پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ مهدویت و انتظار فرج، یکی از مهم‌ترین عوامل امیدآفرینی برای جامعه جهانی به حساب می‌آید. منتظر وعده خدا بودن و مهیا کردن شرایطی که منجر به ظهور آخرین خلیفه خداوند متعال و منجی بشریت شود، از مهم‌ترین عواملی هستند تا روح امید به تن بی جان و خسته انسانیت دمیده شود و نور امید را در میان دنیایی که ناامیدی سراسر آن را فرا گرفته، هویدا سازد.

یکی از آیات قرآن کریم که اشاره‌ای کامل به دولت کریمه امام زمان (عجل‌الله‌فرجه‌) دارد، آیه حکومت صالحان بر زمین است. وعده خداوند در این آیه شریفه، به مؤمنان و صالحان آن است که به زودی حکومت و دولت خداوند متعال بر روی زمین مستقر خواهد شد. همان حکومتی که صالحان، فرمانروایان آن خواهند بود. خدای متعال می‌فرماید: «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ [أنبیاء/105] و همانا، در زبور پس از ذكر نوشتيم كه زمين را بندگان شايسته من به ارث خواهند برد.»

این انتظار ستودنی است؛ زیرا روح آن، امید آفرینی برای حکومت جهانی است که در دل خود بشارت به آزادی و پایان بندهای ظلمانی دنیا می‌دهد. خداوند متعال در این آیه شریفه، امید را در دل انسان‌ها می‌آفریند و یادآوری می‌کند که مؤمنان با این انتظار شیرین، در نهایت به دولت کریمه‌ای خواهند رسید که به وسيله عباد و بندگان خاص خداوند و امامت صالحان، وعده الهی را محقق شده خواهند دید.

آنچه که بیش از همه در دل مؤمنین سبب امید روزافزون می‌شود، حضور امام زمان (عجل‌الله‌‌فرجه) در میان مردمان دنیا است. با اندکی تحقیق در ادیان الهی و یا غیر الهی و نیز در دیگر مذاهب اسلامی، مشخص می‌شود که تنها شیعه امامیه، معتقد به حضور مهدی موعود (عجل‌الله‌‌فرجه) و خلیفه خدا در میان مردمان است؛ حتی سایر مذاهب اسلامی که آنان نیز همانند شیعیان انتظار تحقق ظهور و خلافت مهدی موعود را دارند، بر این باورند که هنوز مهدی موعود (عجل‌الله‌‌فرجه) و یا همان آخرین خلیفه الهی، به دنیا نیامده است.

بر اساس روایات ائمه معصومین (علیهم‌السلام)، امام زمان (عجل‌الله‌‌فرجه) در میان مردم حضور دارد و همراه آنان زندگی می‌کند و تنها منتظر اراده الهی برای تشکیل حکومت جهانی و قیام علیه ظالمان و مستکبران عالم است. در این باره اميرالمؤمنين (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «فَوَ رَبِّ عَلِيٍّ إِنَّ حُجَّتَهَا عَلَيْهَا قَائِمَةٌ مَاشِيَةٌ فِي طُرُقِهَا دَاخِلَةٌ فِي دُورِهَا وَ قُصُورِهَا جَوَّالَةٌ فِي شَرْقِ هَذِهِ الْأَرْضِ وَ غَرْبِهَا تَسْمَعُ الْكَلَامَ وَ تُسَلِّمَ عَلَى الْجَمَاعَةِ تَرَى وَ لَا تُرَى إِلَى الْوَقْتِ وَ الْوَعْدِ وَ نِدَاءِ الْمُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ أَلَا ذَلِكَ يَوْمٌ فِيهِ سُرُورُ وُلْدِ عَلِيٍّ وَ شِيعَتِهِ.[1] سوگند به خدای علی! حجت الهی در بینشان ایستاده و در میان كوچه و بازارهایشان گام بر می‌دارد و به خانه‌های آنان وارد می‌شود و در شرق و غرب جهان به سياحت می‌پردازد و گفتار مردمان را می‌شنود و بر اجتماعات آنان وارد شده، سلام می‌دهد.»

شیعیان اهل بیت (علیهم‌السلام) هر جمعه در دعای ندبه که در فراغ ولی خدا با اشک می‌خوانند، به حضور حضرت در میان خود، اذعان می‌کنند؛ زیرا حجت بن الحسن العسکری (علیهماالسلام) همان امامی است که یاد او و ذکر نام او امید آفرین دل‌های ناامید در دل دریای تاریک و مواج روزگار سرد و ظلمانی است. امام صادق (علیه‌السلام) در این باره می‌فرمایند: «بِنَفسي انتَ مِن مُغَيَّبٍ لَم يَخلُ مِنّا، بِنَفسي انتَ مِن نازِحٍ ما نَزَحَ عَنّا.[2] جانم فدايت! تو آن غايبی هستی كه از ميان ما بيرون نيستی، جانم فدايت! تو آن دور شده از وطنی هستی كه از ما دور نشده‌ای.»

در پایان باید به این نکته اشاره کرد که اگر اهل بیت (علیهم‌السلام) به حضور حضرت در میان مردم و توجه ایشان به جامعه اشاره کرده و بر این امر مهم تأکید کرده‌اند، در حقیقت قصد آن را داشته‌اند تا نور ایمان به خدا را در دل مردمان زنده نگه دارند و به بندگان این مژده را نوید بخشند که همواره خدای رحمان در میان بندگانش حجت و نور هدایت قرار داده تا به این وسیله در دل مستضعفین عالَم و بندگان مظلوم خدا، نور امید را زنده نگه دارند و امید آفرین روزگار رهایی از ظلم‌ مستکبران جهان باشند.

پی‌نوشت:
[1]. الغيبة، محمد بن ابراهیم نعمانی، ج1، ص144، تهران، نشر صدوق‌، چاپ اول، 1397 هـ ش.
[2]. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ج1، ص642، مجمع إحياء الثقافة الإسلاميّة، پاسدار إسلام، بی تا.

محمدجواد مهریار