پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ چرا شیعیان در نماز، از مُهر استفاده می‌کنند؟ آیا این کار نوعی عبادت غیر خدا و بدعت محسوب نمی‌شود؟
با این‌که تمام فقهای اهل سنت، مانند فقهای شیعه قائل به صحت سجده بر روی خاک هستند، اما نمی‌دانیم چرا عده‌ای اصرار دارند بر این‌که نماز خواندن با خاک و مهر نوعی بدعت در دین است؟! در این‌جا به روایاتی از منابع معتبر اهل سنت که به اثبات سنت بودن سجده بر خاک می‌پردازد، اشاره می‌کنیم:
1) جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: من با پیغمبر اكرم (صلی‌الله‌علیه‌‌وآله) نماز ظهر می‌خواندم، مقداری از سنگریزه‌ها را در یك كف دست می‌گرفتم و آن را از این دست به آن دست می‌كردم تا خنك شود و بر آن سجده كنم، این كار به خاطر شدت گرما بود.»[1]
این حدیث به خوبی نشان می‌دهد كه اصحاب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مقید بودند بر زمین سجده كنند، حتی برای موقع گرما، چاره می‌اندیشیدند. اگر سجده بر زمین لازم نبود، این كار پر زحمت، لزومی نداشت.
2) عیاض بن عبدالله قرشى گوید: پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مردى را دید که بر گوشه عمامه‌اش سجده مى‌کند، با دستش اشاره فرمود: «عمامه‌ات را کنار بزن» و به پیشانى‌اش اشاره کرد.
از امیرالمؤمنین روایت شده که فرمود: «هرگاه یکى از شما نماز مى‌خواند، عمامه را از صورتش کنار بزند»؛ یعنى تا سجده بر گوشه عمامه نکند.
هم‌چنین عبدالله بن عمر و عبادة بن صامت هنگام سجده، عمامه خود را کنار زده و پیشانی خود را بر زمین می‌گذاشتند.[2]
این روایات نشان مى‌دهد مسلمانان تکلیفى جز سجود بر زمین نداشتند و دستور بر خاکى کردن پیشانى و کنار زدن عمامه از پیشانى داده می‌شد.
3) در حالات مسروق بن اجدع، از یاران ابن مسعود آمده است: «او اجازه نمی‌داد بر غیر زمین سجده كنند، حتی هنگامی‌كه به كشتی سوار می‌شد، چیزی با خود به كشتی می‌برد و بر آن سجده می‌كرد.»[3]
4) در حدیثی از ابوهریره می‌خوانیم كه می‌گوید: رسول خدا را در یك روز بارانی دیدم كه بر زمین سجده می‌كرد و اثر آن بر پیشانی و بینی او نمایان بود.»[4] اگر سجده بر فرش و پارچه جایز بود، لزومی نداشت آن حضرت در روز بارانی، بر زمین سجده كند.
عایشه نیز می‌گوید: من هرگز ندیدم پیامبر اكرم (صلی‌الله‌علیه‌‌وآله) به هنگام سجده، پیشانی خود را با چیزی بپوشاند.»[5]
ابن حجر در شرح این حدیث می‌گوید: این حدیث، اشاره به این است كه اصل در سجده این است كه پیشانی به زمین برسد، ولی در موقع عدم توانایی واجب نیست.[6]
5) خباب بن ارت نیز نقل می‌کند: «نزد پیامبر شکایت کردیم که شدت گرمای شن‌ها پیشانی و دست‌هایمان را می‌سوزاند، ولی آن حضرت شکایت ما را نپذیرفت.» ابن اثیر در شرح این روایت می‌گوید: یعنی پیامبر اجازه نداد بر گوشه لباس خود سجده کنند.[7]
در حال حاضر، در سرزمین وحی، وقتی شیعیان بر روی حصیری که از چیزهایی که از خاک می‌روید نماز می‌خوانند، عده‌ای متعصب به آن‌ها اشکال می‌گیرند و آن را عبادت غیرخدا می‌دانند!
طبق روایات نقل شده از اهل سنت می‌توان نتیجه گرفت که داشتن مهر و استفاده از آن و گذاردن پیشانی بر آن در نماز، نه تنها صحیح است، بلکه در جایی که محل سجده غیر از زمین است، لازم است.

پی‌نوشت:

[1]. مسند احمد، ج3، ص327.
سنن بیهقی، ج1، ص429. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. السنن الکبری، بیقهی، ج2، ص152. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. طبقات الکبری، ابن سعد، ج6، ص53.
المصنف، عبدالرزاق، ج2، ص582. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. المعجم الاوسط، طبرانی، دارالحرمین، ج1، ص164.
[5]. المصنف، عبدالرزاق، ج1، 397. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
کنزالعمال، ج4، ص212.
[6]. فتح الباری، ابن حجر، ج1، ص493. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[7]. السنن الکبری، بیهقی، ج2، ص104، باب الکشف عن الجبهه فی السجود. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.