یکی از دغدغه‌های جهان اسلام، گروه‌های لجام گسیخته‌ای هستند که در پرتوی الفاظی هم چون سلف، جهاد و ... قرار گرفته‌اند. این گروه‌ها اگرچه در ظاهر مبانی خود را مستند به کتاب و سنت می‌کنند اما در واقع به آن ها پشت کرده و مخالفت با جهان اسلام را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند.
سید امام که به عنوان یکی از بزرگترین نظریه‌پردازان این گروه‌ها مطرح است، دیگر مسلمانان را تکفیر (خروج از دائره جهان اسلام) کرده و دلیل آن را آیه 44 سوره مائده می‌داند. او بیان می‌کند که آیه «من لم یحکم بما انزل الله فاولئک هم الکافرون [مائده/44] کسی که به آن چه خداوند نازل کرده است، حکم نکند، ایشان کافر هستند» دلالت دارد بر این که متعلق کفر، حکم نکردن به احکام خداوند است. یعنی اگر کسی حکم خداوند را ترک کند، کافر است.[1] در این صورت تمام حاکمان اسلامی که احکام اسلامی را ترک کرده‌اند کافر هستند.
این در حالی است که این دیدگاه از سوی عالمان جهان اسلام به چالش کشیده شده است. قرطبی از جمله عالمان اهل سنت است که بیان می کند: «اجماع اهل‌سنت بر این است که اگر کسی به احکام خداوند حکم نکرد، کافر (خروج از دائره اسلام) نیست».[2]
رشید رضا از جمله عالمان دیگری است که با رویکرد سلف‌گرایانه خود به مخالفت با کلام سید امام پرداخته است و بیان می‌کند که در مورد این آیه، حکم کافر اکبر (خروج از دائره اسلام) از سوی عالمان اهل سنت بیان نشده است.[3]

پی‌نوشت:
[1]. سید امام، عبدالقادر، الجامع فی طلب العلم الشریف، نشر سایت صید الفوائد، ج 2، ص 946.
[2]. قرطبی، احمد بن عمر، المفهم لما اشکل من تلخیص کتاب مسلم، تحقیق: جمعی از محققین، بیروت، دار الکلم الطیب، ج 5، ص 118.
[3]. رشید رضا، محمد، تفسیر القرآن العظیم (المنار)، الهیئه المصریه العامه للکتاب، 1990 م، ج 6، ص 335.