علل و نشانه‌های ظهور هر چند در میان فریقین متفاوت است، اما در نهایت به یک اجماع کلی می‌رسند که این اسباب، در زمان ظهور اتفاق می‌افتد و زمینه ساز ظهور امام زمان (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) است، لذا اندیشمندان و متفکران بزرگ اسلامی می‌گویند علائم و نشانه‌های اصلی ظهور امام زمان (علیه‌السلام)، در حقیقت مشیت و اراده‌ی خاص الهی است که زمان آن معلوم نیست، ولی رفتار انسان‌ها در آن زمان به دو صورت مثبت (انتظار فرج کشیدن، دعا و استغاثه، صبر و خودسازی، و...) و منفی (ارتکاب گناه و معاصی، دور شدن از اخلاق حسنه انسانی، انحطاط و غرق شدن در شهوات و...) است و برای شناخت وظیفه باید به روایات پیامبر اکرم و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) توجه کنیم.
در روایتی از امام باقر (علیه‌السلام) در نشانه‌های ظهور آمده است که راوی از حضرت سؤال می‌کند که یابن رسول الله! قائم شما چه موقعی قیام خواهد کرد؟ حضرت فرمودند: زمانی که مردان به زنان شباهت پیدا کنند و زنان به مردان شبیه شوند، زنان بر زین سوار شوند، مردم نماز را بمیرانند، و تابع شهوت‌رانی گردند، رباخواری انجام پذیرد، ریختن خون‌ها برای آن‌ها آسان گردد و اهمیتی نداشته باشد، معاملات ربوی صورت گیرد، علناً زنا کنند و کسی نهی از آن نکند، ساختمان‌های بلند و مرتفع بسازند، دروغ گفتن را حلال شمارند، به‌راحتی رشوه بگیرند، تابع هوا و هوس خود باشند، دین خود را به دنیا بفروشند، قطع رحم کنند، بر سر هم‌دیگر منّت گذارند، به‎خاطر برخی از کارها مانند طعام دادن، حلم را ضعف و ناتوانی و ظلم را فخر بدانند، پیشوایان و امیران آن‌ها بدعمل و بدکردار و وزیران ایشان دروغ‌گو باشند، افراد امین و معتمد خیانت‌کار و یاری کنندگانشان ظالم باشند، قاریان قرآنشان فاسق، جور و ستم ظاهر می‌شود،  طلاق در میان مردم زیاد شود، به فسق و فجور روی آورند، شهادت دروغ دهند، شرب خمر کنند، مردان مرکوب قرار گیرند، زنان به زنان متمایل و مشغول می‌شوند، لواط انجام شود، زکات را غنمیمت شمارند، صدقه و انفاق را ضرر بدانند، از زبان مردم شرّ و بدجنس بترسند،... در آن موقع خواهد بود که صدایی از آسمان شنیده می‌شود که حق با مهدی و تابعین -313نفر- است، و قائم ما خروج کرده و بر دیوار کعبه تکیه زده و اولین سخن و گفتار ایشان این آیه شریفه است که: «بَقِیَّةُ اللّهِ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ.[هود/88] بقیه الله -امام زمان- برای شما بهتر است، اگر مومن باشید.»

پی‌نوشت:

[1]. المهدی امام دوازدهم، مرحوم آیت الله سید صدرالدین صدر، کتابفروشی اسلامیه، تهران، ایران، فصل هفتم، ص268-269.