متن مقاله
آقای سید مصطفی طباطبایی را در حال حاضر می‌توان از شخصیت‌هایی دانست که اعتنای کافی به آموزه‌های شیعه ندارد. وی در مقاله‌ای با عنوان «آیا سجده بر غیر زمین جایز است؟» در صدد است ثابت کند که سجده بر هر چیزی صحیح است و لازم نیست که سجده فقط بر زمین صورت پذیرد.
سید مصطفی طباطبایی با استناد به آیه «لا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَ لا لِلْقَمَرِ وَ اسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذي خَلَقَهُن‏.[فصلت/27] براى خورشيد و ماه سجده نكنيد، براى خدايى كه آفريننده آن‌هاست سجده كنيد.» نتیجه می‌گیرد، همان‌طور که عمل خورشیدپرستان و ماه‌پرستان _ که بر زمین و غیرزمین سجده می‌کردند_ سجده محسوب شده است، پس به دلالت ملازمه، سجده برای خداوند بر زمین و غیر زمین صحیح است.[1]
این در حالی است که این آیه شریفه، درصدد بیان کیفیت سجده نیست؛ بلکه در حقیقت درصدد تبین این حقیقت است که سجده برای غیر خداوند جایز نیست. هر چند آن شیء خورشید یا ماه باشد، ولی چون مخلوق خداوند هستند، سجده بر آن‌ها جایز نیست. حتی اهل سنت که سجده بر غیر زمین را نیز جایز می‌دانند، هیچ‌گاه به این آیه قرآن استدلال نکرده‌اند. تفاسیر معتبر اهل سنت[2] همانند تفاسیر شیعه[3] فقط به بیان این حقیقت پرداخته‌اند که سجده و پرستش غیر از خداوند یگانه جایز نیست.
بنابراین اگر آقای سید مصطفی طباطبایی در صدد هستند که همه احکام را با قرآن ثابت کنند، باید خط بطلانی بر عقاید ایشان کشید، زیرا با آیات قرآن نمی‌توان همه موضوعات فقهی را ثابت کرد؛ چنان‌که با استناد به قرآن نمی‌توان رکعات نماز و ... را ثابت کرد، با این وجود که همه مسلمانان در هر شبانه‌روز 17 رکعت نماز می‌خوانند. هر چند تصور نمی‌کنم که ایشان چنین عقیده‌ای داشته باشند؛ زیرا در ذیل همین بحث به روایاتی از منابع اهل سنت نیز استدلال می‌کند.
آن‌چه تعجب بنده را برانگیخت کیفیت استدلال ایشان به روایات است که در مقاله‌ای به آن پرداختم[4] و فقط به ذکر این نکته اشاره می‌کنم که ایشان به جای استناد به روایات معتبر شیعی، به روایات اهل سنت استناد کردند تا از این طریق سجده بر غیر زمین را ثابت کنند.

نویسنده: مجتبی محیطی

پی‌نوشت:

[1]. سید مصطفی حسینی طباطبائی، مقاله «آیا سجده بر غیر زمین جایز است؟».
[2]. فخر رازی، مفاتیح الغیب،  دار احياء التراث العربي‏، بيروت‏،1420 ق‏، ج27، ص566.
[3]. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه،  دار الكتب الإسلامية، تهران‏، 1374 ش‏، ج20، ص289.
[4]. «تحلیلی بر کیفیت استدلال سید مصطفی طباطبائی بر سجده غیر زمین».