بهائیت وشیخیه
علی‌محمد شیرازی در سال 1235 ه.ق. در شیراز به دنیا آمد و بعد از گذراندن دوره‌ی معمول تحصیلات خود در این شهر، در سن 19 سالگی روانه‌ی بوشهر شد و تحت کفالت دایی‌اش به تجارت مشغول شد. به نظر می‌رسد می‌توان دو عامل را در بوشهر، سبب انحراف باب دانست. در این مقاله آن دو عامل را بررسی خواهیم کرد. اول، ارتباط علی‌محمد شیرازی با کمپانی ساسون...
علی محمد باب به كارهای غير متعارف دست می‌زد و طبيعتاً خرافه‌گرا بود. به «اوراد» و «طلسمات» كه رمالان و افسون‌گران نادان و حرفه‌ای، جهت ارتزاق و گول زدن ساده لوحان به كار می‌بردند، سخت علاقه‌مند و پایبند بود و گاه با همين طلسمات بی‌اساس و اوراد به زعم خود به تسخير جن و يا تسخير «قوای فلكی» و «روح خورشيدی» می‌پرداخت و برای تسخير آفتاب، اوراد مجعوله...
حاج محمد کریمخان کرمانی، اولین سرکرده‌ی سلسله‌ی شیخیه‌ی کرمان و بنیان‌گذار شیخیه‌ی «کریمخانیه» بوده است. در این مقاله سعی داریم به شواهدی مبنی بر فرقه‌سازی کریمخان کرمانی اشاره کنیم و بیان کنیم که کریمخان از همان ابتدا به دنبال ایجاد تفرقه در عالم تشیع و تحصیل قدرت بوده است و چه بسا آثار وی در همین راستا...
مهمترین فرق شیخیه‌ی کرمان و آذربایجان در مسأله‌ی اصول دین است. شیخیه‌ی آذربایجان همانند امامیه، اصول دین را پنج چیز می‌دانند: «توحید، عدل، معاد، نبوت، امامت»؛ اما شیخیه‌ی کرمان آن را چهار چیز می‌دانند: «توحید، نبوت، امامت و رکن رابع». شیخیه‌ی آذربایجان به شدت با اعتقاد به «رکن رابع» مخالف و قائل است این بدعتی است که شیخیه‌ی کرمان...
اگرچه کریمخان در آثار خود به تشریح و نشر اعتقادات حقه‌ی شیعه‌ی اثنی‌عشری هم پرداخته است، اما انحرافات فکری و اعتقادی وی در آثارش بر کسی مخفی نیست. رکن رابع از مهمترین این انحرافات است که زمینه‌ی پیدایش فرقه‌ی ضاله‌ی بابیت و بهائیت را فراهم آورده است. بد نیست به گوشه‌هایی از بلند‌پروازی‌های وی در کتاب ارشاد العوام، که یکی از کتب مهم...
ابوالقاسم ابراهیمی در کتاب فلسفیه‌ی خود، که در واقع پاسخ به سؤالات مرحوم فلسفی بوده است، دچار لغزش شده و با علمای امامیه مخالفت کرده است؛ بعد از اینکه آیت الله بروجردی با این اثر مخالفت کردند و فرمودند: «این اثر (پاسخ‌های ابراهیمی به سؤالات مرحوم فلسفی) مخالف شیوه‌ی امام صادق (علیه السلام) است»، اما مع ذلک ایشان آن کتاب را چاپ...
یکی از رفتارهای بزرگان شیخیه، شخصیت سازی برای مشایخ خود بوده است، که هر یک برای دیگری جایگاه رفیعی را قائل می‌شده است، تا اینگونه به اهداف فرقه‌ای خود دست یابند. در این مقاله به گوشه‌ای از این بلند‌پروازی‌ها می‌پردازیم. سید کاظم رشتی، جانشین احسایی، در یکی از اجازات خود به کریمخان کرمانی عباراتی دارد که بسیار اغراق‌آمیز و در بعضی موارد خلاف واقع...
