پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ کتاب مقدس مسیحیان دارای اشکالات فراوانی است. اگرچه مسیحیان در پاسخ به بسیاری از اشکالات از اساس ناتوان بوده و قادر به ارائه هیچ پاسخی نیستند، اما در موارد نادری هم سعی کردند تا اشکالات کتاب مقدس را توجیه کنند. یکی از موارد تناقض کتاب مقدس که به آن اشکال نیز شده است، مربوط به ماجرای پاره شدن پرده‌ی معبد و کشته شدن فرضی عیسی مسیح است. اشکال کنندگان بر این عقیده‌اند که این ماجرا در سه انجیل متی، مرقس و لوقا آمده است با این تفاوت که متی و مرقس زمان پاره شدن پرده معبد را پس از جان دادن فرضی عیسی مسیح می‌داند ولی لوقا معتقد است که ابتدا پرده معبد پاره شده و سپس عیسی مسیح جان سپرده است. همین یک اشکال به‌تنهایی ثابت می‌کند که در کتاب مقدس تناقض و اختلاف وجود داشته و این با حجیت کتاب مقدس سازگار نیست.

در نوشته‌ای آمده بود که مسیحیان در پاسخ به این اشکال چنین پاسخ داده‌اند: «در هر سه آدرسی که ذکرشده، توافق وجود دارد که پاره شدن پرده معبد و مرگ عیسی هم‌زمان بوده است. این‌که در متی و مرقس این حادثه بعد از مرگ عیسی و در لوقا قبل از مرگ او ذکرشده، نشانگر تناقض نیست. بلکه تنها به ترتیب بیان حادثه برمی‌گردد. به‌ویژه با دقت به این‌که متی بیان می‌کند که این دو حادثه هم‌زمان بوده‌اند و دو متن دیگر هم چیزی که با این واقعیت منافات داشته باشد نمی‌گویند.» اگرچه این پاسخ مسیحیان را در کتاب معتبری ذکر نشده بود اما اگر مسیحیان واقعاً چنین پاسخی به اشکال فوق داده باشند، این پاسخ خود دارای چند اشکال است. اجمالاً باید گفت که پاسخ مسیحیان به دو پاسخ قابل انحلال است. یکی آنکه از روایت لوقا چنین فهمیده نمی‌شود که ابتدا پرده معبد پاره شده است و وی تنها در بیان این دو حادثه است و تقدم و تأخر زمانی دو حادثه را در نظر نگرفته است. دیگر آنکه لوقا این دو حادثه را هم‌زمان دانسته بنابراین وجه جمعی بین دو روایت به‌ظاهر متناقض است و با این جمع مشکل حل می‌شود.

قبل از بیان اشکالات این پاسخ سست مسیحیت در ابتدا لازم است سه روایت مورد مناقشه از سه انجیل مذکور را ذکر کرد. لوقا در انجیل خود به‌حسب ظاهر معتقد است ابتدا پرده‌ی معبد پاره شده و سپس عیسی مسیح جان سپرده است: «و نور خورشید از تابیدن بازایستاد. آنگاه پرده ضخیمی که در جایگاه مقدس خانه خدا آویزان بود، دوتکه شد. سپس عیسی با صدایی بلند گفت: ای پدر، روح خود را به دست‌های تو می‌سپارم. این را گفت و جان سپرد.»[1] در مقابل لوقا ظاهراً متی و مرقس معتقدند که پس از جان دادن عیسی مسیح پرده‌ی معبد پاره شده است. متی دراین‌باره چنین روایت کرده است: «آنگاه عیسی فریاد بلند دیگری برآورد و جان سپرد. در آن لحظه، ناگهان پرده خانه خدا که در مقابل مقدس‌ترین جایگاه قرار داشت، از سرتاپا دو پاره شد و چنان زمین‌لرزه‌ای رخ داد که سنگ‌ها شکافته...»[2] مرقس نیز این ماجرا را چنین بیان کرده است: «آنگاه عیسی فریاد دیگری برآورد و جان سپرد. در این هنگام، پرده خانه خدا از سر تا پا شکافت.»[3] ذکر این نکته لازم است که هر سه عبارات از ترجمه‌ی تفسیری کتاب مقدس بوده که این ترجمه محبوب‌ترین و مشهورترین ترجمه‌ی مسیحیان تبشیری است و کتاب مقدس را نیز با همین ترجمه به مناطق فارسی‌زبان می‌فرستند.

مسیحیان در پاسخ خود همان‌گونه که ذکر شد چنین گفته بودند که لوقا بدون در نظر داشتن تقدم و تأخر زمانی این دو ماجرا، آن‌ها را نقل کرده و روایت لوقا دلیلی بر اثبات این مدعا نیست که پاره شدن پرده‌ی معبد قبل از کشته شدن عیسی مسیح بوده است. یقیناً این پاسخ مسیحیان اشتباه و غلط است، چراکه اگر هر محقق منصفی در عبارت لوقا دقت کند خواهد دید که وی بین این دو حادثه‌ از واژه «سپس» استفاده کرده و این واژه بی‌شک گویاترین کلمه در بیان تقدم و تأخر زمانی باشد. بخش دوم از پاسخ مسیحیان نیز دارای اشکال است. آن‌ها در این بخش از پاسخشان عنوان کرده بودند که متی زمان وقوع این دو حادثه را هم‌زمان دانسته و همین هم‌زمانی وجه جمعی بین اختلاف عبارات لوقا و مرقس است. حال‌آنکه هر روشن‌اندیشی اگر به عبارات متی و مرقس کمی توجه کند خواهد فهمید که این دو عبارت مشابه هم بوده و از هر دو فهمیده می‌شود که ابتدا عیسی مسیح جان سپرده و سپس پرده‌ی معبد پاره شده است؛ بنابراین پاسخ مسیحیان هرگز قادر به دفع اشکال تناقض نیست و همچنان این اشکال به قوت خود باقی است.

تنها نکته‌ای که باقی می‌ماند این است که ممکن است عده‌ای بگویند ما از کلام متی یا از کلام متی و مرقس هم‌زمانی این دو حادثه را برداشت کردیم. در جواب این ادعای فرضی باید گفت که درهرصورت تناقض از بین نمی‌رود. اگر کلام متی دلالت بر هم‌زمانی باشد در این صورت بین سه انجیل تناقض رخ می دهد و اگر از هر دو انجیل متی و مرقس هم‌زمانی دو حادثه فهمیده شود باز بین این دو و لوقا همچنان تناقض است. خلاصه اینکه کتاب مقدس در مورد اینکه کشته شدن عیسی مسیح قبل از پاره شدن پرده‌ی معبد بوده یا پس‌ازآن، پاسخ و نظر مشخصی نداشته و با تناقض و اختلاف روبرو است.

پی‌نوشت:
[1]. ترجمه‌ی تفسیری کتاب مقدس، لوقا 23: 45-46.
[2]. همان، متی 27:50-51.
[3]. همان، مرقس 15: 37-38.