جهاد

شهید مطهری جهاد را یکی از مزیت های اسلام نسبت به مسیحیت می دانند. ایشان وجود آموزه جهاد را به خاطر برنامه اسلام برای ساختن جامعه می دانند و از آنجا که مسیحیت برنامه ای برای حکوکت و جامعه ندارد و صرفاً به تعالیم اخلاقی خلاصه شده، جهاد هم ندارد.

جهاد در راه خدا یکی از مهمترین اعمالی است که از منظر قرآن کریم و پیامبر خدا (ص) و اهل بیت (ع) به برتری آن بر اعمال دیگر اشاره شده است. آنچه مشخص است جهاد در راه خدا به علت مشقت و سختیهایی که دارد، از جایگاه ویژهای برخوردار است.

جهاد در راه خدا یکی از مهمترین اعمالی است که از منظر قرآن کریم و پیامبر خدا (ص) و اهل بیت (ع) به برتری آن بر اعمال دیگر اشاره شده است. آنچه مشخص است جهاد در راه خدا به علت مشقت و سختی هایی که دارد، از جایگاه ویژهای برخوردار است.

در محرم سال 61 قمری امام حسین(ع) و یارانش توسط عاملان یزید به شهادت رسیدند و بدین ترتیب یکی از بزرگترین فجایع بشری به وقوع پیوست. با این حال عدهای سعی دارند که یزید ملعون را از این جنایت مبرا بدانند. ذهبی میگوید: یزید حكومتش را با كشتن و شهادت حسین (ع) آغاز كرد و با قیام حرّه پایان بخشید.

جهاد با طاغوت و دفاع از ولایت آل الله (علیهمالسلام) با خطبههای بصیرتافزا، تا تربیت شاگردانی عالم و فقیه و گریههای مداوم برای مظلومیت خامس آل کسا (علیهمالسلام) و بیان دعاهای نابی که سبب اتصال روح به عالم ملکوت میشود، گوشهای از زندگانی سراسر برکت امام علی بن الحسین (علیهماالسلام) است.

سلفیه جهادی پیرو اندیشههای سید قطب و عبدالسلام فرج به وجود آمد، ولی به تدریج از مسیر اصلی خود منحرف شود و به یک جریان تکفیری تمام عیار تبدیل شد.

سید قطب و عبدالسلام فرج دو اندیشمندی هستند که جریان جدیدی به وجود آوردند که امروزه با نام سلفیه جهادی از آن یاد میشود.

آیه سیف یا همان آیه پنج سوره توبه درباره دستور اسلام نسبت به کفار است. این آیه را برخی مانند گروههای تکفیری نسخ کننده تمام آیاتی می دانند که به برخوردهایی مانند عفو و صفح با مشرکان دستور داده است. این در حالی است که شخصیتی مانند رشید رضا به عنوان یکی از سرسلسلههای تفکر سلفی، ناسخ بودن این آیه را قبول ندارند.

نباید گفت که اسلام در هیچ جا اجازه قتال علیه مسلمان را نداده است، بلکه منظور این است که در اسلام بدون دلیل نمیتوان کسی را کشت و حتی در جاهایی که دستور به قتال داده است (مانند باغی) کشتن وی را هدف اصلی قرار نداده است. لذا باید در امور جنگی و جهاد علیه مسلمانان احتیاط و دقت عمل به خرج داد.

تفسیرهای غلط از مفهومهای دینی باعث شده است نیروها و پتانسل گروههای اسلامی بدون فایده برای جامعه اسلامی و برخلاف مصالح اسلامی به هدر رود. یکی از تفاسیر غلط و ناصواب در فهم دینی عدم فهم درست و منطقی معنای جهاد و سبیل الله و سبیل الطاغوت است. کلمهای که اشتباه آن باعث شده است، رفتارهای ناصوابی از گروههای تکفیری دیده شود.

سلفیان جهادی و جریانات تندرو تکفیری با استناد به قاعدهای از متون دینی به نوعی افراط در تکفیر اقدام کردهاند و آن قاعده من لم یکفرالکافر است. طبق این قاعده هر کس کافری را کافر نداند، علیرغم اعتقاد خود به اسلام کافر میشود. از ادله آنان در اثبات این قاعده، تمسک به منابع تاریخی است که با دقت در این اسناد معلوم میشود ادعاهای ایشان درست نیست.

جنگهای سه گانه در زمان خلافت ظاهری حضرت علی روشی بود برای ناکارآمد جلوه دادن حکومت آن حضرت، ولی غافل از آنکه آنچه که ضربه خواهد خورد، دین اسلام است. این جنگها به اعتراف بزرگان صحابه جنگهای باطل بود که در آن خونهای بسیاری از مسلمین ریخته شد. بدتر از این جنگها توجیهاتی است که برخی برای دفاع از عاملین این شورشها انجام میدهند.

در جایی که وظیفه و تکلیف مسلمانان ایجاب کند مسلمانان موظف به جهاد و در مواردی که اقتضای سازش و صلح باشد، باید به تکلیف سازگاری با کفار اقدام کنند. اما اگر در جایی شک کردیم که باید با غیر مسلمانان چگونه باید رفتار کنیم، باید به اصل مراجعه کنیم. اهل تکفیر اصل را در مبارزه با کفار میدانند ولی ظواهر بسیاری از آیات بر اصل صلح و سازش تاکید میکند.

قتال و جهاد امری مقدس در ذات نیست. بلکه با توجه به رویکردی که مجاهد دارد باعث ترقی و تعالی معنوی می شود. رویکرد یک شخص می تواند امری مقدس و یا امری غیر مقدس باشد. اگر در راه خدا باشد باعث نجات و نور است، و اگر در راه غیر خدا باشد که همان راه طاغوت باشد، باعث گمراهی و ضلالت بیشتر می شود.