پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سرزمین ایران از دیرباز مهد تفکرات عاشقانه و تأملات اشراقی بوده است. از این رو در طی قرون و اعصار، نام آورانی بی‌شمار را در دامان خود پرورش داده است. یکی از این بزرگانِ نام‌آور، جلال الدین محمد بلخی است که به «مولانا» و ایضاً‌ «مولوی» مشهور است. از شگفتی‌های زندگی او عشق سرشار وی به زبان و ادبیات عربی است. دکتر عبدالکریم سروش در این باره می‌نویسد: «مولانا خودش می‌گوید که وقتی که با شمس تبریزی ملاقات کردم مرا از خواندن هر کتابی منع کرد. گفت وقتی که پای صحبت من می‌نشینی باید مطلقاً مطالعه را کنار بگذاری، چون سخنان من از لون (رنگ) و نوع دیگری است. از جای دیگری می‌آید و قابل قیاس با معارفی که در کتاب‌ها (کتاب‌های بشری) آمده نیست. ولی مولوی می‌گوید که من به یک شاعر عرب، بسیار علاقه‌مند بودم و این یکی را نتوانستم کنار بگذارم. گهگاه دزدانه این کتاب را بیرون می‌آوردم و می‌خواندم».[1]
حتی در مثنوی معنوی هم مولوی پس از اینکه با شور و شوق، چند بیتی به عربی می‌سراید، به خود می‌گوید: «پارسی گو گرچه تازی خوشترست، عشق را خود صد زبان دیگرست».[2] بدین معنی که چون غالب مخاطبین، فارسی زبان هستند؛ از خود می‌خواهد که به زبان فارسی سخن بگوید. تا دیگران نیز متوجه شوند. هر چند که خود، زبان عربی را بیشتر از فارسی دوست می‌دارد.

پی‌نوشت:

[1]. سخنرانی عبدالکریم سروش، 29 آگوست 2010، تورنتو، کانادا، نشریه مهرگان، ‎سال اول، شماره نهم، مهر 1389.
[2]. مولوی، مثنوی معنوی، بر اساس نسخه رینولد نیکلسون، ویرایش کاظم عابدینی مطلق، تهران: انتشارات فرهنگسرای میردشتی، 1389، دفتر سوم، ص 483، بیت 11654.