پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ از آنجایی که استعمارگران، آموزه های وحدت بخش قرآن و دین را مانع بزرگى بر سر راه خويش نسبت به تسلط بر كشورهاى اسلامی و چپاول منابع و ذخایر طبیعی آنها مى‌‏بینند، لذا برای مهجور ساختن قرآن و كنار گذاشتن آن از زندگی سیاسی و اجتماعی مسلمانان به عنوان يك راهبرد اساسى تلاش می‌کنند، تا از این طریق و نیز ایجاد تفرقه، بتوانند سلطه گرى‏ خود را در كشورهاى اسلامی تداوم بخشند.

ایجاد تفرقه در بین مسلمانان، از خواسته های دیرینه مخالفان اسلام و دولت های استکباری بوده است و جلوه های گوناگونی دارد، از جمله: اختلاف شیعه و سنی، اختلاف قومیت‌ها و ملیت‌های گوناگون، اختلاف مردم و حاکمان اسلامی، اختلاف مسئولان با یکدیگر، اختلاف گروه‌های گوناگون نظامی، درگیری حزبی بین مردم، شکاف بین مردم و عالمان دینی، تحریک احساسات قومی و ملی گرایانه مردم، اختلاف بین افکار گوناگون در یک جامعه، ایجاد عداوت میان کشورهای اسلامی همجوار. البته باید اذعان کرد بعضی از عوامل تفرقه جهان اسلام و ترویج روحیه ملی گرایانه به خود مسلمانان باز می‌گردد.

امام خمینی (رحمةالله‌علیه) عدم اتحاد بین مسلمانان را یکی از بزرگترین و اساسی ترین مشکلات دانسته است و ضمن هشدار به این معضل سیاسی و اجتماعی، مسلمانان دنیا را از تفرقه برحذر می‌دارد و می‌فرماید: «بیگانگان به تحریک مذاهب و قومیت‌های گوناگون می‌پردازند و به تبع آن تجزیه و فروپاشی یک کشور را دنبال می‌کنند و با تهدید خواندن کشورهای اسلامی نسبت به هم، به فروش اسلحه به دولت های اسلامی مشغول می‌شوند.» امام خمینی (رحمةالله‌علیه) ضمن اشاره به این مسئله، آن را بهانه‌ای برای غارت ذخایر کشورهای اسلامی می‌دانست.(1)

در سطح بین المللی نیز تفرقه در میان دولت های اسلامی، جلوگیری از امکان اتخاذ موضع متحد در سازمانها و جوامع بین المللی را در پی دارد. امروزه مطابق فرمایش امام راحل می‌بینیم که قدرت های استعماری نظیر آمریکا و انگلیس و رژیم کودک کش و جنایتکار اسرائیل با ایجاد فرقه‌های ساختگی نظیر وهابیت و تشیع انگلیسی و بهائیت و ... و حمایت از آنها باعث جنگ و خونریزی‌های درون دینی بین مسلمانان شده‌اند، مصداق بارز آن، حمله رژیم کودک کش سعودی به مردم مسلمان یمن است که استعمارگران از طرفی با ایجاد تنش بین این کشورها سعی در شعله‌ور کردن آتش جنگ شده‌ و از طرفی هم با فروش اسلحه به آنها در تلاش هستند که منابع کشورهای مسلمان را به نفع اقتصاد خود به تاراج ببرند.

از دیدگاه سید قطب، عامل اصلی تفرقه ها، اختلافات داخلی، جنگ و استعمار است؛ وی معتقد بود که یهودیان و مسیحیان با ایجاد جنگ داخلی میان مسلمانان، دست به دست هم داده و جبهه واحدی تشکیل می‌دهند و با اصل اسلام مقابله می‌کنند.(2)
سید جمال الدین اسد آبادی، تفرقه شیعه و سنی را ساخته حکّام استعمارگر می‌دانست که برای حفظ منافع خود، مسلمانان را در جهل و فرقه گرایی نگه می‌دارند. از این رو، در نظر سید جمال، مهجوریت آموزه‌های سیاسی و اجتماعی قرآن، از بین رفتن وحدت، فرقه گرایی، نزاع مذهبی و تفرقه بین مسلمانان و تکه تکه شدن سرزمین‌های اسلامی را در پی دارد.(3)

پی‌نوشت:
1. خمینی، سید روح الله، صحیفه نور، ج5، ص47.
2. سید بن قطب بن ابراهیم شاذلی، تفسیر فى ظلال القرآن، ج1، ص168و169.
3. موثقی، سید احمد، استراتژی وحدت در اندیشه سیاسی اسلام، ج1، ص304و305، موسسه بوستان کتاب.