پايگاه جامع فرق، اديان و مذاهب_ امام علی بن محمد مشهور به هادی (علیه‌السلام) دهمین پیشوای هدایت و حجت الهی بر عالم هستی است که در سال 212 هجری قمری در نزدیکی مدینه به دنیا آمد و با قدوم پر خیر و برکتش، دیدگان شیعیان را منور به نور اهل بیت (علیهم‌السلام) کرد.

این امام همام فرزند جوادالائمه محمد بن علی التقی (علیه‌السلام) است و به مدت 34 سال امامت الهی را بر عهده داشت؛ نه تنها علما و محدثین شیعه به ثبت فضائل امام هادی (علیه‌السلام) پرداخته‌اند، بلکه محدثین و مورخین مشهور اهل سنت با ثبت فضائل امام هادی (علیه‌السلام) به عظمت علمی و فضائل بی‌نظیر حضرت اذعان کرده‌اند.

ابن صباغ، یکی از علمای مشهور اهل سنت است که در کتابش با بیان گوشه‌ای از کرامات و فضائل امام علی بن محمد (علیهماالسلام) از شهرت حضرت نزد اهل سنت یاد می‌کند. او می‌نویسد: «گنبد فضل ابوالحسن علی هادی(علیه السلام) بر کهکشان ها سر زده، شعاع فضائلش تا ستارگان آسمانها امتداد يافته است و هيچ فضيلت و منقبتی نيست مگر اينکه افتخارآميزترين آن پيش او است و برای اين شايسته اين فضيلت است که در جوهر ذات او کرامتی که در ويژگیهای آن يگانه است و سِرشتش پاکيزه شده از عيب و نقص و اخلاقش خوش و شيرين و سيرت و روشش متعادل و افعالش با فضيلت است. او در وقار و سکون و طمأنينه و فقه و نزاهت، پرهيزگاری، دانایی و آگاهی، مطابق روش پيامبر و خوی و عادت علوی بود و دارای سرشت پاک و همت عالی بود که کسی از مردم به آن حد نمی‌رسيد.»(1)

علم الهی امام هادی (علیه‌السلام) سبب شد تا در زمان حیات حضرت، روایات و احادیث فراوانی از ایشان در جامعه اسلامی بیان شود. یکی از سخنان گرانقدری که از امام انتشار یافته، زیارت غدیریه امیرالمومنین (علیه‌السلام) است. امام هادی (علیه‌السلام) در این زیارتنامه که به مناسبت هجده ذی الحجه، سالروز عید سعیدغدیر خم بیان فرمودند، به فضائل و نکات خاصی از امیرالمومنین (علیه‌السلام) اشاره کردند که آن فضائل و کرامات نشان از برتری امیرالمومنین (علیه‌السلام) در خلافت و ولایت و جانشینی پس از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) دارد.

با بررسی در این زیارت عظیم الشأن یک نکته مهم بیان می شود:

پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بارها در سخنان خود به میراث گرانبهایشان که همان ثقلین است، اشاره فرمودند. قرآن کریم و اهل بیت رسالت (علیهم‌السلام) دو میراث گرانبهایی هستند که تا امروز در میان مسلمانان باقی مانده‌اند و اطاعت از وصیت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بر هر مسلمانی واجب است. امیرالمومنین (علیه‌السلام) که در حقیقت رأس انوار طیبه اهل بیت (علیهم‌السلام) هستند، فضائلی دارند که بنا بر توصیه پیامبر خاتم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) یاد آن فضائل، ذکر و عبادت آفریدگار عالم شمرده می‌شود؛ زیرا خاتم الأنبیاء (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «زَيِّنُوا مَجَالِسَكُمْ‏ بِذِكْرِ عَلِيِ‏ بْنِ‏ أَبِي‏ طَالِب.(2) مجالستان را با یاد حضرت علی (علیه‌السلام) زینت بخشید.»

بر همین اساس امام هادی (علیه‌السلام) با صدور زیارت غدیریه امیرالمومنین (علیه‌السلام) گوشه هایی از کرامات و مناقب و یاد و نام حیدر کرار را گرامی داشتند. امام هادی (علیه‌السلام) با بیان اوصاف و القاب امیرالمومنین (علیه‌السلام) علاوه بر آنکه به عظمت شأن و مقام حضرت اشاره کردند، به انتخاب الهی امیرالمومنین (علیه‌السلام) که ریشه در برتری شخصیت حضرت بر یکایک مسلمانان داشته است نیز توجه ویژه داشتند.

بیان 206 لقب و صفت والا از فضائل امیرالمومنین (علیه‌السلام) همانند تسبیح الهی است که بر زبان مومنین جاری می‌شود و همچون نور در قلوب مومنین خانه می‌کند. اوصاف و القاب الهی همانند: «امیرالمؤمنین، سیّد الوصیّین، وارث علم النّبیّین، امین الله فی ارضه، صراط مستقیم، نبأ عظیم، اوّل من آمن باللّه، سیّد المسلمین، یعسوب المؤمنین، امام المتقین، قائد الغرّ المحجّلین، اوّل العابدین، ازهد الزّاهدین، الصّابر فی البأسآء و الضّرّآء و حین البأس، حآئز درجه الصّبر، فآئز بعظیم الاجر، الحجّه البالغه، النّعمه السّابغه، البرهان المنیر، احسن الخلق عباده، اخلص النّاس زهاده، العادل فی الرّعیّه، العالم بحدود الله من جمیع البرّیّه، صدّق بما انزل الله علی نبیّه، اوّل من المخلص لطاعة الله، الکاظم للغیظ، العافی عن النّاس» که هر کدام از آنان دریایی از معارف الهی است که قلوب پیروان اهل بیت رسالت (علیهم‌السلام) را منور و مجلل می‌کند.

آنچه گفته شد تنها قطره‌ای از دریای بیکران و نامحدود جان پیامبر خاتم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) یعنی امیرالمومنین (علیه‌السلام) بود که از زبان مبارک امام هادی (علیه السلام) بیان شد.

پی‌نوشت:
1 . مالكی، ابن الصباغ، الفصول المهمة فی معرفة الأئمة، ج2، ص1073 و 1074، نشر دار الحديث للطباعة والنشر مركز الطباعة والنشر فی دار الحديث – قم، چاپ اول، 1422 هـ ق. «فضل أبی الحسن علی الهادی قد ضرب علی المجرة ... يقاربها أحد من الأنام و لا يداينها.»
2 . مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، ج38، ص199، دار إحياء التراث العربی - بيروت، چاپ دوم، 1403 ق.

محمدجواد مهريار