وهابیت
ابنتیمیه با ابراز خوشحالی و استقبال از تفکرات امویان و مروانیان، مینویسد: «برخی از فقها معتقدند اگر شیعیان به مستحبی عمل کنند، به گونهای که از شعارهای آنان گردد، ما آن مستحب را کنار میگذاریم و به آن عمل نمیکنیم.»
امروزه سخنهای زیادی در مورد وهابیت، فرقه وهابیت و تکفیریها در مجامع جهانی شنیده میشود. اما شاید واژههای آن کمتر تعریف شده باشد؛ وهابی به پیروان محمد بن عبدالوهاب گفته میشود و تکفیری نام دیگری است که بر وهابیها و گروههای دیگری اطلاق میشود که با پیروی از سلف خود، کاملاً متحجرانه، با موحد دانستن خود، سایر فرق و مذاهب را باطل دانسته، آنان را تکفیر میکنند.
«شیخ عبدالله بن جبرین» از علمای وهابی غالی و افراطی عربستان که در فتواهای ایشان اثری از یک نمونه اعتدال صریح یافت نمیشود، در یکی از فتواهای خود شیعیان را به چهار دلیل کافر میداند؛ او به شیعیان تهمت میزند و میگوید: به سنت پیامبر و احادیث صحیحین طعنه میزنند و به احادیث این دو کتاب عمل نمیکنند، چون روایات این کتابها از صحابه نقل شده و صحابه را کافر میدانند.
فرقه افراطی وهابیت با عقاید انحرافی خود شکاف عمیقی را در میان فرق و مذاهب اسلامی بهوجود آوردند و از طرف دیگر با اینکه علمای اهل سنت خود را از این گروه جدا دانسته و از آنها کناره گیری میکردند اما اینان خود را داعیهدار تمامی اهل سنت دانسته و اگر کسی مخالف با ایشان بودند بلافاصله حکم ارتداد و تکفیر را به آن میزدند و خونش را حلال و مال و ... او را مباح اعلام میکردند
یکی از خصوصیات وهابیان به پیروی محمد بن عبدالوهاب، تکفیر است. محمد بن عبدالوهاب میگوید: «قبل از من هیچکس معنای توحید را نفهمیده است و هر عالمی که بگوید من معنای لا اله الا الله را فهمیدهام یا معنای اسلام را شناختهام، دروغ میگوید و امر را بر مردم مشتبه کرده است و خودش را به چیزی نسبت داده است که در او نیست.»
ابن حجر هیثمی، از علمای بزرگ اهل سنت درباره ابن تیمیه میگوید: «خدا او را خوار و گمراه و کور و کر کرده است و معاصرین وی از شافعیها و مالکیها و حنفیها بر فساد افکار و اقوال او تصریح دارند، اعتراض او حتی عمر بن خطاب و علی بن ابی طالب (علیهالسلام) را نیز در برگرفته است. ابن تیمیه بدعت گذار و گمراه است.»
لقمان امینی: تکفیر پدر و مادر در بین وهابیها، نه تنها کار عادی بود، بلکه نشانه ایمان هم بود و میگفتند تکفیر والدین و برائت از آنها پروی از حضرت ابراهیم است. با این اوصاف، پدر و مادر، آخرین دایره تکفیر بودند، زیرا وقتی تکفیر به پدر و مادر میرسید، شخص در درجه زیادی از گوشهگیری اجتماعی قرار میگرفت و با کس دیگر ارتباط نداشت.
فرقه ضاله وهابیت در راستای اسلام ستیزی با انجام اعمال خشونت بار و قتل عام و نادیده گرفتن ابتداییترین حقوق انسانی نقش زیادی در اسلامهراسی در غرب داشته است. صهیونیسم با معرفی این فرقه به نام اسلام در حال ضربهزدن و بدنام کردن کاملترین دین الهی است، حال آنکه اسلام دین رحمت و مهربانی است و با آنچه نمایانده میشود مغایر است.
ابن جبرین یکی از مفتیان بزرگ وهابی سعودی در جواب این سؤال که «آیا به فقرای شیعه میشود زکات داد؟» شیعیان را کافر دانسته و پرداخت زکات به آنان را جایز ندانسته است.وی میگوید: کسانی که به شیعیان زکات بدهند برئالذمّه نیستند و باید دوباره زکات بدهند زیرا با دادن صدقات به شیعیان، کسی را کمک کرده که کفر را تقویت میکند.
یکی از بارزترین عملکردهای وهابیت، تکفیر مسلمین است. متهم کردن مسلمانان به کفر و شرک، یکی از خطرناکترین افکاری است که توسط ابنتیمیه حرانی حنبلی نظریهپرداز و بنیانگذار فکری وهابیت، مطرح شده و باعث متشنج شدن جوامع مسلمانان و جریحهدار شدن عقائد آنان شد. ابنتیمیه کسیکه کنار قبر پیامبر یا افراد صالح حاجت بخواهد، مشرک میداند.
وهابیت بر خلاف همه مسلمانان کسی که نماز را ترک کند، کافر قلمداد میکنند. آنان به صراحت اعلام میکنند هر کس عملی از اعمال دین را انجام ندهد کافر است. وهابیت با استناد به احادیثی چون «بَيْنَ الرَّجُلِ وَبَيْنَ الشِّرْكِ وَالْكُفْرِ تَرْكُ الصَّلاَةِ» کسی را که به خاطر کاهلی، نماز نخواند کافر، مرتد و خارج از اسلام میدانند.
وهابیت با تسهیل در شرایط اجتهاد، آن را به گونهای معرفی کردهاند که هر کس سواد اندکی داشته باشد و بتواند به کتاب و سنت مراجعه داشته باشد را مجتهد میدانند. به همین جهت هر گروه و شخصی طبق فهم خود عمل کرده و چیزهایی را حلال یا حرام اعلام میکند. برخی از آنان حتی ایستادن پشت چراغ قرمز راهنمایی را نیز حرام میدانند.
وهابیان با این باور که توسل به انبیا و اولیا جایز نیست، همه مسلمانان را مشرک خطاب میکنند. در حالیکه قرآن ما را به توسل امر کرده است. خداوند متعال در قرآن میفرماید: «و اگر آنان هنگامیكه بر خود ستم كردند، پيش تو میآمدند و از خدا آمرزش میخواستند و پيامبر برای آنان آمرزش میخواست قطعاً خدا را توبهپذير مهربان میيافتند.»
وهابیان مسلمانان را شبیه بتپرستان مشرک میدانند، زیرا توسل به اولیا را شرک میدانند. آیت الله جوادی آملی در پاسخ میفرماید: آنچه باعث شرک است، مستقل پنداشتن آن ولی یا نبی است. ولی اگر طلب حاجت، فقط از خدا باشد، لیکن از راه وسایط مقدسی که در اثر عبادت خدا، مراتب والایی را کسب کردهاند، هیچ منافاتی با توحید ندارد.