دیدگاه علمای فریقین درباره روایت فاطمه بضعة منی
.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در جوامع روایی فریقین، روایت نبوی «فاطمه بضعة منی؛ ...» مشهور و متواتر است که مضمون آن این است که پیامبر صلیاللهعلیهوآله فرمود: «فاطمه پاره تن من است؛ هر کس او را بیازارد، مرا آزرده است.» علمای شیعه و سنی، با تأیید صدور و صحت این روایت، درباره آن اظهارات جالبی داشته و نتایج این حدیث را اینگونه بیان کردهاند:
- حرمت آزار و اذیت حضرت فاطمه سلاماللهعليها؛
ابنحجر از علمای اهل سنت، پس از نقل حدیث «فاطمة بضعة منی» میگوید: «آزار و اذیت فاطمه سلاماللهعليها حرام است، زیرا هر چیزی که او را آزرده خاطر کند، پیامبر صلیاللهعلیهوآله را آزرده خاطر میکند و آنچه رسول خدا صلیاللهعلیهوآله را بیازارد، در حقیقت، خدا را اذیت کرده است...»
بعد در پایان سخن، ابنحجر نتیجه میگیرد که آنچه تاریخ گذشته، به ما یادآوری میکند، این است که جزای آن کس که زهرا سلاماللهعليها را بیازارد، گرفتاری در دنیاست و البته عذاب او در آخرت، شدیدتر خواهد بود.[1]
- اولاد حضرت فاطمه سلاماللهعليها، پاره تن پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله؛
سمهودی از علمای اهل سنت، پس از نقل حدیث «فاطمة بضعة منی» میگوید: «معلوم و روشن است که نه تنها فاطمه سلاماللهعليها پاره تن پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله است، بلکه اولاد حضرت فاطمه سلاماللهعليها همچون بضعه فاطمهاند.»[2]
- برتری حضرت فاطمه سلاماللهعليها از ابوبکر و عمر و کفر دشنام دهنده به حضرت؛
سهیلی از بزرگان اهل سنت مینویسد: «هنگامیکه ابولبابه از گناهی که مرتکب شده بود، توبه کرد، خودش را به ستون مسجد النبی (اسطوانة التوبه) محکم بست و سوگند خورد، هرگز آن بند را نگشاید، مگر اینکه پیامبر صلیاللهعلیهوآله با دستان مبارک خودش آن را باز فرماید و این را نشان قبول توبه خود قرار داده بود؛ آیه قبول شدن توبه او از جانب خداوند نازل شد و در آن هنگام حضرت فاطمه سلاماللهعليها اراده فرمود تا آن بندها را باز کند، ولی ابولبابه گفت: جز پیامبر صلیاللهعلیهوآله نباید کسی مرا از بند رها کند، زیرا من به این امر سوگند خوردم؛ چون این سخن، به پیامبر صلیاللهعلیهوآله رسید، حضرت فرمود: همانا فاطمه سلاماللهعليها پاره تن من است. درود خدا بر پیامبر و فاطمه.»[3]
مناوی میگوید: «سهیلی با این حدیث استدلال میکند که هر کس فاطمه سلاماللهعليها را دشنام دهد، کافر است. (چرا که این عمل، اشاره دارد بر بغض او نسبت به آن حضرت و خداوند چنین کسی را دشمن میدارد و هر کس را که خدا دشمن بدارد، یقیناً کافر است) همچنین فاطمه سلاماللهعليها از ابوبکر و عمر نیز برتر است.»[4]
زرقانی از بزرگان اهل سنت، پس از نقل این حدیث میگوید: «سهیلی با این حدیث استدلال کرده که هر کس که به فاطمه سلاماللهعليها دشنام دهد، کافر است و دلیل او این است که فاطمه سلاماللهعليها از کسیکه به او دشنام دهد، به خشم و غضب میآید و پیامبر صلیاللهعلیهوآله نیز خشم و غضب فاطمه سلاماللهعليها را برابر با خشم و غضب خود دانسته است و هر کس که پیامبر صلیاللهعلیهوآله را خشمگین کند، کافر است.»[5]
