نام حضرت علی (علیه‌السلام) در فرهنگ و اندیشه جمیع مسلمانان از فرق و مذاهب مختلف اسلامی، به‌عنوان نماد انسان کامل و مظهر دادگری، عدالت، جوانمردی، شجاعت، و ... ستوده می‌شود. این نام در بین ایرانیان، خصوصاً شیعیان از نخستین نام‌هایی است که همواره در طول زندگی خود از آن مدد جسته و با آن برکت می‌یابند. از طرف دیگر به رغم آن‌که این امام بزرگوار از زمان پیامبر اکرم با اسامی و القاب گوناگون نامور گشت، هیچ‌گاه به یک نام بسنده نشد، لذا به فراخور موضوعات مختلف و جایگاه اجتماعی این امام همام در میان ادیان و ملل و مذاهب و فرقه‌های مختلف، آن اسامی و القاب و کنیه‌ها بر آن حضرت گذاشته و مشهور گردید.
از جمله این اسامی نوروز است و پیامبر اکرم طبق روایتی می‌فرماید: در میان ایرانیان، اسم علی (علیه‌السلام) نیروز است. در این روایت از پیامبر نقل شده است که فرمودند برای علی (علیه‌السلام) هفده نام است، پس ابن عباس گفت: یا رسول الله از آن اسم‌ها به ما خبر بده که چه هستند؟ پس پیامبر فرمود: اسم او نزد عرب، علی، است و نزد مادرش، حیدره؛ در کتاب تورات، الیا، یا ایلیا؛ در کتاب انجیل، بریا؛ در کتاب زبور، قریا؛ در نزد رومیان، بظرسیا؛ نزد قوم فارس و ایرانیان، نیروز؛ نزد عجم، شمیا؛ نزد دیلمیان، فریقیا؛ نزد کرور، شیعیا؛ نزد مردم زنج، حیم؛ نزد کشور حبشه، تبیر؛ نزد ترک‌ها، حمیرا؛ نزد ارمنی‌ها، کرکر؛ نزد مؤمنین، سحاب؛ نزد کفّار، مرگ سرخ؛ نزد مسلمین، وعد؛ نزد منافقین، وعید، و نزد من پیامبر «طاهر مطهر» است. اوست جنب خدا، نفس خدا، و دست راست خدای عزوجل. بعد پیامبر اکرم، به این دو آیه استشهاد کرد که خداوند می‌فرماید: «خداوند شما را از نفس خود بیم می‌دهد»، «بل دستان او بازند هر طور بخواهد انفاق می‌کند.»[1]
در نتیجه با توجه به این روایت که نام حضرت علی (علیه‌السلام) در آن، به نیروز، بیان شده، شاید یک وجه عید نوروزی که شیعیان و خصوصاً ایرانیان به آن توجه دارند، به همین جهت باشد، هر چند که مخالفین دیدگاهشان به این موضوع مثبت نباشد و مخالف با آن باشد.

پی‌نوشت:

[1]. الفضائل، شاذان بن جبرئیل قمی، الشریف الرضی، قم، ایران، ص175. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.