انحرافات، بدعتها
عمل به شرع مقدس همواره در بین صوفیان با فراز و نشیبهای زیادی همراه بوده است و با توجه به اشخاص و زمان و مکان فرق داشته است. ازجمله زمانی که صوفی به حقیقت رسیده و خود را پخته میداند، خود را بینیاز از شرع دانسته. کما اینکه ملاسلطان به ترک نماز اعتراف کرده و آن را برای امثال خود نمیداند و عمل به آن را به حسب شرایط و زمان و مکان خاص میداند.
برخورد صوفیه در استفاده از کتاب عوالی اللئالی شگفتانگیز است، زیرا معتقدند که روایات مدح صوفیه در این کتاب صحیح و ناظر بر آنها میباشد ولی از طرف دیگر روایات ذم صوفیه موجود در این کتاب را جعلی یا اینکه همچون سلطان حسین تابنده معتقدند که این روایات ناظر بر صوفیه اهل سنت است نه شیعه. حالآنکه روایات ذم صوفیه همگی اطلاق دارند. حتی در برخی از روایات صراحتاً بر مخالفت تمام صوفیه با ائمه اطهار (علیهمالسلام) اشاره شده است.
سماع نوعی رقص و آواز خوانی است که در میان صوفیان رواج داشته و عده ای آن را حالتی برای بیخود شدن و فنا در حق تعالی میدانند که یکی از اعمال غیر معقول در سماع، خرقه دریدن و پخش تکههای آن به عنوان تبرک بین مریدان است در حالی که این عمل صوفیان در اسلام مزمت و از آن نهی شده است.
ذکر و ورد در اسلام، آداب خاصی دارد که با طمأنینه و از روی خشوع و خضوع ذکر گفتن، نمونهای از آن است که دل را به سوی حقتعالی سوق میدهد، برخلاف عقیدهی صوفیان، که رقص و حرکاتی زننده به همراه غنا و موسیقی را نوعی ذکر دانستهاند که از اساس باطل است.
یکی از راههای رسیدن به قرب الهی، ذکر و یاد خداوند متعال است که این قرب، هم با ذکر زبانی حاصل میشود و هم با ذکر قلبی، که ذکر زبانی علاوه بر اینکه مقدمه ذکر قلبی محسوب میشود، باید خالصانه، طمأنینه و غیرجعلی باشد، برخلاف فرقه صوفیه که با شیوهای عجیب و ساختگی، مشغول ذکر خدا میشوند که این یک نوع بدعت در اسلام است.
بزرگان صوفیه برای فرار از مذمت دیگران در پاسخگویی درباره برخی از بدعتهای خود بهمانند مسیحیان عمل میکنند و آن عمل را از اسرار به شمار میآورند کما اینکه شاهدبازی را برای اهل آن از اسرار میدانند. این دقیقاً شبیه پاسخ مسیحیان درباره تثلیث است که میگویند اول ایمان به یار تا بعد از آن تثلیث را بفهمی. حالآنکه اسلام حقیقی برخلاف تصوف میگوید اول بفهم بعد ایمان بیاور.
ذکر و یاد خداوند، سبب قرب انسان به حقتعالی میشود، چه ذکر زبانی باشد یا ذکر قلبی، اما فرقهی صوفیه از ذکر زبانی سوء استفاده کرده و آن را برای فریب مردم به کار میبرند، هر چند این ذکر لاالهالاالله باشد که بیشتر برای جذب مردم و ریا آن را بر زبان جاری میکنند.
شطح از جمله بدعتهای است که دوری و مخالفت صوفیه با قرآن و روایات ائمه اطهار (علیهم السلام) را آشکار میکند. چنانچه باخرزی از بزرگان صوفیه، شطح را سخنی مخالف شرع میداند که نتیجه آن حق است. حال آنکه در روایات شیعه بر این امر تأکید شده است که هر آنچه مخالف قرآن باشد امری باطل است، حتی اگر روایتی باشد که به ائمه اطهار (علیهم السلام) نسبت داده باشند.
صوفیه خود را صاحبان حقیقت تشیع میدانند زیرا قائل به این هستند که در درایت و تلقین اذکار و دستور قلبیه از امام معصوم صاحب اجازه هستند و در طرف مقابل علماء فقط متصدی امر احکام شرعیه هستند. در واقع صوفیه با این تقسیم، دست به تفکیک امر ولایت زده اند. حال آنکه نه اینچنین تقسیمی ممکن است و نه در آیات و روایات و نه در زمان غیبت صغری چنین تقسمی را توسط امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نمیبینیم.
یکی از اعمال صوفیه، ذکر خدا با شیوههای ساختگی و جعلی است که نمونهای از این ذکر، رقصیدن و چرخیدن به دور خود و لگدمال شدن است، که آن را موهبتی عظیم برای خود میشمارند، در حالی که در اسلام، ذکری سفارش شده که با آرامش و طمأنینه باشد.
حسین بن منصور حلاج از شخصیت های تاثیرگذار صوفیه است. او شاگرد جنید بغدادی بود. اما بعد از مدتی جنید بغدادی و پدرزنش که قبل از جنید استاد او بود، به خاطر انحرافات عقیدتی حلاج او را طرد کردند. با وجودی که اساتید حلاج را از خود طرد کردند، اما هنوز عدهای حلاج را از بزرگان صوفیه میدانند.
فرقه صوفیه، دربارهی حضرت امیرالمؤمنین و فرزندانش غلو کرده و گزافهگوییهای مختلفی دربارهی آنان گفتهاند، بهگونهای که امام را از حدّ ذات خود فراتر برده، به مقام الوهيّت رساندند و همچنين امام را از حدّ خود خارج كرده، و قائل به نبوّت ايشان شدند. در حالی که هم در قرآن و هم در کلام ائمهی معصومین(علیهمالسلام) به شدت از غلو و گزافهگویی پرهیز و از آن نهی شده است.
"سماع" در لغت به معنای شنیدن و در اصطلاح تصوف به حضور در مراسم آواز و ذکر خوانی همراه با رقص و تواجد است. به حکم شریعت حضور در مراسم رقص و آواز حرام بوده و فرقی نیست که مجلس غنا همراه با عبارات و اذکار عرفانی باشد یا لهو و لعب. صوفیه را این باور است که برای خواص از صوفیه به شرط زهد پیشگیشان، حضور در مجلس رقص جایز بلکه مستحب است!
صوفیه برای رسیدن به خلسه با الگوبرداری از شمنیست ها که همان ساحران و کاهنان هستند، شباهتهای زیادی به آنها در راه رسیدن به وجد و خلسه پیدا کردهاند. ازجمله این شباهتها میتوان به توصیفناپذیر بودن تجارب و مشاهدات در هنگام خلسه، گفتن سخنان کفر آلود در هنگام وجد و خلسه، رسیدن به خلسه بهوسیله رقص و سازوآواز و استعمال مواد مخدر و مشربات مسکر اشاره کرد.