در این حدیث، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اولین شرط برای درک حلاوت ایمان را، محبت به خدا و پیامبر (صلی الله علیه و آله) معرفی کرده است. چنان‌چه در حدیث دیگر نبوی، حضرت محبت به خودشان را اصل ایمان معرفی کرده و می‌فرماید: «وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَالِدَهُ وَوَلَدِهِ.[2] قسم به کسی‌که جانم به‌دست اوست، ایمان ندارد به من، مگر این‌که مرا، از فرزند و پدر و مادرش بیشتر دوست داشته باشد.»
چنان‌چه مشاهده فرمودید، در این حدیث، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اصل ایمان را نشانه رفته است، و ایمان را در محبت انسان به پیامبر (صلی الله علیه و آله) خلاصه می‌کند.
اما در ذیل این روایت، حکایت عجیبی است، که منابع روایی اهل سنت، حتی ابن تیمیه آن را نقل کرده‌اند و آن این‌که چون خلیفه‌ی دوم این فرمایش حضرت را شنید، عرض کرد: یا رسول الله! من تو را به‌جز خودم، از هر چیزی بیشتر دوست دارم. پیامبر بعد از شنیدن سخن عمر فرمود: نه! بلکه باید من را از خودت نیز بیشتر دوست داشته باشی، تا مومن به‌حساب آیی![3]
با این فرمایش پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و اقرار خلیفه دوم، مشخص می‌شود، که تا آن لحظه، خلیفه دوم، ایمان واقعی نداشته است!

پی‌نوشت:

[1]. «ثلاث من كن فيه وجد بهن حلاوة الِإيمان من كان الله ورسوله أحب إليه مما سواهما، ومن كان يحب المرء لا يحبه إلا لله، ومن كان يكره أن يرجع في الكفر بعد إذ أنقذه الله منه كما يكره أن يلقى في النار.» ابن حنبل شيباني، أحمد، مسند أحمد بن حنبل، تحقيق: شعيب الأرنؤوط وعادل مرشد و ديگران، مؤسسة الرسالة، چاپ اوّل، 1421ق، ج19، ص61. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
مسلم بن حجاج نیشابوری، صحیح مسلم،  تحقیق: محمد فؤاد عبد الباقي،الناشر: دار إحياء التراث العربي، بيروت، ج1، ص66.
[2]. شامي، سليمان بن احمد (م 360)، مسند الشاميين، تحقيق: حمدي بن عبدالمجيد السلفي، مؤسسة الرسالة، بيروت، چاپ اوّل، 1405 هـ. ق، ج4، ص292.
أحمد بن شعيب أبو عبد الرحمن النسائي، سنن النسائي الكبرى، الناشر : دار الكتب العلمية – بيروت، الطبعة الأولى ، 1411 – 1991، ج6، ص534.
[3]. «وقال له عمر رضي الله عنه: يا رسول الله! لأنت أحب إلي من كل شيء إلا من نفسي. فقال: لا! يا عمر، حتى أكون أحب إليك من نفسي». ابن تیمیه، زيارة القبور والاستنجاد بالمقبور،الناشر: دار طيبة، الرياض، المملكة العربية السعودية، ص77