عبادت در قدس شود. رژیم صهیونیستی در این زمینه متجاوز به تمام معنا به حساب می آید. آزادی در عبادت در مکان مقدس خودشان حداقل کاری است که انسان ها می توانند داشته باشند. نظیر آنکه در کشورهایی مانند ایران، زرتشتیان، مسیحیان و یهودیان آزادند در معابد، قبرستان ها، کلیسا یا کنیسه خودشان به عبادت بپردازند.

پی نوشت:
1. صبح نو، «صهیونیست‌ ها مانع ورود نمازگزاران جوان  به مسجد الاقصی شدند»، ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۸
2. اخبار محرمانه – فارس، «یورش صهیونیست‌ها به مسجدالاقصی برای دومین روز متوالی»، ۵ مهر ۱۴۰۱ 
3. بصیرت، «اشغالگران به دنبال روياي تقسيم مسجد ‌الاقصی»، شناسه خبر ۲۸۶۰۰۵، ۲۳ دی ۱۳۹۴ 
4. ر.ک: سید محمد علی هاشمی، «مکان‌های مقدس در آموزه‌های اسلامی و حقوق بین‌الملل»، مجله میقات دوره 24، شماره 93، مهر 1394، ص 21- 43، ص 35- 36
5. آنتونیو کاسسه، حقوق بین‌الملل، ترجمه حسین شریفی، تهران، میزان، 1385ش، ص 197- 199