فرقۀ شیخیه با تکیه بر واژه هورقلیا به انحراف رفته است، به گونه‌ای که معاد جسمانی را نفی کرده و قایل شده پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) با جسم هورقلیایی به معراج رفته است و معتقد شده امام زمان (ارواحنا فداه) در عصر غیبت حیات مادی و جسمانی ندارد. حال آنکه امامیه معتقد به معاد جسمانی و روحانی شده و اعتقاد دارد پیامبر...
ابوالقاسم ابراهیمی نیز به مانند دیگر رؤسای شیخیه‌ی کرمان، رکن رابع را از اصول دین به شمار می‌آورد و برای رکن رابع آن‌چنان شخصیت‌سازی می‌کند تا به اهداف فرقه‌ای خود دست یابد. حال آنکه اعتقاد به رکن رابع با این ویژگی‌ها و توصیفات تنها در این فرقه مطرح شده است و دیگر فرق اسلامی از آن اطلاعی ندارند و منبعی هم برای اثبات آن وجود ندارد. آیا می‌توان چنین اندیشه...
صاحب أحسن الودیعة در رد و تضعیف آثار رشتی می‌نویسد: «سید رشتی دارای مؤلفات بسیار است که احدی چیزی از آن‌ها نفهمیده است، گویا به زبان هندی حرف می‌زند؛ خصوصاً شرح خطبه و شرح قصیده‌ی او که مملو از لغز و معما بوده، خالی از عبارات فصیحه می‌باشد». در این مقاله سعی داریم به گوشه‌ای از سخنان رشتی اشاره کنیم و سپس به نقد آن‌ها بپردازیم...
مکتب شیخیه، زمینه‌ساز فرقه‌های ضاله‌ای همچون بابیت و بهائیت شده است، همان چیزی که خود شیخیه به شدت آن را انکار می‌کنند. در این مقاله سعی بر آن است که ثابت کنیم چگونه شیخیه زمینه‌ساز بابیت شده است و آیا این ادعای ما درست است یا نه؟ برای اثبات این مطلب چند شاهد وجود دارد. اولاً علی‌محمد شیرازی، مؤسس فرقه‌ی ضاله‌ی بابیت و معروف به...
مرحوم فلسفی سؤال و جواب‌ها را به ابراهیمی بر‌می‌گردانند و نظر آیت الله بروجردی را به وی اعلام می‌کنند که وی معتقد است این جواب‌ها بر طبق مذهب شیعه اثنی عشری نیست. ابراهیمی این سؤال و جواب‌ها را تحت مجموعه‌ای به عنوان «فلسفیه» چاپ می‌کند که امروزه یکی از منابع شناخت عقائد شیخیه به شمار می‌آید. چیزی که جای تعجب دارد این است که...
یکی از رویداد‌های مهم زندگی حاج محمد کریمخان کرمانی، آشنایی وی با کاظم رشتی، جانشین بی‌رقیب احسایی است. تاریخ شیخیه شروع این آشنایی را، مربوط به بعد از وفات پدر کریمخان می‌داند، که وی در آن زمان در سن ۱۷ سالگی قرار داشته است. بعد از این واقعه، کریمخان تصمیم می‌گیرد، تحت تربیت یک استاد قرار گیرد تا بتواند علوم مختلف را فرا گیرد...
شیخ احمد احسایی ادعای علم کیمیا را کرد و مشایخ شیخیه هم بدان دامن زدند و ادعای او را تکرار کردند، اما شیخ نتوانست ادعای خود را ثابت کند و حتی دیده و شنیده نشد که وی آن علم را حتی یک‌بار به کار گیرد و او می‌توانست مخفیانه از آن علم حداقل برای نفع شخصی خود استفاده کند تا نیاز نداشته باشد برای گرفتن پول دستش را نزد فتحعلی‌شاه و شاهزادگان...