- این حدیث دلیل بر عصمت حضرت فاطمه سلاماللهعليها
علامه مجلسی بر عصمت حضرت زهرا سلاماللهعليها به اين روايت استدلال كرده و اين روايت را متواتر میداند و مینويسد: «میگوييم: در عصمت فاطمه سلاماللهعليها شكی نيست؛ اما دليل ما بر مخالفين، يكی آيه تطهير است كه بر عصمت آن حضرت دلالت دارد و ديگری اخبار متواتری كه دلالت دارند، بر اذيت كردن رسول خدا صلیاللهعلیهوآله و اينكه خداوند با خشم فاطمه خشمگين میشود و با رضايت ايشان راضی، ... از جمله اين روايات، آن روايتی است كه بخاری در صحيحش در باب مناقب از مسور بن مخرمه نقل كرده است كه رسول خدا صلیاللهعلیهوآله درباره فاطمه سلاماللهعليها فرمود: «فاطمه سلاماللهعليها پاره تن من است، هر كه او را به خشم آورد، مرا به خشم آورده است.»[6]
- اجماع بر حرمت اذیت کردن حضرت فاطمه سلاماللهعليها
محقق بحرانی مینويسد: «از امور آشكاری كه بر حضرت زهرا سلاماللهعليها سخت گذشت، اذيت شدنش بود و اذيت كردن آن حضرت، به اتفاق همه حرام است؛ زيرا طبق خبری كه بين خاصه و عامه، مورد اتفاق است، اذيت كردن ايشان، اذيت شدن پيامبر صلیاللهعلیهوآله است و آن خبر اين است كه حضرت فرمود: «فاطمه سلاماللهعليها پاره تن من است، اذيت كردن او، اذيت كردن من است.»[7]
- تواتر روایت «فاطمة بضعة منی»؛
کاشف الغطاء بر تواتر اين روايت تصريح كرده و مینويسد: «درباره حضرت زهرا سلاماللهعليها روايت متواتر بين شيعه و اهل سنت نقل شده است كه رسول خدا صلیاللهعلیهوآله فرمود: «فاطمه سلاماللهعليها پاره تن من است، هر كس او را اذيت كند، مرا اذيت كرده و كسیكه مرا اذيت كند، خداوند را اذيت كرده است.» خداوند فرموده است: «كسانیکه خدا و رسولش را اذيت میکنند، مورد لعن خدا و لعن لعنت كنندگان هستند.»[8]
این حدیث و مضمون آن، در منابع حدیثی فریقین به صورت متواتر بیان شده است و نمیتوان مضمون آن را انکار کرد و نادرست شمرد؛ عالمان منصف اهل سنت، مضمون این حدیث را پذیرفته و حکم کردهاند که حضرت زهرا سلاماللهعليها به واسطه همین حدیث، برتر از همه زنان است.
پینوشت:
[1]. «اثرات دنیوی و اخروی آزار و اذیت حضرت فاطمه (س)»
[2]. «اولاد فاطمه (س) پاره تن پیامبر اکرم (ص)»
[3]. الروض الانف، سهیلی، مکتبة ابن تیمیه، ج2، ص430. «أَنّ أَبَا لُبَابَةَ حِينَ ارْتَبَطَ نَفْسُهُ وَحَلَفَ أَلّا يَحِلّهُ إلّا رَسُولُ اللهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - فَجَاءَتْ فَاطِمَةُ لِتَحِلّهُ فَأَبَى مِنْ أَجْلِ قَسَمِهِ.»
[4]. فیض القدیر، مناوی، المكتبة التجارية الكبرى، ج4، ص421. «استدل به السهيلی على أن من سها كفر لأنه يغضبه وأنها أفضل من الشيخين.»
[5]. شرح المواهب اللدنّیه، زرقانی، دار الكتب العلمية، ج4، ص335. «استدل به السهيلی على أن من سبها يكفر وتوجيهه أنها تغضب ممن سبها، وقد سوى بين غضبها وغضبه، ومن أغضبه كفر.»
[6]. بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج29، ص335 و 336.
[7]. الحدائق الناضرة، يوسف بحرانی، مؤسسة النشر الاسلامی، ج23، ص551 و 552.
[8]. كشف الغطاء، جعفر كاشف الغطاء، مكتب الإعلام الإسلامی، ج1، ص97.

افزودن نظر جدید