پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- یکی از عقایدی که در میان صوفیه مجادله و تکفیر و هیاهوی بسیاری به دنبال داشته و دارد، عقیده به وحدت وجود است. این عقیده از مهم‌ترین عقاید صوفیه شمرده می‌شود. به همین دلیل جماعتی با اعتقاد به وحدت وجود، تکفیر شدند. از اواسط قرن دوم عقیده به وحدت وجود شروع شده و نمونه‌هایی از آن به شکل بسیار ساده‌ای در اقوال صوفیان دیده می‌شود. در پی اعتقاد به وحدت وجود «جمعی از صوفیه چنان شدند که با کلوخ استنجا نمی‌کردند و آب دهان را بر زمین نمی‌انداختند زیرا در آنها نور خدا را می‌دیدند.»[تاریخ تصوف، صص 43 و 44] در تایید سخن پیشین، محمد واسع که از صوفیان معروف این عهد می‌گوید: «ما رایت الا و رایت الله فیه.[تذکره الاولیاء، ص 50 ] هیچ چیزی ندیدم مگر آنکه خدای تعالی را در آن چیز دیدم.» به همین خاطر برخی از علما مواضع جدی علیه صوفیانی که این عقیده را داشتند، گرفتند.

پی‌نوشت:
غنی قاسم، تاریخ تصوف، زوار، تهران، 1386، چاپ دهم، صص 43 و 44
عطار نیشابوری فریدالدین محمد، تذکره الاولیاء، مصحح استعلامی محمد، زوار، تهران، 1391، چاپ بیست و سوم، ص 50