حضرت زهرا(س) به خاطر اندوه شدید، از دنیا رفت؟

  • 1404/08/13 - 19:51
یکی از روایات اصول کافی که درباره مصحف فاطمه توضیح داده، مستمسکی برای مخالفین شده که شهادت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را نفی کنند؛ با بررسی کل روایت، متوجه می‌شویم که روایت درصدد بیان وقایع پس از رحلت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نبوده و یکی از اتفاقات پس از نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، نزول جبرئیل و املای مصحف بوده که به علت اندوه شدید حضرت، صورت گرفته است.
حضرت زهرا

.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که پیرامون شهادت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها در فضای مجازی منتشر شده است، این است که به جهت نفی شهادت حضرت، با استفاده از یک روایت از اصول کافی می‌کوشند ثابت کنند، حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها به خاطر اندوه شدید از دست دادن پدر، از دنیا رفت.
استدلال می‌کنند که در روایت آمده، امام صادق علیه‌السلام فرمود: «إِنَّ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلَامُ مَكَتَتْ بَعْدَ رَسُولِ اللهِ ص خَمْسَةٌ وَسَبْعِينَ يَوْماً وَكَانَ دَخَلَهَا حُزْنٌ شَدِيدٌ عَلَى أَبِيهَا ...[1] به راستی فاطمه سلام‌الله‌علیها پس از پدرش، هفتاد و پنج روز زنده ماند؛ به خاطر اندوه شدیدی که پس از مرگ پدر برایش پیش آمد.» بعد به عوام شیعه، سفارش کرده که تفکر کنند.

برای بررسی این مطلب، باید اصل روایت را مورد بررسی قرار داد. باید دیده شود که این روایت، قصد داشته هجوم و ظلم غاصبان خلافت را نفی کند یا نسبت به آن نظری نداده است. به اصطلاح علمی، «اثبات شیء، نفی ما عدا نمی‌کند»؛ یعنی با اثبات اندوه شدید حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، به علت رحلت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، ظلم مأمورین حکومت و هتک حرمت خانه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها منتفی نمی‌شود.

اصل روایت تقطیع شده، به این صورت است که ابوعبيده می‌گويد: «برخى از اصحاب، از امام صادق علیه‌السلام از «جفر» پرسيدند. امام در پاسخ فرمود: آن پوست گاوى است كه پر است از علم و دانش. به آن حضرت عرض شد: پس «جامعه» چيست؟ امام فرمود: آن يك طومارى است كه هفتاد ذراع درازا دارد، در پهناى يك پوست ساخته شده، مانند ران يك شتر تنومند دو كوهانه كه هر چه مردم نياز دارند در آن است و هيچ قضيه‌اى نيست، مگر اينكه در آن است تا برسد به غرامت خراش در تن. عرض شد، مصحف فاطمه سلام‌الله‌علیها چيست؟ راوى می‌گويد: امام مدتى دراز دم فرو بست و سپس فرمود: شما از آنچه مى‌خواهيد يا نمى‌خواهيد كاوش مى‌كنيد و پژوهش مى‌نمایيد؛ حق اين است كه فاطمه سلام‌الله‌علیها پس از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، هفتاد و پنج روز زنده بود و اندوه فراوانى از مرگ پدرش در دل داشت و جبرئيل مى‌آمد و او را سر سلامتى مى‌داد و در مرگ پدر تسليت مى‌گفت و او را خوش‌دل مى‌داشت و از پدرش و جايگاه حضرت، به او گزارش مى‌داد و از آنچه پس از حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها براى ذريه‌اش پيش می‌آيد، به او خبر مى‌داد و على علیه‌السلام آنها را مى‌‌نوشت. اين موضوعِ مصحف فاطمه سلام‌الله‌علیها است.»[2]

همانگونه که ملاحظه می‌شود، درباره کتاب‌هایی که نزد ائمه علیهم‌السلام موجود است، سؤال کرده‌اند و در قسمتی از توضیح که درباره علت به وجود آمدن مصحف فاطمه بیان شده، آمده است که نزول جبرئیل نزد حضرت، به جهت اندوه شدید ایشان بوده است. اینکه در این روایت، سخنی از ظلم و جسارت به حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها نشده، دلیل بر این نیست که رحلت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها فقط به واسطه اندوه شدید ایشان است. روایت مصحف فاطمه سلام‌الله‌علیها، شهادت حضرت و ظلم به ایشان را نفی نمی‌کند.

پی‌نوشت:
[1]. الکافی، کلینی، دار الكتب الإسلامية، ج1، ص241. «إِنَّ فَاطِمَةَ مَكَثَتْ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ ص خَمْسَةً وَ سَبْعِينَ يَوْماً وَ كَانَ دَخَلَهَا حُزْنٌ شَدِيدٌ عَلَى أَبِيهَا.»
[2]. الکافی، کلینی، دار الكتب الإسلامية، ج1، ص241. «سَأَلَ أَبَاعَبْدِاللَّهِ ع بَعْضُ أَصْحَابِنَا عَنِ الْجَفْرِ فَقَالَ هُوَ جِلْدُ ثَوْرٍ مَمْلُوءٌ عِلْماً قَالَ لَهُ فَالْجَامِعَةُ قَالَ تِلْكَ صَحِيفَةٌ طُولُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعاً فِي عَرْضِ الْأَدِيمِ مِثْلُ فَخِذِ الْفَالِجِ‌ فِيهَا كُلُّ مَا يَحْتَاجُ النَّاسُ إِلَيْهِ وَ لَيْسَ مِنْ قَضِيَّةٍ إِلَّا وَ هِيَ فِيهَا حَتَّى أَرْشُ الْخَدْشِ قَالَ فَمُصْحَفُ فَاطِمَةَ ع قَالَ فَسَكَتَ طَوِيلًا ...»

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.