پایگاه جامع فرق ادیان ومذاهب - از مسائل مهمی که در یکی دو قرن اخیر مورد توجه اندیشمندان اسلامی و مصلحان اجتماعی قرار گرفته است رابطه «دین» و «سیاست» و شأن «دین» در امور «اجتماعی و سیاسی» است. برخی در میان دین و سیاست تباین کامل انداخته و هر گونه ورود به سیاست را به معنای خروج از دین دانسته‌اند! و در طرد سیاست تا جایی پیش رفتند که حتی اطلاع از سیاست را نیز مطرود دانسته و دامن معنوی[!] خویش را آنگونه پاک می‌دانند که باید از آلودگی به سیاست مصون بماند. سایه سنگین این نگرش بر شیوه زندگی اجتماعی قشریون مذهبی و حوزه‌های دینی ایران تا چند دهه قبل مشهود بود.
گروه دیگر درست در مقابل این افراد قرار گرفته و پیشبرد اهداف سیاسی را اصل اساسی زندگی و عمل خویش قرار داده و در راه پیشبرد سیاست حاضر به فدای همۀ دین و معنویت نیز می‌باشند. شیوه «سیاست ورزی» اینان اصولاً با بی‌دینان تفاوتی ندارد و در حقیقت «دین» آنهاست که با «دین» دیگر مسلمانان تفاوت دارد. در نتیجه گاهی اوقات سیاست ورزی نه تنها آنها را از عمل به وظایف و احکام دینی، که حتی از اعتقاد ذهنی و بی روح نیز باز می‌دارد و عملاً آنها را به استهزای دستورات دینی می‌کشاند.[1]
در میان این افراط و تفریط گروه سوم قرار گرفته است. این گروه نه دین را از سیاست جدا می‌داند و نه هر سیاستی را سازگار با دین و یا مطلوب دین می‌پندارد. سیاست را به دو گونه حق و باطل، رحمانی و شیطانی تقسیم نموده و قسمتی را مخالف با حقیقت دینی و قسمت دیگر را ملازم با آن تعریف می‌کند. در نظر این گروه ورود در مقوله‌های سیاسی و عمل سیاسی به طور مطلق نه نشانه‌ی ایمان است و نه نشانه‌ی کفر؛ بلکه شیوه، هدف و ابزار و شخص سیاست ورز است که زمینه مهر تأیید و یا ابطال بر عمل وی را تعیین می‌نماید و همه چیز بستگی به این مهم دارد که چگونه رفتار شود.
حضرت امام خمینی(ره) تعریف جامعی از سیاست داشته و می‌فرماید: «این سیاست یک بُعد از سیاستی است که برای انبیا بوده است و برای اولیا و حالا برای علمای اسلام. انسان یک بُعد ندارد، جامعه هم یک بُعد ندارد، انسان فقط یک حیوانی نیست که خوردن و خوراک همه شئون او باشد. سیاستهای شیطانی و سیاستهای صحیح اگر هم باشد امّت را در یک بُعد هدایت می‏کند و راه می‏برد و آن بُعد حیوانی است. بعد اجتماع مادی است و این سیاست یک جزء ناقصی از سیاستی است که در اسلام برای انبیا و برای اولیا ثابت است. آنها می‏خواهند ملت را، ملتها را، اجتماع را، افراد را هدایت کنند، راه ببرند در همه مصالحی که از برای انسان متصور است، از برای جامعه متصور است. همانی که در قرآن صراط مستقیم گفته می‏شود، اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمْ ما در نماز می‏گوییم. ملت را، اجتماع را، اشخاص را راه ببرد به یک صراط مستقیمی که از اینجا شروع می‏شود و به آخرت ختم می‏شود. الی اللَّه است. سیاست این است که جامعه را هدایت کند و راه ببرد، تمام مصالح جامعه را در نظر بگیرد و تمام ابعاد انسان و جامعه را در نظر بگیرد.»[2]
ایشان در جایی دیگر می‌فرمایند: «والله اسلام تمامش سیاست است؛ اسلام را بد معرفی کرده اند، سیاست مدن از اسلام سرچشمه می گیرد.» [3] «این ما را چه به سیاست معنایش این است که اسلام را اصلاً کنار بگذاریم.»[4]
مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای نیز در خصوص رابطه دین و سیاست می‌فرمایند: «معنای دین غیر سیاسی این است که دین بنشیند دائم نصیحت بکند، دائم حرف بزند و قدرتمندان هم هر کار که دلشان میخواهد برخلاف دین و بر ضدّ دین بکنند؛ هر وقت هم که خواستند یک لگدی به سر اینها بزنند.»[5]
افراد و گروه‌هایی هم‌نوا با دشمنان اسلام از تلفیق دین و سیاست وحشت داشته و حیات اجتماعی خود را در خطر می‌بینند. از جمله سران فرقه صوفیه که با شعار دروغ عدم دخالت در سیاست، همواره مریدان خود را از ورود در سیاست نهی کرده و حتی در مورد تقلید در شریعت ایشان را به افراد سکولار ارجاع می‌دادند! نور علی تابنده قطب سابق دراویش فرقه گنابادیه می‌گوید: «راجع به آداب نماز که چطور باشد از احکام شریعتی است، کتابی بگیرید و بخوانید. البته رساله از کسی باشد که واقعاً یک قدری به او معتقد باشید. متأسّفانه رساله‌های حالا خیلی‌ها سیاسی است. شما اوّل باید مرجع را بشناسید، بعد به او رجوع کنید. سیاسی به این معنی که خیلی راجع به نمازجمعه نوشته!»
به راستی ترس تابنده از برگذاری نماز جمعه و افشاگری در خطبه‌های آن چیست؟!
پی‌نوشت:
[1]. غلامرضا علی بابایی، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، شرکت نشر و پخش ویس، ۱/ ۳۹۴.
[2]. امام خمینی(ره)، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، ج‏۱۳، ص: ۴۳۲
[3]. امام خمینی(ره)، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران،  ج‏۱، ص: ۲۷۰
[4]. امام خمینی(ره)، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، ج‏۳، ص: ۳۳۸
[5]. دیدار مردم قم، 19 دی 95