پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که از جانب مفتی‌های وهابی مطرح می‌شود صحبت کردن ملائکه با حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) است. وهابیون معتقدند به دلیل آنکه ملائکه فقط با انبیاء الهی صحبت می‌کردند و بر آنان نازل می‌شدند، هیچ‌گاه بر غیر انبیاء الهی نازل نمی‌شوند؛ چرا که اگر کسی این اعتقاد را داشته باشد، خاتمیت انبیاء را زیر سؤال برده است و دیگر نمی‌توان معتقد به خاتمیت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) شد. این موضع‌گیری وهابی‌ها در مقابله با روایات فراوانی است که شیعیان در منابع خود، به محدثه بودن حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) اشاره کرده‌اند.

در پاسخ به این شبهه چند نکته بیان می‌کنیم:
نکته اول:
حضور ملائکه نزد انسان‌های صالح و شایسته امر مسلمی است که جای هیچ شکی در آن نیست. اما آنچه وهابی‌ها معتقدند که نزول ملائکه به معنای نقض خاتمیت انبیاء است، حرف بی‌اساسی است؛ زیرا بر اساس اعتقادات شیعه و اهل سنت، صحبت کردن با ملائکه همواره به معنای نزول وحی و رساندن آن نیست، بلکه ممکن است به این طریق، اخبار آینده یا خبر غیبی رد و بدل شود که غیر وحی باشد.

نکته دوم:
در منابع اهل سنت با اشاره به صحبت کردن ملائکه با بعضی از اصحاب و تابعین به امکان وقوع چنین مطلبی اشاره شده است. مسلم نیشابوری به نقل از عمران بن حصین می‌نویسد: «ملک الهی بر من سلام می‌كرد تا آنكه آلوده به گناه زبان شدم و او را نمی‌دیدم. پس از آنكه دست از این گناه كشیدم و دوباره همانند قبل، ملائکه را مشاهده کردم.»[1] با توجه به این روایت صحیح از منظر اهل سنت، امکان وقوع چنین اتفاقی وجود دارد و کسی نمی‌تواند منکر شود.

نکته سوم:
علمای اهل سنت در کتب خود به سخن گفتن حذیفه با ملائكه اشاره کرده‌اند. روایات فراوانی در كتاب‌های اهل سنت وجود دارد كه برخی از صحابه كلام ملائكه را شنیده‌ و با آن‌ها صحبت كرده‌اند. احمد بن حنبل استاد بخاری و مسلم در مسندش می‌نویسد: «نقل شده است كه روزی حذیفه نزد نبی مكرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) آمد وعرض كرد: من در حال نماز بودم و شنیدم كه گوینده‌ای می‌گفت: اللهم لك الحمد ... . پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمود: آن شخص مَلكی بوده و آمده به شما آموزش دهد که چگونه خداوند متعال را حمد و سپاس بگویید.»[2]

بر اساس آنچه بیان شد مشخص می‌شود، ایراداتی که وهابیون به سخن گفتن ملائکه با حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) گرفته‌اند، بی‌اساس است و این قضیه امری مسلّم و غیر قابل انکار است و اهل سنت قبول دارند که حتی افرادی که گنهکار بودند و سپس ترک گناه کردند نیز به هم‌کلامی با ملائکه مشغول بوده‌اند. حال سؤال اینجاست؛ وهابیون چرا و به چه دلیل، این فضیلت را برای حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) منکر می‌شوند؟

پی‌نوشت:
[1]. مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، دار إحیاء التراث العربی – بیروت، ج2، ص899؛ «إِنَّ رَسُولَ اللهِ جَمَعَ بَینَ ... ثُمَّ تَرَكْتُ الْكَی فَعَادَ» جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. احمد بن حنبل، مسند أحمد، مؤسسة الرسالة، ج38، ص379؛ «عَنْ حُذَیفَةَ بْنِ الْیمَانِ ... فَقَالَ النَّبِی ذَاكَ مَلَكٌ أَتَاكَ یعَلِّمُكَ تَحْمِیدَ رَبِّكَ.»
الحبائک فی اخبار الملائک، سیوطی، ص199. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

محمدجواد مهریار