پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ چکیده: کتاب امامة و النص اثبات کتابی است که مؤلف آن ضمن نقل احادیثی در مورد برخی ملائکه چون فطرس، صلصائیل و دردائیل و قرار دادن آن احادیث در مقابل آیات قرآن کریم سعی در اثبات تناقض‌گویی بین سخنان علمای شیعه با آیات قرآن دارد.
در یکی از بخش‌های این کتاب چنین ادعا شده که شیعه به عصمت ملائکه معتقد نیست و این مطلب را با آیات قرآن متناقض پنداشته است به همین دلیل در این نوشتار سعی شده از عصمت ملائکه دفاع شود و از کلام و آرای علمای شیعه اثبات شده است که با وجود تفاوت مشرب‌های عرفانی و کلامی و فلسفی، باز هم علمای شیعه ملائکه را معصوم می‌دانند.
اعتقاد ما در مورد عصمت ملائکه این است که، هرکس با قواعد علوم عقلی و نقلی شیعه آشنا باشد می‌داند که شیعه در عین حالی که به نقل بها می‌دهد یک مذهب عقل گرا است و برای فهمیدن آراء یک مذهب عقل گرا باید، قواعد عقلی علوم عقلی آن مذهب، مثل فلسفه و کلام و ... را در کنار قواعد نقلی، بررسی کرد تا به نتیجه درست رسید. اشتباه جایی رخ می‌دهد که، مثلاً انسان نقل گرایی که در مورد اراده قائل به جبر و یا تفویض است عقاید عقلی و نقلی مذهبی که قائل به اختیار و امر بین الامرین است را با نگاه و روش خود بررسی کرده و بعد به زعم خویش بین سخن علمای عقل گرا تناقض پیدا کند!!
حال اگر چنین فردی توان فهمیدن داشته باشد و مغرض هم نباشد و به قواعد علوم عقلی مسلط گردد، خواهد دید که تناقض در کجاست و به حقانیت و یگانگی حق و مذهب حقه پی خواهد برد.
اکنون با حفظ این نکته وارد بحث اصلی خود می‌شویم
چندی پیش کتاب امامة و النص نوشته فیصل نور از چاپ خارج شد؛ این کتاب سعی در اثبات تناقض گویی بین کلام علمای شیعه با سنت نبوی و کلام وحی را دارد، غافل از آن که با قرار دادن دو مطلب در کنار هم و برداشت دوگانگی از آن ، تناقض ثابت نمی‌شود. به خصوص که وقتی این دو کلام متعلق به ائمه و علمای شیعه و قرآن و سنت نبوی باشد که همه نور واحد هستند، اول چیزی که در تناقض‌های گفته شده نزد صاحبان اندیشه آشکار می‌شود توهم و پندار غلط بیننده تناقض است.
در طول تاریخ نیز وجود این تاریکی اندیشه سبب شد تا حقانیت امیرالمؤمنین علیه السلام برای گروهی در هاله‌ای از ابهام و تردید فرو رود و در تناقضی آشکار پی به حقانیت یکی به صورت مطلق و محض نبرند و حق را دوگانه بپندارند و برای حق دوئیت قائل شوند همانطور که تاکنون چنین هستند. [1]
در یکی از بخش‌های این کتاب ادعا شده که شیعه به عصمت ملائکه معتقد نیست و این مطلب را با آیات قرآن متناقض پنداشته است بنابراین در این نوشتار سعی شده است از عصمت ملائکه دفاع شود، به همین دلیل در ابتدای این تحقیق، تعاریف واژه عصمت مورد بررسی قرار گرفته و پس از آوردن نظرات علما در مورد عصمت و ملائکه و کاربرد آن در قرآن، چیستی عصمت ملائکه مورد بررسی قرار گرفته است و از خود کلام و استدلال‌های علمای متکلم و فقیه و فیلسوف و عارف شیعه دلایلی برای عصمت ملائکه آورده شده است.
با دیدن احادیث در مورد فطرس و صلصائیل و دردائیل و...و خواندن استدلال و آراء علمای شیعه پی به این مطلب برده می‌شود که علمای شیعه به طور اجماع ملائکه را معصوم می‌دانند.
شیعه بر خلاف برخی از اهل سنت، داستان گناه هاروت و ماروت و تخطی ملائکه مقرب الهی مثل جبرئیل را که در برخی منابع عامه نقل شده، نمی‌پذیرد.
احادیث فطرس و صلصائیل و دردائیل را عده‌ای از علمای شیعه رد کرده‌اند اما آن دسته از علما نیز که این احادیث را قبول کرده‌اند آن‌ها را با عصمت ملائکه مقرب الهی مخالف ندیده‌اند و این را بر حسب تفاوت در گفتار که به خاطر تفاوت در بیان علوم کلام و فلسفه و عرفان آن‌ها بوده به منزله ترک اولی گرفته‌اند که با عصمت ملائکه و انبیا منافاتی ندارد.
ما در این تحقیق آراء و استدلال‌های علمای شیعه را می‌آوریم تا استدلالات عقلی آن‌ها فهمیده شود. طبیعی است در مذهبی که عقل و نقل در آن با هم کاربرد دارد نقلی که با عقل سازگار نیست کشف از قول معصوم نمی‌کند و نمی‌تواند به عنوان حرف معصوم که خود رئیس العقلاست مورد اعتماد واقع شود. به خلاف مذهب غیر عاقلانه‌ای‌صرفا نقل گرا که در آن احادیثی خوانده می‌شود و حرف‌های غیر عقلائی به عنوان فهم از حدیث به خرد جامعه داده می‌شود. طبیعی است با روش نقل گرایی صرف، وقتی موضوعات بررسی شود عقاید شیعه درست فهمیده نمی‌شود. [2]

پی‌نوشت:
[1]. برای مطالعه بیشتر به مقالات مقصر در جنگ جمل کیست،علی یا عایشه؟ و اگر در زمان جنگ صفین یا جمل بودید،کدام طرف را انتخاب می کردید؟ و تکثرگرایی و پلورالیسم در اندیشه قائلین به تصویب و تکثر گرایی با جمع بین خلفای سه گانه و رابطه تکثر گرایی و عدم عقلانیت پذیری اهل سنت و ملایکه و انسان از دیدگاه فلاسفه مراجعه فرمائید.
[2]. برای دیدن فهرست مقاله کلیک کنید تا به آدرس مقاله شیعه به عصمت ملایکه معتقد است بروید.

تهیه و تنظیم: *حجه الاسلام محمد صادق محسن زاده*