پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ماهی قرمز (در اصطلاح علمی: Carassius auratus) سال‌ هاست که وارد سفره هفت سین برخی ایرانیان شده است. چنان که گمان می‌ کنند ماهی قرمز، یک رسم اصیل ایرانی و یک سنت کهن باستانی است.

اکنون برخی مخالف حضور این آبزیِ خوش رنگ و لعاب بر سر سُفره نوروز هستند. چون آنان در تُنگ‌های تنگ، زجر میکشند و پس از مدتی جان می‌دهند و این عذاب دادنِ ماهیان، دور از انصاف است.

ما می‌ خواهیم به یک بُعد دیگر مسئله هم اشاره کنیم و آن اینکه ماهی قرمز از کجا آمده است؟ برخی زرتشتیان و باستانگرایان، تلاش می‌ کنند این ماهی را به نام خود سند بزنند. اما واقعیت آن است که ماهی قرمز، مهمانی چینی است که بر سفره نوروزی برخی ایرانیان وارد شده است.

ماهی قرمز، اصالت چینی دارد و در همین یکی دو قرن اخیر وارد ایران شده. ماهی قرمز، جزو ماهی‌ های شرق آسیا است. قدیمی‌ ترین سندی که درباره ماهی قرمز وجود دارد، مربوط به سلسله جین (Jin) است که در قرن 3 الی 5 میلادی در چین حکومت می‌ کردند.[1]

سلسله تانگ (Tang) در چین، در قرن 9-10 میلادی، ماهی‌ های نارنجی و قرمز را درون ظرف‌های کوچک برای نمایش، نزد مهمانان قرار می‌ دادند.[2]

سلسله پادشاهی سونگ (Song) که خاندانی چینی بودند، در قرن 10-13 میلادی و سلسله مینگ (Ming) در قرن 14-17 میلادی، پرورش خانگی ماهی قرمز را به صورتی جدی در چین پی گرفتند و آن را به ژاپن و اروپا صادر کردند.[3] ماهی قرمز، در 1850 میلادی به امریکای شمالی (ایالات متحده امریکا و کانادا) صادر و خیلی زود، محبوبیت یافت.[4]

از سویی در سفرنامه‌ ها و اسناد تاریخی ایرانی، خبری از حضور ماهی قرمز در نوروز ایرانیان نیست. به جز اسناد جدید. این امر نشان می‌ دهد که ماهی قرمز، یک رسم کهن و یک سنت باستانی ایرانی نیست. بلکه اصالت چینی دارد که با تبلیغات رسانه‌ ای وارد خانه‌ های ایرانیان شد.

پی‌نوشت:

[1]. بنگرید به: Goldfish". Ocean Park, 2009-11-16.
همچنین: Clive Roots, Domestication. Westport: Greenwood Press, 2007, pp. 20–21
[2]. بنگرید به: Background information about goldfish". Bristol Aquarists' Society. 2006-07-28.
همچنین: Rolf C. Hagen & Rolf C. Hagen, Nutrafin Aquatic News, Issue 4, 2004.
[3]. بنگرید به: Joseph Smartt, Goldfish varieties and genetics: A handbook for breeders. Oxford: Blackwell Science, 2001. p. 21.
همچنین: Goldfish". Ocean Park, 2009-11-16.
و نیز بنگرید به: Clive Roots, Domestication. Westport: Greenwood Press, 2007, pp. 20–21
همچنین: Background information about goldfish". Bristol Aquarists' Society. 2006-07-28
[4]. بنگرید به:
- Bernd Brunner, The Ocean at Home: an illustrated history of the aquarium, New York: Princeton Architectural Press. 2003.
- Hugo Mulertt, The Goldfish And Its Systematic Culture With A View To Profit. Cincinnati, 1883.